Hayvanlar, tarih boyunca insanların hem günlük yaşamını kolaylaştırmış hem de duygusal bağlar kurmasına katkı sağlamıştır. Bu bağ günümüzde yalnızca fiziksel değil, ruhsal destek anlamında da önem kazanıyor. Bingöl Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, Japon balıklarının hastanedeki çocuklar üzerinde kaygı azaltıcı etkisini ortaya koydu.
Geçmişte tarımda, ulaşımda ve güvenlikte önemli görevler üstlenen hayvanlar, günümüzde evcil türleriyle insanların ruhsal sağlığına destek oluyor. Eğitimli köpeklerin görme engellilere yardımcı olması ya da kedilerle temasın depresyon üzerindeki etkisi buna örnek olarak gösteriliyor. İngiltere'de yapılan bir çalışmada, Kovid-19 pandemisi sırasında evcil hayvan sahibi bireylerin daha az stres yaşadığı, olumsuz duygularla daha kolay başa çıktığı belirlendi.
Bir başka araştırma ise akvaryumdaki balıklarla etkileşimin kaygıyı azalttığını ve ağrı toleransını artırdığını gösteriyor. Bu etkileşimin fiziksel ve ruhsal sağlığa olumlu etkiler sağladığı bilimsel olarak da destekleniyor.
Bingöl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Abdullah Sarman ve bir meslektaşı tarafından yapılan çalışmada, 8-10 yaş aralığındaki 112 çocuk iki gruba ayrıldı. İlk gruptaki çocukların hastane odalarına küçük akvaryumlar içinde Japon balıkları yerleştirildi ve çocuklara bu balıkların bakım sorumluluğu verildi.
Üç gün süren çalışmada, balıklarla ilgilenen çocukların kaygı düzeylerinde ve hastane ortamına dair olumsuz duygularında belirgin azalma gözlendi. Sarman, “Çocukların psikolojik durumlarının olumlu yönde değiştiği tespit edildi” dedi. Çalışmaya psikiyatrik tanısı olmayan çocuklar dâhil edildi.
Aynı araştırma, dekorlu ve dekorsuz akvaryumlar arasında da karşılaştırma yaptı. Sonuçlara göre, dekorsuz akvaryumda balık izleyen çocukların korku, kaygı ve stres puanları daha düşük çıktı. Sarman, bunun çocukların dikkatlerini tek bir noktaya daha kolay verebilmeleriyle ilgili olduğunu ifade etti.
Sarman, benzer bir çalışmayı kırmızı yanaklı su kaplumbağalarıyla da gerçekleştirdiklerini söyledi. Damar yolu açılırken veya kan alınırken ellerine kaplumbağa verilen çocukların ağrıyı daha az hissettikleri gözlemlendi. Bu bulgular, hastane ortamında çocuklara yönelik duygusal destek aracı olarak hayvanların etkili biçimde kullanılabileceğini gösteriyor.