22 yaşındaki Mahsa Amini, 13 Eylül'de, zorunlu başörtüsü yasalarını uygulayan ve 'ahlak polisi' olarak adlandırılan İrşad devriyeleri tarafından saçının bir kısmı göründüğü gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltında dövülerek komaya sokulan Amini, 16 Eylül'de yaşamını yitirdi. Amini'nin ölümüyle başlayan ve ülke geneline yayılan eylemler bugün 25. gününe girdi. Rejim güçlerinin sert müdahalesi sonucu şu ana kadar 185 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı ve üç binden fazla kişi gözaltına alındı.

Görüntüleri çıktı

20 Eylül'de Tahran'da katıldığı eylemlerde yaşamını yitiren, İranlı yetkililerin ise 'çatıdan düştüğünü' iddia ettiği 16 yaşındaki Nika Şakarami'nin yeni görüntüleri ortaya çıktı. Ölümünden saatler önce, eylemler sırasında çekilen görüntülerde, Şakarami'nin bir çöp kutusunun üstüne çıkarak başörtüsünü yaktığı görülüyor. Görüntülerde Nika'nın çevresindeki kalabalık da İran rejimine yönelik "Diktatöre ölüm" sloganı atıyor.

Anne güvenlik güçlerini sorumlu tuttu

Shakarami’nin annesi Nesrin Shakarami, BBC Persian servisine yaptığı açıklamada, güvenlik güçlerini kızını öldürmekle suçladı. Ancak yetkililer, genç kızın inşaat halindeki bir binadan muhtemelen işçiler tarafından atıldıktan sonra öldüğünü iddia etti. Geçen hafta İran devlet televizyonu, Nika’nın bir sokakta yürürken ve bir kapıdan inşaat halindeki bir binaya girdiğini gösteren bulanık görüntüler yayınladı. Ancak, Nesrin Shakarami, videodaki kişinin kızı olmadığını söyledi. Aileye yakın bir başka kaynak da videodaki kişilerin Nika gibi yürümediklerini söyledi.

Aileyi yanlış beyanlarda bulunmaya zorladılar

Nesrin Shakarami ayrıca kız kardeşi Atash ve erkek kardeşi Mohsen'in gözaltındayken Nika'nın ölümü hakkında yanlış beyanlarda bulunmaya zorlandıklarını iddia etti. Anne Shakarami, "Güvenlik güçleri, Kardeşimin dört yaşındaki çocuğunu gözaltına almakla tehdit etti" dedi. Öte yandan, Nika Shakarami’nin ailesi, kaybolduktan 10 gün sonra genç kızın cesedini morgda bulduklarını ve kimliğini tespit etmek için yetkililerin sadece birkaç saniye yüzünü görmelerine izin verdiğini söyledi. Atash ayrıca Devrim Muhafızlarının kendisine Nika'nın beş gün gözaltında tutulduğunu ve ardından hapishane yetkililerine teslim edildiğini söylediğini ifade etti.

Protestodan sonra kayboldu

Nesrin Shakarami, ayrıca Nika'nın son günlerde sosyal medyada ortaya çıkan videolarda görülen protestoya katıldıktan saatler sonra ortadan kaybolduğunu söyledi. Videolardan birinde Nika Saharami, bir çöp bidonunda üzerinde yanan bir başörtüsünü sallıyor. Etrafındaki bir kalabalık ise, tüm devlet meselelerinde son sözü söyleyen dini lider Ayetullah Ali Hamaney'e atıfta bulunarak "diktatöre ölüm" sloganları atıyor. Başka bir video ise sahneyi farklı bir açıdan gösteriyor.

'Bunu yapmaya hakkı vardı'

Nesrin Shakarami, "Nika gibi ben de çocukluğumdan beri zorunlu başörtüsüne karşıyım. Ama benim kuşağım protesto edecek kadar cesur değildi. Benim yaşımdaki insanlar yıllarca baskı, iftira ve aşağılamayı kabul etti ama kızım protesto etti ve bunu yapmaya hakkı vardı" diye konuştu.

Z kuşağı ön safhalarda

Öte yandan, 1997-2012 yılları arasında doğanlar olarak tanımlanan "Z Kuşağı", İslam Cumhuriyeti'nin kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla ahlak polisi tarafından gözaltına alınan 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin ölümüyle alevlenen protestoların ön saflarında yer aldı.

Protestolarda 28 çocuk öldü

Nika ise söz konusu protestolar sırasında öldürülen tek genç protestocu olmadı. 22 yaşındaki Hadis Najafi'nin ailesi, 21 Eylül'de Tahran'ın batısındaki Karaj şehrinde protesto yaparken güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğünü söyledi. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, 16 yaşındaki başka bir kız çocuğu Sarina Esmailzadeh'in 23 Eylül'de Karaj'daki protestolar sırasında güvenlik güçleri tarafından kafasına coplarla ağır bir şekilde dövüldükten sonra öldü. İran Çocuk Haklarını Koruma Derneği ise ülkedeki protestolar sırasında toplam 28 çocuğun öldürüldüğünü bildirdi. Grup, diğer birçok çocuğun da tutuklandığını ve gözaltı merkezlerinde tutulduğunu açıkladı.

İran'da yine bir genç kız ölümü, yine 'Yüksekten düştü' iddiası