İnsanlar ve diğer birçok hayvan gibi kedilerin de kan grupları farklıdır. Bir kedinin kan grubu kalıtsaldır; anne ve babasının genetik katkılarının bir sonucudur. Kan grubu kedinizin günlük yaşamında bir rol oynamasa da, kan türünü bilmenin kritik önem taşıdığı bazı durumlar vardır. O halde gelin, kedilerin kan grupları arasındaki farkları inceleyelim ve kan grubunun kedinizin sağlığını ne zaman ve nasıl etkileyebileceğini açıklayalım.
Farklı kedi kan grupları
Kedilerin üç ana kan grubu vardır: A, B ve AB. Bu kan türleri, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde antijen adı verilen spesifik proteinlerin varlığına veya yokluğuna göre belirlenir. A kan grubuna sahip kedilerin kırmızı kan hücrelerinde A antijeni bulunurken, B kan grubuna sahip kedilerin B antijeni bulunur. AB kan grubuna sahip kedilerde hem A hem de B antijenleri bulunur.
Antijenler, bağışıklık sisteminin bir hücrenin "kendi" mi yoksa "yabancı" mı olduğunu anlamasına yardımcı olur. Yabancı antijen tespit edildiğinde vücut ona karşı bir bağışıklık saldırısı başlatır. Bu süreç kanda aglütinasyon veya topaklanma ile ortaya çıkabilir ve zararlı, hatta ölümcül olabilir.
A tipi evcil kedilerde en yaygın kan grubudur, ancak farklı türlerin sıklığı coğrafi bölgeye göre değişmektedir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kedilerin yalnızca %6'sında B tipi bulunurken, Avustralya'da bu oran %25'i aşmaktadır. B kan grubu en yaygın olarak American Curl , Cornish Rex ve Devon Rex ırklarında bulunduğundan, cins de bir rol oynayabilir .
AB kan grubu oldukça nadirdir. Ancak yakın zamanda Wisdom Panel bilim insanları tarafından yürütülen geniş çaplı bir genetik çalışmada , Avrupa Shorthair , RagaMuffin ve Scottish Fold ırklarında AB tipi gözlemlendi .
Kedi kan grupları genetik olarak nasıl ifade edilir?
Tüm genlerde olduğu gibi kediler de kan grubundan sorumlu genin bir kopyasını annelerinden, bir kopyasını da babalarından alırlar. A tipi gen varyantı dominanttır, dolayısıyla bir kedinin kan grubunun A olması için yalnızca bir kopyaya ihtiyaç vardır. Diğer iki türe gelince işler biraz daha çetrefilli hale gelir.
B tipi ve AB tipi varyantların her ikisi de resesiftir, ancak AB tipi B tipine göre baskındır. Bu nedenle gen ekspresyonunun hiyerarşisi şöyledir:
A Tipi varyantının bir veya iki kopyası = Kan grubu A
B Tipi varyantının iki kopyası = Kan grubu B
AB Tipi varyantının iki kopyası = AB Kan grubu
B Tipi varyantın bir kopyası ve AB tipi varyantın bir kopyası = AB Tipi
Kedinizin kan grubunu bilmek neden önemlidir?
Kan grubunun bilinmesi hem üreme hem de kan nakli açısından hayati öneme sahiptir.
Üreme
Kedinizi çiftleştirmeyi planlıyorsanız, kan grubunu bilmek, erken tanımlanan antijenle ilgili sorunlardan, özellikle de neonatal izoeritroliz (NI) olarak bilinen durumdan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
NI, yavru kedi annesinden farklı bir kan grubunu devraldığında ve antikorları yavru kedinin kırmızı kan hücrelerine saldırarak ciddi anemiye ve hatta ölüme yol açtığında ortaya çıkar. Kan grubu B olan dişi kedi ile kan grubu A olan erkek kedi çiftleştiğinde bu durum özellikle endişe vericidir. Yavru kediler annelerinin bağışıklık sisteminden korunduğu için hamilelik sırasında olası sorunlar ortaya çıkmaz. Ancak yavru kediler doğduktan sonra emzirirken anne sütünden antikorlar alırlar.
Her iki ebeveynin de kan gruplarını bilerek, NI ile sonuçlanabilecek üreme kombinasyonlarından kaçınabilirsiniz. Anne-babanın kan grubu bilinmiyorsa, doğumdan sonra yavru kedileri annelerinden ayırıp ilk 24 saat biberonla beslemek riski azaltacaktır.
Transfüzyonlar
Transfüzyon durumunda, donörün kanının alıcının kan grubuyla uyumlu olduğundan emin olmak önemlidir.
Kan grubu A olan kediler diğer A tipi kedilerden kan alabilir ancak B tipi kedilerden kan alamaz.
Kan grubu B olan kediler diğer B tipi kedilerden kan alabilir ancak A tipi kedilerden kan alamaz.
AB kan grubu en çok yönlü olanıdır, çünkü bu kan grubuna sahip kediler AB tipi veya A tipi kedilerden kan alabilir.
İnsanların aksine, kedilerin evrensel bir donörü veya evrensel alıcı kan grubu yoktur, bu nedenle kedinizin kan grubunu bilmek ve gerekirse uyumlu bir donör bulmak önemlidir.
Kedinizin kan grubunu nasıl öğrenebilirsiniz?
Kedinizin kan grubunu keşfetmenin birkaç yolu vardır. Bunun bir yolu veterinerin kan testi yapmasıdır. Bu test, kırmızı kan hücrelerinde A ve B antijenlerinin varlığını veya yokluğunu belirleyecektir.
Diğer bir seçenek ise farklı kan türlerinden sorumlu spesifik gen mutasyonlarını tanımlayan bir kedi DNA testi kullanmaktır.
Farklı kedi kan türlerini ve bunların nasıl farklılaştığını anlayarak kedinizin refahını artırabilirsiniz. İster kedinizi çiftleştirmeyi planlıyor olun ister kan nakliyle ilişkili komplikasyonlara karşı proaktif olarak koruma sağlıyor olun, kedinizin kan grubunu bilmek kedinizin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.