Birçoğumuz haklı olarak bitkin olsak da, aynı zamanda neredeyse patolojik bir aylak olma korkusu da bizi rahatsız ediyor.
Avustralya Uyku Sağlığı Vakfı Başkanı Moira Junge, modern yaşamın üzerimize yüklediği bedeli kabul etmeye başlamamızın zamanının geldiğini düşünüyor.
Yeterince dinlenmeye gelince Junge sözlerini şöyle sürdürüyor: "İnsanların akşam 21.00'e kadar yataklarına yatmış olmalarını çok isterdim ama gerçekçi olmak gerekirse, insanların önünde duran o kadar çok engel var ki."
Tavsiyesi: “Mümkünse gece uyku alışkanlıklarınızı değiştirin” Ancak her gece önerilen yedi ila dokuz saatlik uykudan sürekli olarak daha azını alıyorsanız, bu açığı tamamlamak için öğleden sonra şekerlemesini hesaba katmak faydalı olabilir.
Bu pek de yeni bir kavram değil. Siesta, tarih boyunca ve günümüze kadar dünya çapındaki toplumların bir özelliği olmuştur. Einstein ve Aristoteles'ten JFK ve LeBron James'e kadar büyük düşünürler, siyasiler ve sporcuların hepsi öğleden sonra uykusunun canlandırıcı erdemlerini övmüştür. Öğle uykusu, beyninizin küçülmesini bile engelleyebilir.
Kestirmek için doğduk
Amerikalı uyku uzmanı ve yazar Dr. Michael Breus'a göre, öğle yemeği sonrası rehavet kaçınılmazdır. İnsanların doğal olarak iki fazlı uyuyanlar olduğunu, yani öğleden sonra uykusuzluğunun bize doğuştan geldiğini söylüyor. Öğleden sonra şekerlemesi ya da en azından biraz dinlenme aslında doğuştan gelen bir haktır.
Bize gece yatmamızı hatırlatan melatonin üretimindeki ani yükselişin yanı sıra, gün içinde de genellikle 13:00 ile 15:00 arasında yaşadığımızı açıklıyor.
Zamanlama her şeydir
Uyku ataletinden, derin uykudan uyandığımızda hissettiğimiz sarsılmaz sersemlikten kurtulmanın yalnızca iki yolu vardır: ya kısa bir şekerleme yapın ya da çok uzun bir şekerleme yapın. Uzmanlar uykunun 30 dakikayla sınırlandırılmasının veya uyku döngüsünün tamamının 90 dakikaya uzatılmasının önemli olduğu konusunda hemfikir.
Kafein uykusu
Kafein uykusunun kısaltması olan Junge, bir espressonun öğle yemeği molasında hızlı bir çözüm olabileceğini söylüyor. Kafeinli bir içeceği için ve gözlerinizi kapatın. Yaklaşık yarım saat sonra kafein beyninize ulaştığında doğal bir alarm görevi görmelidir. Bu size 20 dakikalık kaliteli bir uyku sağlar ancak derin uykuya dalmadan önce sizi dışarı çeker.
Junge, birçok işverenin güvenlik endişeleri nedeniyle işte uyumayı aktif olarak caydırdığına dikkat çekerken, evden çalışmıyorsanız gizlice arabanıza gitmenin veya güneşli bir çimenlik alan bulmanın yanlış bir tarafı olmadığını söylüyor.
Elinizde ağır bir nesne varken bir sandalyede oturursanız, yere düşecek ve çok ileri gitmeden uyanmanıza neden olacaktır.
Çelik bilye tekniği
Güvenli bir alanınız ya da ayıracak yarım saatiniz yoksa ama gözlerinizi açık tutmakta zorlanıyorsanız ya da zorlu bir işin üstesinden geliyorsanız, Salvador Dali ve Thomas Edison'un şekerleme kitabından bir sayfa alın. Yaratıcı düşünceyi geliştirmek için ultra kısa uykuları benimsediler. Bu yöntem bazen "çelik top tekniği" olarak da bilinir, çünkü elinizde yere düşecek ve çok ileri gitmeden sizi uyandıracak ağır bir nesneyle bir sandalyede dinlenmeyi içerir. Bilincimizi tamamen kaybetmeden hemen önce içine girdiğimiz o tatlı, yarı berrak durum olan hipnagojinin, yaratıcılığın kaynağı olduğu yaygın olarak kabul ediliyo . Yakın zamanda yapılan bir Fransız araştırması da bu durumdan uyandırılmanın problem çözmeyi artırabileceğini gösteriyor.
Tam bir döngü
Özellikle gece uykunuz kötüyse ve zamanınız varsa, 90 dakikalık tam bir uykuyu sıkıştırmak yatağın sağ tarafına dönmenize yardımcı olabilir. Bazı araştırmacılar bunun 24 saatlik uyku toplamına dahil edilebileceğine inanıyor.
Junge, bazı doktorların gece uyumakta zorluk çeken insanlara şekerlemelerden kaçınmalarını söylediğini, ancak bazı durumlarda şekerlemenin paradoksal olarak bozulan sirkadiyen ritimleri gidermeye yardımcı olabileceğini söylüyor. “İyi uyku, iyi uykuyu doğurur” diyor.
Yoğun bir haftadan dolayı biriken uyku borcumuzu hafta sonu yatarak ödeyemeyeceğimiz iyi bilinse de, her 24 saatlik günde önerilen yedi ila dokuz saati almaya çalışmak, hasarı sınırlamaya yardımcı olabilir.
Avustralya Uyku Derneği başkanı Sutapa Mukherjee, gece boyunca yedi ila dokuz saat kaliteli uyku alıyorsanız, yine de öğle yemeği sonrası bir çöküş yaşayabileceğinizi, ancak tamamen çökme dürtüsünün sınırlı olması gerektiğini söylüyor. Ancak çoğu insanın aldıkları uyku miktarını aşırı derecede abarttığını söylüyor.
Gün içinde 90 dakikalık bir uyku döngüsünden sonra uykuya dalabiliyorsanız ve kendi isteğinizle uyanmıyorsanız veya yükümlülüklerinizi yerine getirmeye çalışırken düzenli olarak uyukluyorsanız, muhtemelen ciddi bir uyku yoksunluğu yaşıyorsunuz veya hatta uykusuzluk çekiyor olabilirsiniz. Uyku apnesi, narkolepsi veya aşırı uyku hali gibi akut bir durumdan muzdarip olabilirsiniz.
“Önemli olan gün içinde nasıl hissediyorsun? Uyandığınızda kendinizi yenilenmiş hissediyor musunuz ve uyanık olduğunuz saatlerde uyanık kalabiliyor musunuz? Aksi halde muhtemelen yeterince uyuyamıyorsunuz demektir.”
Yeterince meyve ve sebze tüketmek gibi yeterli uyku almanın zorlayıcı olabileceğini ancak bunun her zaman hedeflenecek bir şey olması gerektiğini söylüyor: "Fiziksel ve zihinsel sağlık açısından faydaları çok büyük." Kestirmenin zihni ve bedeni tazelediğini, daha meşgul kalmamıza yardımcı olduğunu ve günün yorucu ikinci vardiyasında sağlıksız yiyeceklere ve uyarıcılara ulaşma olasılığımızı azalttığını da ekliyor. Şekerlemelerin duygularımızı düzenlememize yardımcı olduğu kanıtlandığından, bu sadece bize değil çevremizdekilere de fayda sağlayabilir.
Mukherjee gece uykusuna öncelik vermemizi tercih etse de koşulların buna her zaman izin vermeyebileceğini kabul ediyor. "Yeterince uyuyamayan insanların şekerleme yapması gerektiğini düşünüyorum, çoğu insan da muhtemelen uyuyamıyor."