Avustralya'da yaşayan 15-44 yaş aralığındaki kadınlarda "Frengi" adı verilen hastalık vakalarında bir artış olduğunu ve hamile annelerden çocuğa bulaştığı iddia ediliyor. Bu yaşanan duruma da konjenital sifiliz adı veriliyor. Hastalık yeniden yayılmaya başlayınca sosyal medyada sürekli aratılmaya başlandı.
SAKATLIK VE ÖLÜMLERE SEBEP OLUYOR
Doğuştan gelen frengi, hamilelik sırasında test edilmesi ve tedavisiye kolayva önlenebilir. Tedavi edilmezse doğuştan frengi vakaların %50'sinden fazlasında düşük, ölü doğma ve kalıcı sakalık gibi durumlar yaşanabiliyor.
TÜRKİYE'DE ARTIŞ VAR
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre frengi hastalığında özellikle son yıllarda Türkiye'de de bir artış yaşandı. 30'dan fazla bakteri, mantar, virüs ve parazit cinsel yolla bulaşıp hastalıklara yol açıyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün 2020 istatistiklerine göre, her yıl 374 milon yeni vakaya rastlanıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye'de bu enfeksiyonlar arasında en fazla sifilise rastlanıyor. Sifilis vakaları 2012'den bu yana hızlı artış gösterdi. 2012'de 281'e kadar düşen vaka sayısı 2022'de 3533'e yükseldi. 2022'de CYBE'ler arasında 133 gonore, 31 klamidya, 2971 HIV-AIDS vakası kayda geçti.
FRENGİ NASIL ÖNLENİR?
Frengi hastalığının bulaşmasını engellemek için özellikle yapılması gerekenler var. Hamilelik sırasında yapılacak testlerde, hamile kişi yüksek riskli olarak çıkıyorsa veya uzak Avustralya'da salgın bölgesinde yaşıyorsa ilk doğum öncesi hamilelik boyunca bir testten beş teste kadar değişir.
Bulaşıcı ve doğuştan gelen sifiliz vakalarındaki artış, evsizlik, istikrarsız konut koşulları, yoksulluk, aile içi şiddet, ruhsal hastalık, uyuşturucu ve alkol kullanımı, kültürel engeller veya dil, ırkçılık ve sağlık hizmetlerinde ayrımcılık gibi sağlık açısından sosyal belirleyicilerle ilişkilendirilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ayrıca, konjenital sifilizin ortadan kaldırılması amacıyla eşlerin rutin olarak sifiliz testi yaptırmasını önermektedir.
Hamilelik sırasında sifiliz testinin daha iyi izlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. DSÖ, hamile kişilerin %95'inin hamilelik sırasında sifiliz testi yaptırması hedefiyle konjenital sifilizin ortadan kaldırılması için küresel bir hedef belirlemiştir. Ancak, şu anda Avustralya'nın bu hedefe ne kadar yakın veya uzak olduğunu bilmenin bir yolu bulunmamaktadır. Doğuştan gelen frengi tamamen önlenebilir bir hastalıktır ve herhangi bir gebeliğin bu sonuca yol açması bir trajedi olarak değerlendirilmektedir.