Hamileler kesinlikle etli çiğ köfte tüketmemeli
Etli çiğ köftede bağırsak paraziti ile karşılaşma riski oldukça yüksek. Bununla birlikte tifo, paratifo, dizanteri, koli basili gibi gıda zehirlenmesi yapan birçok bakteri virüs (hepatit A) ve paraziter hastalık etkeni insanlara bulaşabilir. Özellikle gebelik döneminde kesinlikle tüketilmemesi tavsiye edilir. Çiğ et ile birlikte anneye geçebilen toksoplazma; doğuştan göz kusurları, zeka geriliği, işitme kaybı, sarılık, erken doğum, düşük, bebeğin anne karnında ölmesi gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Hazırlama ve saklama koşulları uygun olsa bile et içeren herhangi bir gıdanın tüketimi oldukça sakıncalı.
Açıkta satılan çiğ köfte besin zehirlenmesi nedeni
Etlisi bir yana tartışmalar bununla sınır değil. Son yıllarda açılan dükkanlarda dikkat çeken en önemli şey; çiğ köftenin açıkta satılması. Peki açıkta satılanlar tüketilebilir mi? Bir yiyecek maddesinin hazırlanış aşamasında temiz koşullara sahip olması o yiyeceğin sağlıklı olduğunun bir göstergesi değildir. Temiz görünen, tadı ve kokusu güzel yiyecekler de hava, toprak, su yoluyla bulaşan bakterilerden dolayı besin zehirlenmesi riski taşıyabilir. Açıkta satılanların bu tip bulaşma yollarıyla besin zehirlenmelere neden olma olasılığı oldukça yüksektir. Özellikle havanın sıcak olduğu yaz aylarında uzun süre dışarıda kalan yiyeceklerde bozulma ve bulaşma riski artar. Açıkta satılanlar özellikle bu dönemlerde çocuk ve yaşlılarda bağışıklık sistemi daha zayıf olduğundan ölüme kadar götürebilir.
Etsiz çiğ köftedeki tehlike: Çin tuzu
Çin tuzunun haz duygusu uyandırması ve daha çok tüketme isteğini tetiklemesi nedeniyle fast-food kültüründe kullanıldığı artık bilinen bir gerçek, ama Çin tuzu masum olmayan bir katkı maddesi. Çiğ köfteye de ilave edilen Çin tuzu; retinal dejenerasyon (Göz retina tabakası hasarı), yağ birikimi, doyma mekanizmasında bozukluk, obezite, büyüme hormonu baskılanması, pankreas hasarı, insülinde artış ve buna bağlı diyabet, böbrek ve karaciğerde ciddi hasarlara yol açabiliyor. Ayrıca Çin tuzu, hamilelerde plasenta bariyerini geçebilir ve dolayısıyla anne karnındaki bebek de aynı tahribatlara maruz kalır. Bu nedenle güvenilir markaları ve paketlenmiş olanları tercih edin.
Et aromasına dikkat
Etsiz çiğ köfte sektörün önemli markalarından birinin genel müdürü, şu uyarıları yapıyor:
Çiğ köfteye et aroması vermek için kullanılan bulyona dikkat çeken uzman isim; “Araştırmalar gösteriyor ki, sektörde et aroması sıklıkla kullanılıyor. Maalesef sadece merdiven altı olarak tanımladığımız noktalar, tezgahlarda değil, kurumsal duran bir çok marka da etsiz çiğköfte adı altında, çiğ köfte karışımlarında et aroması olarak “bulyon” kullanıyor. Ancak çiğ köfte bekleyen bir ürün olduğu için, bulyon bakteri üremesine açık bir ortam yaratıyor, bu durum da tüketicilerin sağlığını tehdit ediyor. Sektörü etkileyen bu olumsuz durum ve tüketicilerin doğru bilinçlendirilmemesinden ve denetim zaafiyetinden biz de sektörümüz adına mağduruz” diye konuştu.
Çin tuzu uyarısı
Avrupa’da hızla yayılan EHEC virüsüne de sebep olduğu tespit edilen, içeriğinde “et bulyon” bulunan etsiz çiğ köftelerin riskine dikkat çeken sektör temsilcisi; “Bulyonun sakıncasının yanı sıra, et ve et ürünlerine hassas olan tüketiciler de bilmeden bu gruba dair bir ürünü tüketmiş oluyorlar.
Sağlıksız çiğ köftelerde et bulyon dışında bir de Çin tuzu kullanılıyor. Bu insanların haz duygusunu arttırarak daha fazla tüketimi amaçlayan bir ürün. Tarım Bakanlığı tarafından yasaklanan Çin tuzunun kanserojen etkilerinden bahsediliyor ve obeziteyi tetiklediği de biliniyor.
Tüketicilerin bu sakıncalı maddeleri gözle görmeleri, tadlarından farketmelerinin mümkün olmadığının, bu gibi tespitlerin ancak laboratuarlarda ortaya çıkabileceğini belirten çiğ köfte sektörünün temsilcisi, “Tüketicilerin sakıncalı durumları farketmeleri mümkün olmadığı için, yapmaları gereken, etsiz çiğ köfteyi bildikleri, emin oldukları yerden tüketmeleri. Tezgah ürünlerini tercih etmemeleri, sağlıklı koşullarda üretildiği ve içeriğinde bulyon, çin tuzu ve katkı maddesi yer alması mümkün olmayan markaların ürünlerini tercih etmelerini öneriyoruz” diyor.
Çiğ köfte alırken dikkat!
Çiğ köfte satın alırken etiketlenmiş ve Türk Gıda Kodeksi tarafından onaylanmış ürünlerin alımına dikkat edilmelidir. Türk Gıda Kodeksi etiketleme yönetmeliğinde gıdaların ambalajında yazılması gerekenler belirlenmiştir. Yasal olarak bu kurallara uymayanların satışı yasaktır. Bu kurallara göre etiketin üzerinde; gıda maddesinin adı, içindekiler, net miktarı, firmanın adı, adresi, üretildiği yer, üretim tarihi, tüketim tarihi, raf ömrü, parti veya seri numarası, üretim izin tarihi, orijin ülke, gerektiğinde kullanım bilgisi ve muhafaza şartlarının etiket üzerinde yazılması gerekir. Çiğ köfte satın alırken bu koşullara dikkat ederseniz sağlığınızı tehlikeye atmamış olursunuz.
1 gün beklemiş çiğ köfte yenir mi?
Ancak hazırlandıktan itibaren süre uzadıkça bayatladığından günlük tüketmek daha sağlıklı. Buzdolabında korunması köftenin raf ömrünü uzatmıyor. Havayla temas eden çiğ köfte, süre geçtikçe ekşiyor. Çiğ köfteyi 3 günlük olduğunda kesinlikle tüketmeyin.
Bozuk çiğ köfte nasıl anlaşılır?
Kip, “Çiğ köftenin taze olup olmadığını anlamanın en kolay yolu kokusudur. Ekşime kokusu geliyorsa köfte tazeliğini kaybetmiş demektir. Çiğ köftenin raf ömrü standart olarak 2 gündür. Sağlıklı olanı ise günlük tüketilmesidir.
Etsiz çiğ köfte bozulur mu?
Etsiz çiğ köfteyi en erken şekilde bitirmek, sağlıklı bir tüketime de zemin hazırlayacaktır. Yaklaşık 2-3 gün içinde buzdolabında beklettiğiniz etsiz çiğ köfte, hava almayacak şekilde paketlendiğinde herhangi bir tat değişimine neden olmayacaktır ancak diğer yandan ilk tazeliğini de korumayacaktır.