Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde yaptığı yazılı açıklamada, dünyada 1 milyar, Türkiye’de ise 2 milyon 530 bin 376 engelli olduğunu belirterek, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve ülkedeki engellilerinin durumunu karşılaştırdı.

Tanrıkulu’nun açıklamasına göre AB ülkelerinde ilkokuldan sonra okulu bırakan engelli oranı yüzde 25. Bu oran İsveç’te yüzde 11 iken, Türkiye’de yüzde 60.  AB’de engellilerin yüzde 29,9’u yoksulluk/sosyal dışlanmışlık riski altında, Türkiye’de bu oran yüzde 77,1.

Türkiye’deki engellilerin önünde eğitim ve öğretiminde büyük engeller çıktığını ifade eden Tanrıkulu, bu duruma ilişkin verileri açıklayarak, “Avrupa Birliği ülkelerinde ilkokuldan sonra engelli bireylerin okulu bırakma oranı yüzde 25. İsveç’te yüzde 11, Türkiye’de yüzde 60. 25-64 yaş arası çeşitli eğitim programlarına (yaşam boyu öğretim) katılım oranı engelli olmayan bireyler için yüzde 9,8; engelli bireyler için yüzde 6,9. Türkiye’de ise bu oranlar sırasıyla yüzde 4,1 ile 1,7. 30-34 yaş arası engellilerin üniversiteyi bitirme oranı AB’de yüzde 22,1 ve Türkiye’de 6,8” dedi.

Tanrıkulu’nun açıkladığı veriler şöyle:

-OECD ülkelerinde engelli nüfusun istihdam oranı yüzde 44, engelli olmayanlar için yüzde 75… Aynı yıllar için işsizlik oranları ise engelliler için yüzde 14, genel nüfus için yüzde 7. İstihdam edilen engellilerin yüzde 22’i yarı zamanlı işlerde çalışıyor, bu oran engelli olmayan bireyler için yüzde 13 düzeyinde.

-AB’de 15-64 yaş arasındaki engelli olmayan bireylerin istihdamı ise yüzde 66.9 (Türkiye’de yüzde 51) iken, engelli bireyler için yüzde 47.3 (Türkiye’de yüzde 41.1). AB’de en yüksek istihdam oranı İsveç’te (yüzde 66.2), en düşük istihdam oranı ise Macaristan’da (yüzde 23.7).

-Türkiye’de istihdam edilen 90 bin 131 engelli bireyin 12 bin 223’ü kamu, 77 bin 908’I özel sektörde çalışıyor.

-OECD ülkelerinde engellilere ayrılan kamu yardımı gayri safi milli hasılanın yüzde 2’ni oluşturuyor. Bu oran Norveç, Hollanda ve İsveç gibi ülkelerde yüzde 4-5’lere kadar yükseliyor. Türkiye’de ise 1990-2007 yılları arasında yüzde 0.1.  Çalışma yaşındaki nüfusun yüzde 6’sı kamu yardımlarıyla geçiniyor. Kuzey ve Doğu Avrupa’daki bazı ülkelerde bu oran yüzde 10-12 arasında değişiyor.

-Türkiye’de 2012 yılı itibariyle yaklaşık 410 bin engelli birey yardımlardan düzenli yararlanıyor (kayıtlı bireylerin yüzde 38.4’ü). Kayıtlı olanların yüzde 27’si “özürlü aylığı”ndan, yüzde 11,2’si ise Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünün ayni ve nakdi yardımlarından düzenli olarak yararlanıyor. Kayıtlı olanların yüzde 55,7’si ağır fiziksel iş ve güç gerektirmeyen işlerde çalışmayı istiyor.

-OECD ülkelerinde engelli birey içeren hanelerin yüzde 22’si yoksulluk sınırının altında gelire sahip, bu oran engelli birey olmayan hanelerde yüzde 14. Engellilerin gelirleri ulusal ortalamalardan yüzde 15 daha düşük.

-2013 yılında AB’de 16 yaş üstü engellilerin yüzde 29,9’u yoksulluk ya da sosyal dışlanmışlık riski altında (Engelli olmayanlarda bu oran yüzde 21,4). Bu alanda 2007 yılından bu yana Türkiye verisi bulunmuyor. 2007 yılında Türkiye’deki engellilerin yoksulluk ve sosyal dışlanmışlık riski yüzde 77,1.

-OECD ülkelerinde iş gücü nüfusunda düşük eğitimli (ortaokul ve öncesi) bireylerin nüfusa oranı engelliler için yaklaşık yüzde 40 iken, bu oran engelli olmayan bireyler için yaklaşık yüzde 20. (ANKA)