Diyarbakır Sanayi Odası Başkanı: Kapanan işletmelerin çalışanları IKBY’ye gidiyor
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, salgının ekonomik etkilerine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. Kaya, bir yandan insan sağlığı korunurken, diğer yandan sosyo-ekonomik yaşam alanlarının ciddi bir kriz ile karşı karşıya kaldığını belirtti.
Kapanan işyerlerinin çalışanlarının çalışmak için Irak Kürt Bölgesi'ne gittiğini dile getiren Kaya, hükümete acil önlem çağrısı yaparak şöyle konuştu:
“Bu açıdan bakıldığında yürürlükteki tedbirlerin her bir birey, kurum ve işletme için titizlikle uygulanmasında oldukça büyük yarar görmekteyiz. Ancak uygulanmakta olan tedbirler bazı sektörlerin faaliyetlerine tamamen veya kısmi sınırlama getirmektedir. Dolayısıyla bu sektörler çok daha ciddi boyutta bir ekonomik krize ile karşılaşmaktadırlar. Özellikle sosyal ve kültürel yaşamın vazgeçilmezlerinden olan pastane, düğün salonu, oyun salonu, cafe, lokanta, restoran, şarküteri gibi mekanlara yönelik kısıtlamalar bu sektörleri adeta iflasın eşiğine getirmiştir. Yüzlerce firma işletmecisi işyerini kapatmak zorunda kalırken, binlerce çalışan da işsiz kalmıştır. Bu işletmelerde çalışırken işinden ayrılmak zorunda kalanlar iş bulup çalışmak için IKBY’nin Erbil ve Duhok gibi kentlerine gitmeye başlamışlardır. Ekonomik yaşamın daha fazla zedelenmemesi ve işsizliğin önüne geçmek için normal yaşama geçişi sağlayacak adımların atılmasının zamanı gelmiştir”
Kaya'nın hükümete önerdiği önlemlerin bazıları ise şöyle oldu:
- Gerek sosyal ve kültürel yaşamın idamesi, gerekse de ekonomimizin ayakta kalabilmesi için faaliyetlerine sınırlama getirilen düğün salonu, cafe, oyun salonu, lokanta, restoran, şarküteri gibi işletmelerin gerekli tedbirleri alarak kısmi olarak da olsa faaliyetlerine devam etmeleri ivedilikle sağlanmalıdır.
- Bu süreçte işyerini kapatmak veya faaliyetlerini sınırlamak zorunda kalan işletmelerin sabit giderlerinden olan kira, elektrik, su, doğalgaz ödemeleri 6 ay ötelenmeli ve nakdi destekler sağlanmalıdır.
- İşletmelerin kullanmış oldukları kredilerin ödemeleri 6 ay süreyle faizsiz ertelenmelidir.
- İşini kaybeden veya ücretsiz izine ayrılan çalışanlara işsizlik sigortası kapsamında nakdi yardım yapılmalıdır.
“En az 30 bin kişi işini kaybetti”
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu, kapanan işyerlerinde çalışan en az 30 bin kişinin işini kaybettiğini söyledi. VOA Türkçe’ye açıklamalarda bulunan Ebedinoğlu şöyle dedi:
“Bizdeki kayıtlı ve kayıtsızlara baktığımızda, kapanmalardan dolayı, tahminen 30 binin üzerinde işini kaybeden var. Bunların birçoğu yeni iş arayışında. Her sektörde iş yapamıyorlar. Bir garson, komi, aşçı her sektörde çalışamıyor. Bunların bir kısmı IKBY’ye gitti, batıya gidenler var. İş arayışında olanlar var. Bu süreç böyle devam ederse sosyal sıkıntılarla karşı karşıya kalacağız. Her çağrımızda sadece esnafın durumu değil, ki esnaf zaten birçok alanda bitme noktasında, yanında çalışanlarla ilgili de mutlaka bir tedbirin alınması gerekiyor. Birçok insan yevmiyeyle evine ekmek götürüyor. Bizim tespitimiz 30 binin üzerinde ama Ticaret Odası ile birlikte düşündüğümüz zaman bu sayı daha fazla olabilir. Bu süreci atlatana kadar bunlara doğrudan bir destek verilebilir.
Şu anda beklenti içindeyiz. Pazartesi Bakanlar Kurulu'ndan sonra Cumhurbaşkanı bir açıklama yapacak. İl olarak 3. kategoride görünüyoruz. Yalnız son günlerde biraz hareketlilik var. Kısmi açılma olsa bile çok dikkatli olmamız lazım. Gerekli tedbirleri elde bırakmamamız lazım. Bununla ilgili bütün esnaflarımızı uyardık, oda başkanları üzerinden gerek mesaj ve gerek telefonla uyardık. Mesafe, maske, oturma düzeni gerekirse HES kodunu. Pazartesi açıklama yapılırsa Diyarbakır esnafı hazır bunun, altyapısı hazır ama açılması gerekiyor. Kademeli de olsa açılması gerekiyor. Çünkü artık ne esnaf ve ne çalışan dayanabilir. Ciddi bir destek aldığını da söyleyemeyiz.”
