Orkide türlerini bir kültür bitkisi olarak üretip yaygınlaştırmak için son yıllarda çeşitli çalışmalar başlatıldı. 2014 yılında dönemin Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından başlatılan ve 2014-2018 yıllarını kapsayan ‘Salep Eylem Planı’ da bu çalışmalardan biriydi. Çalışma kapsamında bakanlığa bağlı kuruluşlarda orkide üretimi denemeleri yapıldı. Ancak orkidelerin laboratuvar ortamına bağlı kalmaksızın toprak koşullarında yetiştirilmesiyle ilgili en verimli sonuç Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde TÜBİTAK desteğiyle yürütülen bir projede sağlandı.

SALEP ORKİDELERİ ARTIK TOHUMDAN ÜRETİLEBİLECEK

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ), Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü bünyesinde Prof. Dr. Yasemin Özdener Kömpe’nin yürütücülüğünde yapılan bilimsel çalışmayla, salep üretiminde kullanılan orkide türünün toprak koşullarında tohumdan üretimi sağlandı. Bu çalışmanın olumlu sonuç vermesinin ardından salep üretiminde kullanılan orkideler artık tohumdan yetiştirilebilecek.

15 GÜNDE ÇİMLENİYOR, İKİ AYDA FİDEYE DÖNÜŞÜYOR

Çalışma hakkında bilgi veren Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Yasemin Özdener Kömpe, toprak koşullarında hiç bir özel besi yeri ve laboratuvar ortamı gerektirmeden tohumdan salep orkidesi üreten ekip olmaktan gurur duyduklarını belirterek bunun Türkiye’de bir ilk olduğunu dile getirdi. Uyguladıkları yöntem ile orkide tohumlarının 15 günde çimlenerek iki ay içerisinde fideye dönüştüğünü belirten Kömpe, bitkinin altı ay içinde ilk yumrusunu verdiğini, ikinci yılda ise salep üretilebilecek özellikte yumrular oluşturduğu bilgisini verdi.

DÜNYADA BİR İLK, ORKİDELER ARTIK BAHÇELERDE ÜRETİLEBİLECEK

Dünyada ilk kez salep elde edilen orkidelerin tohum çimlenmesi yoluyla üretilerek tekrar tohum elde edildiğinin altını çizen Prof. Dr. Yasemin Özdener Kömpe, bu yıl içerisinde tohum tescili için başvuru yapılacağını belirterek, “Bu sonuç, yeni bir başlangıç oldu ve devam eden araştırmalarımız sonucunda salep amacıyla en fazla toplanan orkideleri de bu yöntem ile çimlendirip ilk yumruları aldık. Sadece salep orkidelerini değil aynı zamanda süs bitkisi olarak yurt dışından ithal edilen tropikal orkideleri de aynı yöntem ile üretebiliyoruz. Bu ayrıca umut ve gurur verici bir sonuçtur. Bu yıl saha denemelerine başlandı. Çok yakında salep üretimi için doğadan yumru toplamaya ya da bazı kişilerden derneklerden yüksek ücretler karşılığında yumru satın almaya gerek kalmadan üreticiler tarlalarında, bahçelerinde tohumdan salep orkidesini kolayca üretebileceklerdir” diye konuştu.