Genel olarak metabolizma sağlığı için zararlı olan yiyecekler, yüksek doymuş yağ, sodyum ve eklenmiş şeker içerenlerdir. Bu tür gıdalar metabolik sağlığı olumsuz etkileyebilir, iltihaplanma ve oksidatif stres riskini artırabilir. Öte yandan, sağlıklı yağlar, Omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar, lif, temel vitaminler ve mineraller açısından zengin gıdalar metabolizma sağlığını destekler ve bu bileşenler iltihaplanma ve oksidatif strese karşı koruma sağlayabilir.
1- RAFİNE TAHILLAR
Tam tahıllı gıdalar, genellikle kepek ve tohumlarla birlikte bulunan faydalı lifler, vitaminler ve mineraller açısından zengindir. Bu nedenle, esmer pirinç, yüzde 100 tam tahıllı ekmekler ve yulaf gibi tam tahıllı gıdalar metabolizma sağlığına büyük katkı sağlar. Lif özellikle bağırsak sağlığına olumlu etki ederek metabolizmayı düzenler. Ancak rafine edilmiş tahıllar bu açıdan aynı değeri taşımaz. Rafine edilmiş tahıllar, tohumlar ve kepeklerden arındırılmış, yalnızca nişasta içeren daha az besleyici, ancak lezzetli endospermi içerirler. Bu, besin değerini azaltır ve rafine tahılların aşırı tüketilmesi metabolik hormonları olumsuz yönde etkileyebilir.
2- MEYVELİ SODA
Yüksek oranda eklenmiş şeker içeren içecekler, özellikle soda tüketimi, metabolizmanıza olumsuz etkiler yapabilir. Soda içerisindeki sıvı şekeri hızla sindiren bir içecektir. Ancak bu, karaciğer üzerinde fazla bir baskı oluşturabilir ve kandaki sağlıksız yağ seviyelerini artırarak dislipidemi riskini veya metabolik hastalıklar için bir risk faktörü oluşturabilir.
3- PAKET MEYVE SULARI
Meyveler, tokluk hissi yaratan liflerle birlikte pek çok temel bitki bileşiği, vitamin ve mineral sağlar. Ancak, şişelenmiş meyve suları bu faydaları sunmaz. Bu tür içecekler, soda gibi metabolizmanızI olumsuz etkiler.
4- ALKOL
Yapılan araştırmalar, aşırı alkol tüketiminin metabolizmayı olumsuz etkileyebildiğini ve iltihaplanmayı artırabildiğini ortaya koydu. Amerika Birleşik Devletleri'nde uzmanlar, 2020-2025 Beslenme Rehberleri'ne dayanarak, metabolik sağlığın korunabilmesi için erkekler için günde iki, kadınlar içinse günde bir içkiden fazlasını önermiyor.
5- İŞLENMİŞ ETLER
Metabolizmayı yavaşlatabilecek bir diğer yiyecek kategorisi, sosisli sandviçler, şarküteri etleri, pastırma ve diğer paketlenmiş kahvaltılık etlerdir. Beslenme uzmanları, bu gıdaların yüksek miktarlarda şeker ve sodyum içermelerinin yanı sıra, bağırsak mikrobiyomuna zarar verebilecek katkı maddeleri ve yan ürünler de içerdiğini belirtiyor. Mikrobiyom, metabolizmanın düzenlenmesinde önemli bir rol oynadığı için, bu tür yiyecekler metabolizmaya olumsuz etkilerde bulunabilir.
6- ŞEKERLİ ATIŞTIRMALIKLAR
Unlu mamuller ve şekerlemeler gibi şeker açısından yüksek atıştırmalıklar aşırı tüketildiğinde metabolizmanın zayıflamasına yol açabilir. Şeker, vücuttaki iltihap süreçlerini tetikleyebilir ve metabolizmanın verimli bir şekilde çalışmasını engelleyebilir. Bu nedenle, aşırı şeker tüketiminden kaçınılmalıdır.
7- TUZLU ATIŞTIRMALIKLAR
Tuzlu kraker, patates cipsi ve baharatlı kuruyemiş gibi atıştırmalıkların tadı çoğu kişi için vazgeçilmezdir. Ancak uzun vadede, bu yüksek sodyum içeren atıştırmalıkları aşırı tüketmek, yüksek tansiyona ve dolayısıyla hipertansiyon ve insülin direnci gibi metabolik hastalık risklerine yol açabilir.
8- KIRMIZI ET
Uzmanlara göre çok fazla kırmızı et yemek genellikle tip 2 diyabet, kalp hastalığı ve karaciğer hastalığı dahil olmak üzere metabolik hastalıklara yol açabilir. Kırmızı et, yüksek düzeyde iltihaplanmayla bağlantılı olan iki bileşen olan doymuş yağ ve hem demir açısından zengindir. Bu durum metabolizmanızın yavaş çalışmasına sebep olur. Beslenme uzmanları kırmızı eti hayatlarımızdan tamamen çıkarmayı değil dengeli tüketmeyi öneriyor.