YouTube’un eski CEO’su, Silikon Vadisi’nin tecrübeli isimlerinden biri olan Susan Wojcicki, 56 yaşında hayatını kaybetti. Akciğer kanseri nedeniyle hayata veda eden Wojcicki’nin kaybı, teknoloji dünyasında büyük üzüntüye neden oldu.
Beş çocuk annesi olan Wojcicki, iş dünyasında kadınların önünü açmada öncü bir isim olması ve teknoloji sektörüne yön vermesi ile tanınıyor. ‘Google’ın ruhu’ olarak isimlendirilen Susan Wojcicki YouTube ve Google’ın yükselişinde kilit rol oynayan yönetici pozisyonundaydı.
MİLYONLARCA REKLAMIN DAĞITIMINI ADSENSE İLE SAĞLADI
Google’ın geniş çaplı reklamcılık işlerine imza atmasını sağlayan AdSense programını geliştiren de Wojcicki’nin ta kendisi. Bu sistem ile reklam gelirleri, internetin her alanına dağıtılabiliyor ve şirketin milyonlarca bağımsız web sitesindeki reklam aracılığını gerçekleştirmesini sağlıyor.
2014'TE YOUTUBE'UN CEO'SUYDU
2023 yılına kadar YouTube’daki iş modelini olgunlaştırmış, platformu video içerik üretcilerinin milyarlarca dolar elde edebileceği bir alan hâline getirmişti. Geçen seneye kadar yürüttüğü CEO görevinden kişisel projelerine, ailesine ve sağlığına vakit ayırabilmek için ayrıldı; fakat YouTube’un çatı şirketlerinden biri olan Alphabet’te danışmanlık vermeye ve kurumla etkileşim hâlinde olmaya devam etti.
İNTERNET EKONOMİSİNE O YÖN VERİYORDU
İnternet ortamında nasıl para kazanılır ve harcanır sorusuna tecrübeli isim yön veriyordu. Alphabet'in CEO'su Sundar Pichai, Wojcicki’nin vefatının ardından yaptığı paylaşımda şu sözlere yer verdi: "Google tarihinin merkezinde yer alan bir isim ve onsuz bir dünya hayal edemiyorum. Dünyaya devasa etkileri olan harika bir insan, lider ve arkadaştı ve ben de onu iyi ki onu tanımış olan sayısız Google çalışanından biriyim."
“YOUTUBE VE DOUBLECLICK’I SATIN ALMALIYIZ”
İleride tekelciliğe karşı olan AB ve ABD otoriterlerinin hedefi hâline gelecek; Google için iki büyük hamlenin sahibi de Susan Wojcicki. 2006 yılında YouTube satın almaları gerektiğini söyleyen Wojcicki ilerleyen yıllarda bir diğer satın alma tavsiyesini de DoubleClick için verecekti. Satın alındığı dönemlerde henüz küçük olan ama hızla büyüyen YouTube, Google’da üst sıralara yerleşmiş ve kendi ürünün bile önüne geçmişti.
SİLİKON VADİSİ’NİN KIZI SUSAN WOJCICKI’NİN EĞİTİM HAYATI
‘Silikon Vadisi’nin kızı’ olarak anılan Wojcicki, 5 Temmuz 1968’de Amerika Palo Alto şehrinde dünyaya geldi. Akademik çalışmalar gerçekleştiren babası ve gazeteci annesi ile Stanford Üniversitesi’nde bolca vakit geçirdi. Üniversite hayatına Harvard Üniversitesi’nde tarih ve edebiyat okuyarak başladı. Daha sonra Kaliforniya Üniversitesi’nde ekonomi alanında yüksek lisans yaptı. Yönetim danışmanlığı alanında faaliyet gösteren Bain & Company gibi şirketlerde çalıştı. İşletme yüksek lisansını UCLA’da tamamlayıp Intel’in pazarlama departmanında görev aldı.
GOOGLE WOJCICKI’NİN GARAJINDA KURULDU
Google’ın kurucuları Larry Page ve Sergey Brin, 1998 yılında şirketlerini o dönem Intel’de çalışan Wojcicki’nin garajında kurdu. Bu süreçte kardeşi Anne ile Sergey Brin’in evlenmesi, Susan’ın Google’ın 16.’ıncı çalışanı olmasında pay sahibi oldu.
Göreve geldikten kısa süre sonra elindeki sınırlı bütçeyle diğer web sitelerine Google arama kutuları yerleştirme fikrini tasarladı. Bu girişim sayesinde hızlı ve erken bir artış ortaya çıktı. İlerleyen süreçte Google Kitaplar ve Google Görselleri denetlemeye başlayan Wojcicki, 2011 yılında şirketin tüm reklam ürünlerini denetleyen isim oldu. 28 milyon dolarlık iş faaliyetini geçmiş, 2014’te satın alınmasına öncülük ettiği Youtube’a CEO olarak atanmıştı.
YENİLİKLERE AYAK UYDURDU
‘Televizyonu yeniden icat etmeyi’ hedeflediğini söyleyen Susan Wojcicki ile çalışan teknoloji yatırımcısı Keval Desai, Google yıllarında tecrübeli ismin tüm sektördeki reklamcılığı yönlendirdiğini söylüyor. O yıllarda alanın çok yeni olduğunu da sözlerine ekleyen Desai, YouTube’da ‘kreatör ekonomisindeki’ büyümeyi yakından incelediğini de anlatılıyor.
Wojcicki ile 10 yıl boyunca Google’da beraber çalışan Priscilla Lau ise, "kreatörler YouTube'un kalbi tabii ama Wojcicki, YouTube'daki herkesin kreatörlere bu kadar önem vermesinin nedeniydi" diyor. “Kadınlara başarılı bir kariyer yaparken aynı zamanda akşam 6’da aileleriyle evde yemekte olmanın mümkün olduğunu gösterdi”
Wojcicki, YouTube Premium ile reklamların olmadığı ücretli abonelik seçeneğini 2015’te platforma dâhil eden isimdi. 2017 yılında bazı büyük markalar, ırkçı ve rahatsız edici içeriklerin reklamların yanında yer almasından rahatsız olduklarını dile getirdi, YouTube’u boykot etti. Wojcicki bu şikayetler üzerine daha fazla insanı işle alıp, videoları izleyecek ve yeni politikaların gelişimi inceleyecek geniş bir ekip yarattı. TikTok ile artan rekabet sonucu 2020 ‘de YouTube Shorts seçeneği platforma dâhil edildi.
Görevleri arasına YouTube’un işini büyütmeyi de ekleyen Wojcicki, her yıl milyonlarca dolar kazanç elde etmeyi sağlayan abonelik hizmetini başlattı ve platformun reklam faaliyetini 32 milyar dolarlık bir oluşum hâline getirdi. Geçen sene görevini bıraktığında YouTube’un aylık 2,5 milyardan fazla aktif kullanıcısı ve yılda yaklaşık 30 milyar dolarlık reklam geliri vardı.
YENİ DOĞUM YENİ GÖREV
Susan Wojcicki, gazeteci ve yazar Adam Lashinsky ile gerçekleştirdiği konuşmasında her doğumunda Google’da yeni bir rol üstlendiğini söylüyor. 1999’daki ilk hamileliği sırasında işe başladığını; ikinci doğumu ile Google’ın reklam işlerinin inşasında rol aldığını dile getiriyor. YouTube yatırımın üçüncü doğuma denk geldiğini ve dördüncüsünde ise DoubleClick alımının gerçekleştiğini ifade ediyor. YouTube’daki CEO’luk görevine beşinci doğumu sonrasında geldiğini ve bu dönemde kariyer değişiminin yaşandığını ekliyor.
Wojcicki için iş ve özel hayat dengesini iyi ölçüde kurabilen biri olduğu söyleniyor. Adam Lashinsky, Susan Wojcicki için kaleme aldığı yazısında, “Teknoloji sektöründe nadir bulunan bir liderdi, özellikle erkeklerin baskın olduğu bu sektörde bir kadın olarak çok nadirdi ve sektörde dünyanın dört bir yanında sevildi” ifadesine yer veriyor.
KADINLARIN ROLÜNÜ HER ZAMAN SAVUNDU
CEO olduğu dönemde 15 hafta doğum izni yapan ve bu izni Google’da uygulatan ilk çalışan Susan Wojcicki’ydi. İş yerinde annelerin hakkını her zaman savunan başarılı yönetici, zorunlu olan ‘ücretli doğum iznini’ sunmayan tek ülkenin ABD olduğunu söylüyordu. Ebeveyn izni hakkında verdiği çabalar, dünya çapında bu standardın belirlenmesinde öncülük etti.
Wojcicki, 2017’de Fortune için kaleme aldığı makalesinde, yeteneklerinin ve işe bağlılığının sırf kadın ve anne olması üzerinden defalarca sorgulandığının altını çizdi. O yıl, teknoloji sektöründe cinsiyet ayrımcılığına ilişkin gündeme gelen iddialar üzerine Vanity Fair için de bir yazı yazan Wojcicki, “geleceği benimseme ve değiştirmede bu kadar hızlı davranan bir endüstrinin üzücü geçmişinden kurtulamaması” konusunda hayal kırıklığı yaşadığını ifade etti. Teknoloji alanında çalışan tüm CEO’lara ‘cinsiyet çeşitliliğini kişisel bir öncelik haline getirmeleri’ konusunda seslendi.
Wojcicki'yi teknolojideki en önemli kadın liderlerden biri ve büyük bir şirketi yöneten ilk kadın olarak tanımlayan eski Facebook Operasyon Direktörü Sheryl Sandberg, “onun sarsılmaz desteği olmadan kariyerimin bugünkü durumda olması mümkün değildi” diyor.
Eşine ve dört çocuğuna genç yaşta veda eden Wojcicki, Şubat 2024’te 19 yaşındaki oğlu Marco Troper’i kaybetmişti.