6 Şubat'tan bu yana Türkiye'nin gündemi deprem konusu oldu. 43 binin üzerinde kişinin yaşamını yitirdiği depremde binaların dayanıklılığının nasıl hayati bir role sahip olduğu bir kez daha gözler önüne serildi.
Dünyada birçok yapı, doğru teknik ve uygulamalar sayesinde çok büyük depremleri bile hiç hasar almadan atlatabiliyor. İşte, depreme en dayanıklı 5 yapı...
Sabiha Gökçen Havalimanı
Havalimanı 8 büyüklüğündeki bir depreme dayanabilecek 300 temel izolatör sistemine sahip; taban izolatörleri, yanal sismik yükleri yüzde 80 oranında azaltabilir. Havalimanı, dünyada en fazla sismik olarak izole edilmiş yapılardan bir tanesi.
Aynı zamanda havalimanında depreme karşı kullanılan "üçlü sürtünme sarkaç cihazı" sayesinde sarsıntı anında yapıya iletilen yanal yükler ve hareketler büyük ölçüde engelleniyor.
Burj Khalifa
Burj Khalifa, dünyadaki en dayanıklı binalardan biridir. Yapı, payanda duvarlarının çevre kolonlarını iç duvarlara bağladığı mekanik zeminlerden oluşur bu sayede çevre kolonları yapının yanal direncini destekleyebilir. Kolonların dikeyliği de yerçekimi yüklerinin taşınmasına yardımcı olur. Sonuç olarak, Burj Khalifa hem yanal hem de burulma hareketlerine karşı üstün bir direnme gösterir.
Filipin Arenası
Filipin Arenası, dünyanın en büyük kubbeli arenasıdır ve dünyanın en ünlü ve aktif deprem fay hatları zincirinin evi olan Pasifik Ateş Çemberi boyunca uzanır. Arenada uygulanan deprem sistemi sayesinde temeldeki sistem hareket ederken üst yapı sabit kalır.
Bu sistem; ana yapı ile temel sistem arasındaki boşluğun, yüksek enerji dağıtma özelliği olan kauçuk ile oluşmasıyla sağlanır.
Taipei 101
Taipei 101 hakkındaki akıllara durgunluk veren gerçek; dünyanın en büyük ayarlı kütle sönümleyicisine (TMD) ev sahipliği yapıyor olmasıdır! Bu sistem temel olarak, yüksek kulenin sallanmasını azaltmak için rüzgâr ve depremler gibi büyük geçici yüklere karşı koyan dev bir metal toptan oluşur. Kuleye büyük kuvvetler etki ettiğinde, TMD ters yönde sallanarak topun kütlesi sayesinde geçici kuvvetleri sönümleyerek tüm binayı dengede tutar.
Transamerica Piramidi
Transamerica Piramidi, Kaliforniya'nın San Francisco şehrinde, San Andreas ve Hayward faylarının hemen yanında yer alan 1970'lerde yapılan ikonik bir yapıdır. 1989 yılında 6,9 büyüklüğünde bir deprem binayı vurduğunda çok katlı yapının üst katları neredeyse 30 santim sallandı ancak bina depremden hiç hasar almadı.
Bu başarı, sismik yüklerle hareket edecek şekilde tasarlanmış 52 fit derinliğindeki çelik ve beton temelden geliyor. Dikey ve yatay yükler, 45. kota kadar uzanan iç çerçeveler ile birinci katın üzerinde benzersiz bir makas sistemi ile destekleniyor. Bu yapısal sistemlerin karmaşık kombinasyonu, binayı salınma hareketlerine karşı dirençli hale getirir ve büyük yatay taban kesme kuvvetlerinin soğurulmasını sağlar.