Sulak alanlarda yetişen ve Typha cinsine ait bir tür olan karamuk bitkisi, uzun ince gövdeleri ve kahverengi silindirimsi başakları ile tanınıyor. Karamuk, su ekosisteminin korunmasına katkı sağlarken, kuşlar ve diğer vahşi hayvanların yaşamı için de önemli bir rol oynar.
Türkiye'de birçok bölgede yetişen ancak vatandaşların kıymetini bilmediği karamuk bitkisinin vücuda faydaları ise saymakla bitmiyor. Ekonomik açıdan da oldukça değerli görülen bu bitkiyi Ruslar kapış kapış alıyor
Vitamin Deposu Karamuk
Karamuk bitkisi A,C,E vitaminleri, kalsiyum, bakır ve magnezyum mineralleri bulunuyor. Özellikle kış aylarında tüketilen karamuk, soğuk algınlığı, grip başta olmak üzere birçok hastalığa karşı koruyucu olma özelliğiyle ön plana çıkıyor. Vücutta hücre sağlığını koruyarak iltihaplanmayı, enfeksiyonu önleyen karamuk, kanser hücrelerine karşı öldürücü (sitotoksik) etkisiyle en önemli koruyucular arasında yer alıyor.
Karamuk aynı zamanda sofralarda marmelat, komposto olarak da yer buluyor. Ayrıca et ve tavuklarda sos olarak kullanılarak dünya lezzetleri arasında da sıralanıyor.
Karamuk Ne İşe Tarar: İşte Karamuk Bitkisinin Faydaları
Diyetisyeni Cansu Arslan, karamuk meyvesinin hipertansiyon, diyabet, obezite ve kabızlığı önlemeye yardımcı olduğunu belirterek,
“Kırmızı, mor renkte bir sonbahar meyvesi olan karamuk, Anadolu'da bin yılı aşkın süredir kullanılan bir meyvedir. Karambık, karamıh gibi farklı adlarla da anılır. Büyüklerimiz anlatırken belki denk gelmişsinizdir bazı yerlerde yapraklarıyla birlikte de tüketilir, ekşi ve mayhoş bir tadı vardır. Karamuk, vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengindir. A, C, E vitaminleri ile kalsiyum, magnezyum, bakır ve demir minerallerini içerir. Bu antioksidanlardan zengin içeriği ile vücudumuzdaki enfeksiyonu, iltihaplanmayı önler. Alerjileri azaltır, kan damarlarını güçlendirir. Bol miktarda lif içeriği ile sindirimi kolaylaştırır, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini dengeler, insülin duyarlılığını artırır. Böylece hipertansiyon, diyabet, obezite ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Bazı çalışmalar kanser hücreleri üzerinde sitotoksik (hücre öldürücü) etkisi olduğunu da göstermiştir” şeklinde konuştu.
Soğuk Algınlığını Önlüyor, Bağışıklığı Güçlendiriyor
Karamuk meyvesinin soğuk algınlığı, grip başta olmak üzere bağışıklık sistemi sorunlarında yardımcı özelliklerinin olduğunu belirten Arslan,
“Faydası saymakla bitmeyen karamuk, toplarken ellerde bıraktığı renkten dahi anlayacağımız üzere güçlü antioksidan özelliği ile soğuk algınlığı, grip başta olmak üzere bağışıklık sistemi sorunlarında yardımcı olur ve bağışıklığı güçlendirir. İyi bir C vitamini kaynağı olarak gün içinde tüketilebilir. Tazeyken meyve olarak yiyelim. 100 gramı 60-65 kaloridir ve 1 porsiyonu yaklaşık bir avuç olarak düşünülebilir. Kurutulmuş hali yoğurtlara yulaf ezmesiyle ekleyerek ya da ceviz, fındık gibi yağlı tohumlarla ara öğünde tüketilebilir. Kaynatılıp suyu, marmelattı, kompostosu yapılabilir. Et ve tavuklara sos olarak kullanılıp, dünya standartlarında bir lezzet elde edilebilir. Taze halini derin dondurucuda saklayıp kışın da tüketimi tercih edilebilir” diye konuştu.
Peki Karamuk Bitkisi Nedir? Faydaları Neler?
Doğal olarak yetişen ve sıklıkla sulak alanlarda bulunan karamuk bitkisi, sağlık açısından büyük değer taşıyan bir bitkidir. Ruslar tarafından ilgiyle karşılanan karamuk, mayhoş ve ekşi bir tada sahiptir. Türkiye'de bol miktarda yetiştirilmesine rağmen, vatandaşlar tarafından yeterince değerlendirilmeyen bu bitki, Ruslar için bir şifa kaynağı olarak bilinmektedir.
Ekonomik açıdan oldukça değerli olan karamuk bitkisi, sepet yapımında, geleneksel el sanatlarında ve inşaat malzemesi olarak kullanılır. Ayrıca, bazı yerel mutfaklarda genç sürgünleri ve polenleri tüketilmektedir.
Karamuk Bitkisinin Faydaları Şunlardır:
Soğuk algınlığına iyi gelir.
İltihaplanmalara iyi gelir.
Şeker hastalığına şifa olabilir.
Tansiyonu düşürebilir.
Kalp sağlığını korur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Enfeksiyonları ve bakterileri yok edebilir.
Kanser hücreleri ile savaşabilir.
KARAMUK BİTKİSİ VE MEYVESİ NASIL TÜKETİLİR?
Karamuk kökleri ve gövde kabukları kurutulduktan sonra çay olarak kullanıldığı gibi meyveleri de taze veya kurutularak kullanılır.
Meyvelerinden tatlı, şurup ve hoşaf yapılır. Yaprakları tat vermesi için çorba ve bulgur pilavına konur.
KARAMUK NASIL KULLANILIR?
Bir litre kaynar suya, 20 gram kök ve kabuk karışımı konarak, 10-15 dakika demlenmeye bırakılır. Süzüldükten sonra günde 3 kez birer bardak içilir.
4 bardak kaynar suya, 20 gram yaprak konur, bir kaç dakika kaynatılır. Günde 3 kez 1 er çorba kaşığı içilir.
2 bardak suya, 20 gram kabuk, kök, yaprak veya meyve konarak haşlanır Günde 3 kez 1 er bardak içilir.
Bir tatlı kaşığı kurumuş kabuk, 1 bardak suya konur, kaynama derecesine kadar ısıtılır. 10-15 dakika soğumaya bırakılır. Günde 3 kez birer bardak içilir.
KARAMUK BİTKİSİ NASIL TOPLANIR
Karamuk bitkisi, dikenli bir yapıya sahip olduğu için eldivenlerle toplanmalıdır. Toplanması oldukça zahmetli olan bu bitkinin ürünlerini toplamak yaklaşık 7 ile 8 saat sürebilir. Karamuk genellikle yaş veya kurutulmuş olarak satılır ve vişne hoşafı ile üzüm hoşafı yapımında da kullanılabilir.