Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'ne (CDC) göre, insanların yüzde 50'sinden fazlasına yaşamlarının bir noktasında akıl hastalığı veya bozukluğu teşhisi konuyor. Ne yazık ki, pek çok insan bunun ne kadar önemli olduğu konusunda yeterince bilgili değil ya da ciddiye almıyor. Tıpkı fiziksel sağlığınız gibi, zihinsel sağlığımız da çok fazla düşünmeniz ve çaba göstermeniz gereken bir konudur.
Ruh Sağlığı Nedir ve Neden Önemlidir?
Ruh sağlığı, bireylerin yaşam stresleriyle başa çıkmalarına, yeteneklerini anlamalarına, verimli bir şekilde öğrenmelerine ve çalışmalarına ve kendi topluluklarına katkıda bulunmalarına olanak tanıyan bir zihinsel iyilik halidir. Bir kişinin zihninin durumu, yaşam kalitelerini etkilemede uzun bir yol kat eder.
Akıl sağlığı, düşünme, hareket etme ve başkalarıyla ilişki kurma şeklimizi etkiler. Perspektifi, değerleri, güdüyü ve üretkenliği etkiler. Aynı zamanda fiziksel ve duygusal sağlığımızı da etkiler. Bu nedenle iyi bir ruh sağlığı çok önemlidir ve öncelik verilmelidir. Örneğin, depresif bir bozuklukla (depresyon) yaşayan bir kişi, birçok türde fiziksel sağlık sorunu açısından çok daha büyük bir risk altındadır. Bu hastalıklardan bazıları diyabet, kalp hastalığı ve felçtir. Öte yandan, kronik bir fiziksel hastalığa sahip olmak da zihinsel bir sorun yaşama riskini artırabilir.
Ne kadar önemli olsa da, akıl sağlığı hakkında konuşulmaması veya olması gerektiği kadar ciddiye alınmaması. İnsanlar, bununla ilişkili damgalanma nedeniyle yardım aramaya korkuyorlar. Her yıl ölümlerin %14,3'ünden fazlası (8 milyon), ruh sağlığı bozukluklarıyla ilişkilidir. Ancak psikolojik olarak sorun yaşamak insanı "deli" yapmaz. Bu sadece zihin alanlarına daha fazla dikkat etmeleri veya üzerinde çalışmaları gerektiği anlamına gelir. Daha fazla insanın yardım istemenin sorun olmadığını ve bunun daha iyi akıl sağlığı farkındalığıyla elde edilebileceğini anlaması gerekiyor. Dünya bunun hakkında ne kadar yüksek sesle konuşursa, önemi o kadar gün ışığına çıkıyor.
İşte zihinsel istikrarınız konusunda daha dikkatli olmanız ve kişisel bakımınızı sürdürmeniz için belirli nedenler:
- Kişisel bakım kaygıyı azaltmaya yardımcı olur.
- Gelişmiş bir iç huzur duygusu yaratır.
- Daha net düşünmenize yardımcı olur.
- İyi bir duygusal sağlık, etkileşiminizi ve başkalarıyla olan ilişkinizi geliştirir.
- Zihinsel sağlık, benlik saygınızı geliştirmede uzun bir yol kat eder.
- İş veya okul gibi etkinliklerde etkinliğinizi artırır.
En Yaygın Ruh Sağlığı Koşulları
1. Anksiyete ve depresyon
Anksiyete, günümüz dünyasının önde gelen ruh sağlığı sorunlarından biridir. Korku veya endişe gibi hafif ila şiddetli rahatsızlık duyguları ile karakterizedir.Diğerlerinin yanı sıra sinirlilik, fobiler, yaygın kaygı bozukluğu, sosyal kaygı ve ayrılık kaygısından farklı biçimlerde gelir. Şiddetli kaygı panik atakları da tetikleyebilir.Depresyon veya majör depresif bozukluk, sürekli üzüntü duyguları, etkinliklere ilgi kaybı ve bazı durumlarda intihar düşünceleri ve niyetleri ile karakterize edilen bir duygudurum bozukluğu olarak tanımlanabilir.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, her yıl 703.000'e kadar insan intihar ediyor. Daha pek çoğu tedavi edilmemiş depresyonla yaşıyor.
2. Yeme bozuklukları
Bunlar mutlaka tek başına yemek yemekten kaynaklanmaz, ancak sağlıksız yeme alışkanlıklarının gelişmesine yol açan çeşitli psikolojik durumlar olarak daha iyi tanımlanır.
Şiddetli vakalarda, kronik sağlık sorunlarına ve hatta ölüme neden olabilirler. En yaygın olanları anoreksiya nervoza, bulimia nervoza, aşırı yeme bozukluğu ve pikadır.
3. Travma ve bağımlılık
Kişinin hayatında travmatik bir olay yaşaması, travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) yol açabilir. Bu, olayla ilgili belirli tetikleyicilerle karşılaşıldığında deneyimi yeniden yaşamayı içerir. Semptomlar arasında geçmişe dönüşler, şiddetli kaygı ve kabuslar yer alır.Bağımlılık ise, kişinin bir madde kullanmayı veya belirli bir davranışta bulunmayı bırakamamasıdır. En yaygın bağımlılıklar alkol ve uyuşturucudur. Diğerleri kumar, internet, yemek yeme, seks ve hatta çalışma bağımlılıklarını içerir.Tüm bağımlıların yaklaşık üçte ikisi bir veya daha fazla travmatik deneyim yaşamıştır. Araştırmalar, travma ile bağımlılığa karşı savunmasızlık arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
Akıl Sağlığınızı Geliştirmek İçin İpuçları
Kişisel bakım
Kişisel bakım, hem fiziksel sağlığınızı hem de psikolojik sağlığınızı iyileştirmenize yardımcı olmak için hoşunuza giden faaliyetlerde bulunmayı içerir. Zihinsel sağlık söz konusu olduğunda, kişisel bakım listenizin en üstüne yerleştirilmelidir. Her gün sadece bir aktivite, entelektüel dengenizi geliştirmede uzun bir yol kat edebilir.
Kişisel bakım herkese göre değişir, bu nedenle sizin için neyin işe yaradığını bulmanız her zaman önerilir. Başlamak için günlük rutininize ekleyebileceğiniz bazı ayrıntılı kişisel bakım ipuçları:
Düzenli egzersiz yapın
Günde 30 dakikalık kısa bir yürüyüş, zihninizi rahatlatabilir, kan dolaşımınızı iyileştirebilir ve kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir. Almak istediğiniz egzersiz miktarını sabah ve akşam olarak bölmeye karar verebilir veya hepsini bir esnetme yapabilirsiniz.
Alternatif olarak, nefes egzersizleri gibi diğer rahatlatıcı aktivitelere veya yüzme, bowling, golf veya paten kayma gibi sporlara da katılabilirsiniz.
Sağlıklı beslenme
İyi bir yemek sizi gün için ihtiyacınız olan tüm enerji ve besinlerle doldurur. Abur cubur, gazlı içecekler ve diğer kafeinli içecekleri büyük ölçüde azaltın.
Yeterli dinlenme
İyi yemek yemenin ve kestirmenin gücü küçümsenemez. Araştırmalar, uyku eksikliğinin depresyon ve anksiyete bozukluklarına katkıda bulunduğunu kanıtlamıştır.
İyi dinlenmiş olmak sizi daha iyi bir ruh haline sokar ve daha net düşünmenize yardımcı olur. Uykunuza öncelik verin ve dinlenme düzeninize gereken özeni gösterin. Mental sağlığınız için en az 7-9 saat iyi uyku almanız önerilir.
Pozitifliği benimseyin
Hayatınızdaki kötü şeyler yerine iyi şeylere odaklanmayı seçmek, kişisel bakım yapmanın harika bir yoludur. Olumsuz düşünceler, özellikle uzun bir süre boyunca, bakış açınızı ve dolayısıyla zihinsel dengenizi etkiler.
Çok yönlü sağlık, zihinsel durumunuzla başlar, bu nedenle zihinsel sağlığınıza büyük önem vererek hayatınızı şekillendirmeye başlayın. Ayrıca, zaman zaman ruh sağlığınızı değerlendirmeniz de her zaman önerilir. Bir psikiyatrist veya psikologdan profesyonel yardım alın ve iyi bir şekilde yararlanın.