Hurdacılar toplayıp eritiyor: Piyasada madeni para sıkıntısı

Son zamanlarda esnafın büyük çoğunluğu bozuk para bulamamaktan şikayetçi. Özellikle 5 ve 10 ve 25 kuruşun bulunamadığı çünkü hurdacıların eritmek için kilo hesabıyla piyasadan bozuk paraları topladığı iddia ediliyor. Maliyeti değerinden yüksek olduğu için de Darphane’nin kuruş basmaya sıcak bakmadığı söyleniyor.

Gresham Kanunu 500 yıl sonra hortladı

Ekonomist Mahfi Eğilmez de, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda bu konuya dikkat çekti. Eğilmez, “Bazı iş sahipleri piyasada madeni para sıkıntısı olduğunu iletiyorlar ve madeni paraların eritilip hurdaya gitmiş olup olmadığını soruyorlar. Gresham Kanunu, çok yüksek enflasyon sonucu 500 yıl sonra tekrar ortaya çıkmış olabilir mi? Darphane’nin bu konuyu araştırması gerekir” dedi.

Kötü para iyi parayı kovar

İngiltere'de Kraliçe I. Elizabeth'in mali danışmanı Sir Thomas Gresham'ın adıyla anılan Gresham Kanunu, "kötü paranın iyi parayı kovması" kanunu olarak tanınıyor. Bu kanuna göre, göreli nominal değerleri aynı, fakat külçe değerleri farklı iki madeni paradan külçe değeri yüksek olan dolaşımdan çekilir. Böylelikle, külçe değeri küçük olan para -Thomas Gresham bu parayı kötü para olarak adlandırır- külçe değeri yüksek olan parayı -yani iyi parayı- kovmuş olur. Kanuna ilişkin tipik örnek altın ve gümüş sikkelerin birlikte dolaşımda bulunması durumudur. Buna göre gümüş (kötü para), altını (iyi parayı) dolaşımdan çıkarmıştır. Yani sonuçta kötü para piyasada egemen hale gelir.