CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) un için uyguladığı sübvanse edilmiş buğday satışını Mayıs ayı itibariyle sonlandırdığını belirterek, “TMO’nun açıkladığı buğday satış fiyatlarının ekmek fiyatlarını yükseltmesi sofrada ekmeği iyiden iyiye küçültecek” dedi.

Gürer, TMO’nun, pandemi, kuraklık ve savaş gibi olağanüstü koşulların etkilerinin azaltılması amacıyla, un fabrikalarına, piyasa koşullarından daha uygun fiyatla un satmasını sağlayan ‘un regülasyonu’ uygulamasının sonlandırılmasının, önümüzdeki süreçte ekmek fiyatlarının katlanarak artmasına neden olacağı ve TMO açıkladığı satış fiyatları ile un, ekmek, makarna, irmik fiyatlarında yeni artışlara yol açacağına dikkat çekerek, “Un ve unla üretilen her mamul un fiyatının değişmesinden nasibini alacak. Bu da vatandaşa yeni zamlar olarak yansıyacak” dedi.

‘Un maliyeti artacak’

Gürer şöyle konuştu:

“Geçen yıl artan tüm maliyetlere rağmen, un sanayicilerinin, un regülasyonu kapsamında, kısmen uygun fiyatla buğday alması, ekmek fiyatlarında artış olsa da belirli bir seviyede tutulmasını sağlamıştı. Şimdi, regülasyon uygulaması sona erdiği için ekmek fiyatları ve un ile undan mamul tüm ürünlerin fiyatları katlanması dar ve sabit gelirlilerin zor yaşam koşullarını daha da artıracak.

TMO’dan yapılan açıklamada, 2023 yılında hasat edilen ve önceki yıllardan devreden buğday ve arpa stokları için 2023/24 satış sezonu başında uygulanacak satış fiyatları makarnalık buğdayda 10.200 TL/Ton, ekmeklik buğdayda 9.350 TL/Ton, arpada 7.725 TL/Ton olarak belirlendiği duyuruldu. Burada geçtiğimiz süreçte verilen sübvanse ile ilgili bir açıklama ve bilgi paylaşımı yok. Bu durumda un ve unlu mamullerin fiyat artışları da olağan görülüyor. Bunun önüne geçmek adına TMO’nun bu bağlamda atacağı adımlar önemli. Cumhurbaşkanı yeni bir talimata gerek görmezse ekmek ve unlu mamuller de fiyat artışı dar ve sabit gelirlileri yaşamını iyice zora sokacaktır.”

Ekmek fiyatı ne olur?

Ömer Fethi Gürer, “Türkiye’nin 2023’ün ilk 5 ayında toplam 6,5 milyon ton ekmeklik buğday ithal ettiği görülüyor. Bu nedenle stok varken iç piyasa hasatının başlaması, alımlarda yer sorunu nedeniyle sıkıntılar yaşanmasına sebep oldu. Ayrıca yüksek ithalat iç piyasada fiyatlarını baskıladı. Tüccar, TMO alım fiyatlarının altında fiyatla ürün alımına girmesi çiftçiyi zora soktu. TMO randevu ve ödeme süreci gibi şartlar çiftçiyi tarlada tüccara ürün satmak zorunda bıraktı. Yılın ilk 5 aylık ekmeklik buğday ithalatına toplam 2 milyar 131 milyon dolar döviz ödenirken üretici girdi maliyetleri düşürülüp, kendi çiftçimizin daha çok üretim yapmasının yolu yıllardır açılmadı” dedi.

Bugün itibariyle ülke genelinde 200 gram ekmeğin 4 buçuk lira ila 7 lira arasında satıldığına dikkat çeken Gürer, büyük kentlerde 10 TL kadar ekmek fiyatı dayandığına işaret etti. Gürer, “Geçen yıl, un regülasyonu kapsamında 4 bin 460 liradan aldığı buğdayı bu yıl, regülasyon uygulaması sonlandırıldığı için 9 bin 350 liraya alacak olan un sanayicisi yeni fiyatlarla un satması piyasa da un ve undan mamul tüm ürünleri etkileyecektir” diye konuştu.