Bazı uzmanlar, yaygın aspirin kötüye kullanımının insanların ilacı alıp almamaları gerektiğini bilmemelerinden kaynaklandığına inanıyor.
Düşük dozda aspirin yıllardır felç ve kalp krizlerini önlemede etkili bir araç olarak kullanılmış olsa da araştırmalar, ilk felç veya kalp krizini önlemek için bu ilacı kullananlarda beyin kanaması ve anemi riskini artırabildiğini gösterdi . Sonuç olarak bu grup için günlük aspirin kullanım kılavuzları ve önerileri son birkaç yılda değişti.Ancak uzmanlar, felç veya kalp krizi geçirmiş kişiler için günlük aspirinin hala gerekli kabul edildiğini söyledi.
Araştırmalar, kimin günlük aspirin alması gerektiği ve almaması gerektiği konusunda bir miktar kafa karışıklığı olduğunu gösteriyor. 2020'de yapılan bir araştırma, milyonlarca kişinin gereksiz yere aspirin aldığını ve kendilerini kanama riskine soktuğunu ortaya çıkardı.
Dr. James Udelson, "Basit mesaj şu; eğer kalp krizi, felç, stent veya (veya koroner) baypas ameliyatı geçirdiyseniz, düşük dozda aspirin daha sonraki olayları önlemeye yardımcı olmak için gerçekten önemlidir" dedi . Tufts Tıp Merkezi'nde kardiyoloji bölümü.Ancak Udelson, Health'e bu olaylardan birini yaşamamış olanlar için "risklerin faydalardan daha ağır bastığını" söyledi.
İşte uzmanların, kimin günlük aspirin alması gerektiği ve her bireyin potansiyel riskleri ilacın yararlarına karşı nasıl değerlendirebileceği hakkında söyledikleri.
Aspirin Ne Zaman Tehlikeli Olabilir?
Aspirin antitrombosit bir ilaçtır ve birçok kullanım alanı vardır; insanlar bunu baş ağrısından, ağrıdan, şişlikten veya ateşten kurtulmak için alabilir. Ancak tutarlı bir şekilde alındığında daha önemli etkilere de sahip olabilir.
“Plateletler kanımızda var ve kanın pıhtılaşmasına yardımcı oluyorlar. SUNY'nin Buffalo Jacobs Tıp Fakültesi Üniversitesi'nin seçkin tıp profesörü Dr. Anne Curtis , Health'e şöyle konuştu: "Ve bazen bunu istediğiniz zamanlar da olur . " "Eğer bir kesik veya yaralanmanız varsa, o zaman trombositlerin bir araya gelerek kanamayı durdurmaya yardımcı olması iyi bir şeydir."
Ancak bir kişinin kan damarlarında plak varsa, bu trombositler bu plağa yapışarak kanın pıhtılaşmasına neden olabilir . Curtis, kalbe veya beyne kan sağlayan kan damarlarında bu pıhtıların oluşması durumunda kalp krizi veya felce yol açabileceğini ekledi.
Aspirin almak ilk etapta bu trombositlerin pıhtı oluşturmasını engeller.
Tıp profesörü ve Kaliforniya Üniversitesi Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme Merkezi direktörü Carlin S. Long, MD , trombositlerin aynı zamanda stentlere (atardamarları veya solunum yollarını açık tutan örgü tüpler) veya diğer yabancı cisimlere yapışmayı da sevdiğini ekledi.
Ancak aspirinin trombositlerin pıhtılaşmasını engelleme yeteneği aynı zamanda bazı istenmeyen sonuçlara da kapı açıyor. Kanı etkileme şekli nedeniyle aspirin, en ciddi vakalarda mide kanamasına, beyin kanamasına ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Yaşlı yetişkinlerde aynı zamanda zayıflığa veya bitkinliğe neden olabilecek bir durum olan anemi riskini de artırabilir.
Sağlık Geçmişi Aspirinin Güvenliğini Anlatıyor
Aspirinin faydalarını ve risklerini tartmak için araştırmacılar, ilacı birincil korunma için kullananlar (yani daha önce hiç kalp krizi veya felç geçirmemiş olanlar) ile ikincil korunma için kullananlar, yani zaten bir olay geçirmiş olanlar arasında bir çizgi çizdiler. Long, ikinci bir olayı önlemeye çalıştıklarını açıkladı.
Aradaki fark kişinin riskine bağlıdır. Daha önce felç veya kalp krizi geçirmiş olan kişilerin (özellikle yaşlıların) ikinci bir felç geçirme riski çok daha yüksektir. Bu nedenle kanama ve diğer sorunların riski, başka bir felç veya kalp krizi riskinden daha ağır basmaz.
Long, Health'e şunları söyledi: "İkincil korunma için, yani bu olaylardan birini yaşadınız, bir sonraki olayı önlemek için aspirin kullanılması gerektiği çok açık. " "Ve kimse buna itiraz etmeyecek. Bu, literatürde çelik gibi bir şeydir.”Ancak uzmanlar, felç veya kalp krizi için birincil önlem arayan ortalama bir insan için aspirinin dezavantajlarının genellikle artılarından daha ağır bastığı konusunda hemfikir.
Elbette Bazı İstisnalar Var
Birisinin kalp krizi veya felç geçirme riski yüksekse (örneğin, yüksek tansiyonu veya yüksek kolesterolü varsa) ve bu riski azaltan başka bir ilaç türünü alamıyorsa, birincil olarak aspirin alabilir. Long, önlemin alındığını söyledi. Aynı durumun koroner arter kalsiyum skoru yüksek veya kalplerinde çok fazla plak bulunan kişiler için de geçerli olduğunu söyledi.Ancak bu karar bir doktorla birlikte ve duruma göre verilmelidir.
Aspirin Mesajını Daha Net Hale Getirmek
Long, 2018'de yayınlanan bir dizi makalenin, aspirinin genel bir koruyucu ilaç olarak kullanılmaması gerektiği fikrini çürüten ilk makale olduğunu söyledi. Bu araştırmalar, hiç kalp krizi veya felç geçirmemiş kişiler için aspirinin yararlarının risklerden daha ağır basmadığını buldu.
2022 itibariyle, ABD Önleyici Hizmetler Görev Gücü, 10 yıllık kardiyovasküler hastalık riski %10 veya daha fazla olan 40 ila 59 yaş arası yetişkinlerin aspirin kullanmaya karar verme seçimin "bireysel" olması gerektiğini önermektedir. 60 yaşın üzerindeki kişilerin birincil korunma amacıyla aspirin alması önerilmez.
Ancak 2020'de yapılan bir araştırma, 10 milyonu 70 yaş ve üzeri olmak üzere yaklaşık 29 milyon kişinin, almamaları gerektiği halde her gün düşük dozda aspirin aldığını tahmin ediyor.
Halihazırda kalp krizi veya felç geçirmiş kişiler için yönergeler değişmedi; doktorları tavsiye ederse günlük aspirin almaları gerekir.
Udelson, öncelikle, kardiyovasküler bir olaydan sonra aspirin reçetesi verilen kişilerin bunu yıllarca önleyici bir önlem olarak almaları gerektiğinin farkına varamayabileceğini veya rahatsızlığa neden olduğu için almayı bırakabileceğini ekledi.Öte yandan, daha önce kardiyovasküler bir olay geçirmiş olan kişiler aspirin almıyor olabilir çünkü almaları gerekip gerekmediğinden emin değiller ya da sadece unutuyor olabilirler.
Sebepler ne olursa olsun, aspirin ucuz ve etkilidir ve bundan yararlanabilecek kişilerin sayısının geride kalması için hiçbir neden olmamalıdır. Yoo ve ekibinin bulguları, "aspirini teşvik etmek için stratejileri acilen yeniden değerlendirmemiz gerektiğinin bir işaretidir. " dedi.