Aşırı fedakarlık doğuştan değil, sonradan kazanılan bir davranış biçimidir. İnsanları memnun etmeye çalışmak, öfkenizi ifade etmenin güvenli olmadığı bir ortamda bulunduğunuzda verdiğiniz psikolojik bir tepkidir. İnsanları memnun etmeye çalışmak, diğer insanların ihtiyaçlarını kendinizin önüne koymaktır ve aynı zamanda “çatışmadan kaçmak” olarak da adlandırılabilir.
Aşırı fedakarlık hastalık belirtisi olabilir
Bağışıklık sistemini baskılıyor
Örnek olarak, akşam yemeğinden önce kurabiyelerini yiyemedikleri için hayal kırıklığını veya öfkesini ifade eden küçük çocuğa (normal bir duygusal tepki), ebeveynleri bağırıp öfkelenir. Çocuk, bu tür tepkileri defalarca yaşadıktan sonra sevginin şartlı olduğunu ve iyi ve sevimli olabilmek için öfkelerini bastırmaları gerektiğini öğrenirler. Bu çocuk artık öfkenin hayatta kalmaları için bir risk oluşturduğunu ve onu doldurmayı öğrendiğini öğrenmiş demektir.
Bu da bağışıklık sistemlerini baskılar, kortizol seviyelerini yükseltir, beyinlerinin gelişimini etkiler ve onları daha sonraki yaşamlarında aile içi istismar kurbanı olmaya karşı daha savunmasız hale getirir. Bu nedenle, bir zamanlar hayatta kalma amacıyla ebeveynleri tarafından kabul edilmek, sevilmek ve bakılmak için göze alınan fedakarlık, yaşamın ilerleyen dönemlerinde sorunlu hale gelir.
Pasif davranışlar hastalıkları getiriyor
Bununla birlikte, diğer insanların ihtiyaçlarına öncelik vermemiz ve fedakarlık yapmamız öğretildiyse (ki bu genellikle saldırgan bir ebeveyn veya hasta bir birincil aile üyesine sahip olduğumuzda olur), o zaman pasif olmayı ve ihtiyaçlarımızın o kadar önemli olmadığını öğreniriz. Yetişkinlere dönüştükçe, zamanla pasif davranışlar kızgınlığa, düşük özgüvene ve zihinsel ve fiziksel hastalıklara yol açar.
Aşırı fedakarlık stres hormonunu tetikliyor
Hem insanları memnun etmek, fedakarlık yapmak hem de saldırganlık daha stresli bir hayata yol açar. Stres, iltihaplanmaya ve bağışıklık baskılanmasına neden olan hormonları salgılar. Bu da, daha fazla fiziksel ve zihinsel hastalığa ve çabuk yaşlanmaya neden olur.
Alınabilecek en çabuk önlem, yaşamda sağlıklı sınırlar oluşturmak için iddialı düşünmeyi ve davranmayı öğrenmektir. Aşırı fedakarlık yapmayı bırakıp "hayır" demeyi öğrendiğimiz an, hayatımızın kontrolünü elimizde tutmaya başlarız.