Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde yer alan bir videonun, tuzlu suya atıldığında çileklerin içinden çeşitli böcekler çıktığını gösterdiği iddia edildi. Bu gönderilerden yalnız biri, yaklaşık 6 bin kez beğenildi. Aynı iddia, çeşitli internet sitelerinde de konu edildi.
Teyit.org'un haberine göre, iddia doğru değil. Video gerçeği yansıtmıyor. Çileğin içinden çıktığı iddia edilen büyük böcek, kaplara bahçeden alınarak konmuş.
Video gerçeği yansıtmıyor
Geçtiğimiz haftalarda TikTok kullanıcıları ABD’de #strawberrybugs isimli bir akım başlattı. Kullanıcılar, tuzlu suya çilek atarak çileklerin içinden çıkan küçük böcekleri videoya kaydetti. Durumu bazıları hoş karşılamazken, bazıları ise olayı çok normal buldu.
Akım devam ederken paylaşılan bir video, Türkiye’de de gündem oldu. Ancak boyutu epey büyük böceklerin gözüktüğü bu videonun gerçeği yansıtmadığını, videoyu paylaşan TikTok kullanıcısı bizzat açıkladı. Kullanıcı, tuzlu suya çilekleri attıktan sonra, bahçesinden çıkardığı böcekleri kaseye ekleyerek çileğin içinden çıkıyormuş gibi göstermiş. Videonun bu kadar kişi tarafından izleneceğini düşünmediğini, ayrıca sahte olduğunun çok belli olduğunu söylüyor. Yani #strawberrybugs akımıyla dalga geçmek için daha büyük bir böceği kaseye sonradan ekleyerek kurgusal bir video hazırlamış.
“Karantinadan çok sıkıldım ve çilek akımında sahte bir video yaptım çünkü akımı görünce komik olacağını düşündüm. O zaman sadece 2 bin takipçim vardı ve videonun böyle yayılacağını düşünmedim. Açıkçası görüntülerin çok sahte olduğu belliydi. Hiçbir böceği suda boğmadım, videodan sonra yaşayan böcekleri serbest bıraktım. Sizin gibi bir amacım yok beni takip eden sizsiniz ve bu benim hatam değil.”
Ayrıca video izlendiğinde, kaydın kesintisiz olmadığını görüyoruz. 16. saniyeden itibaren görüntüde sıçramalar olduğu ve kaydın sıkça duraklatıldığı anlaşılabiliyor. Böcek, durdurulma anlarında eklenmiş.
Türkiye’de gündem olan videolar ise, akımda yer alan birçok videonun birleştirilmesiyle oluşturulmuş. Bu video kolajının içinde yer alan büyük böcek videosu gerçek değil. Akımı Türkiye’de deneyen bazı kullanıcılar, çileklerin içinden büyük böcekler çıkmadığını gördü. Ancak elbette küçük boyutlu böcekler çıkması olağan.
Meyvelerden küçük böcekler çıkması olağan
Meyve ve sebzeler toprakta yetiştiği için, bazen meyve ve sebzelerin içinden küçük böcek ve larvalar çıkabilir. Cornell Üniversitesi’nden entomolog Greg Loeb, “meyvelerinizde küçük organizmalar olması hoşunuza gitmese bile, bunun sağlığınıza bir zararı yok. Bu küçük böcekleri yemek sizi hasta etmeyecek” diyor. Benzer şekilde İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Nazlı da, çilekten böcek çıkmasının korkulacak bir durum olmadığını belirtiyor ve bunun doğanın döngüsünün bir parçası olduğunu söylüyor. Ancak bunun sağlığa herhangi bir zararı yok. Ancak yalnız böcekler değil, zararlı pestisit ve bakterilerden korunmak için, meyve sebzelerin yenmeden önce bol suyla yıkanması gerek.
Tarımsal faaliyete giren sebze meyvelerde yaşayan böcekler için belirli kısıtlamalar mevcut. Örneğin ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) yayınladığı genelgeye göre, 100 mililitre incir ezmesinden 13 böcek kafası çıkması normal. 50 gram tarçında 400 böcek parçası, 500 gram konserve domateste ise bir larva görebiliriz.
Sonuç olarak iddia doğru değil. Videoda çileğin içinden çıktığı iddia edilen büyük böcekler, suya sonradan atılmış. Ancak meyvelerin içinden küçük böcekler çıkması olağan. İddia, hatalı ilişkilendirmeye örnek.