Elbette işin ustası olan biri çoğu zaman gördüğü anda altının sahte olup olmadığını anlar ama kırk yılda bir elimize altın geçmiş, biz nereden bilelim diyorsanız haklısınız. Neyse ki sahte altını anlamak için evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz basit yöntemler var. Gelin sahte altın nasıl anlaşılır yakından bakalım ve uygulayabileceğiniz yöntemlerin detaylarını görelim.
Çoğu altın testi kusurludur, bu nedenle elindeki altının hakiki olup olmadığına karar vermek için birkaç test yapman gerekebilir.
Isırık testini duymuş olabilirsin; altın gerçekse dişlerin üzerinde bir iz bıraktığı söylenir. Altın eşyaların çoğu daha sert metallerin karışımlarından oluştuğundan, dişlerini korumak için ısırma testinden kaçın.
Kuyumcular altının 24 ayar olduğunu söylediğinde bu, altının çok küçük miktarda metal izleriyle birlikte %99,9 saf olduğu anlamına gelir. 22 ayar olan bir altın parçası 22 kısım altın ve 2 kısım başka bir metaldir.
Kalitesi 24 ayar altı olan ürünlerde diğer metaller altına sertliğini ve rengini verir. Altın kendi başına çok yumuşaktır, bu nedenle altın ürünleri daha dayanıklı hâle getirmek için gümüş ve bakır gibi metaller eklenir.
Beyaz altın, sarı altın, kırmızı altın ve pembe altından yapılan takıların tümü, altın ve diğer metallerin birleşimidir.
Altının gerçek olup olmadığını belirleme konusunda yardıma ihtiyacın olursa ürünü profesyonel bir kuyumcuya veya ekspere götür.
Sahte altın nasıl anlaşılır? İşte evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz basit test yöntemleri:
Suda batıp batmadığına bakın:
Bir altının sahte olup olmadığını anlamanın en kolay yöntemi, suda batıp batmadığını kontrol etmektir. Ilık su dolu büyük bir kap alın ve altını atın içine. Eğer dibe batıyorsa gerçek altındır çünkü altın yoğun bir metaldir. Sahte altınlar ise çoğu zaman hafif malzemeden yapıldığı için suda yüzer. Islandıktan sonra kararma ya da paslanma olmaması da gerçek altın olduğunu gösterecektir. Elbette bu test, altın yoğunluğuna göre her zaman doğru sonuç vermeyebilir.
Renk bozulmalarını inceleyin:
Sahte altınlar genel olarak altın kaplamaya sahiptir. Kaplama elbette zaman içinde aşınır ve altındaki gerçek metali görünür. Bu nedenle elinizde bu tür bir nesne varsa aşındığı yerleri kontrol edin. Renk bozulmaları görüyorsanız altın sahtedir çünkü gerçek altın bu tür bir renk bozulması yaşamaz. Tabii 24 ayar olmayan altınlarda kararmalar olabileceğini unutmayın.
Üzerine sirke damlatın:
Sahte altınları yapmak için kullanılan kimyasal işlemler sonrası eldeki metalin rengi, sirke gibi asidik bir madde ile etkileşime girince bozulacaktır. Bu nedenle altını düz bir zemine koyun ve üzerine bir damla sirke damlatın. 15 dakika sonunda renginde herhangi bir değişiklik yoksa altın gerçektir. Nesne üzerinde varsa yarı değerli taşlar sirkeden etkilenebilir, bu nedenle sirkeyi damlatırken dikkatli olmalısınız.
Teninizde değdiği noktalara bakın:
Ziynet eşyası olarak kullanılan altın nesneler tenimize değdikçe ter ve yağ gibi doğal bileşenlerle etkileşime girer. Bu etkileşim sonucu eğer tenimizde değdiği noktalarda farklı renkte izler bırakıyorsa şüphelenebilirsiniz. Örneğin gümüş siyah renkte, bakır ise yeşil renkte bir iz bırakır. Tabii altından yapılan ziynet eşyaları yüzde 100 altından üretilmediği için sonuç kesin değildir.
Güçlü bir mıknatıs kullanın:
Bu test için öyle sıradan bir mıknatıs kullanamazsınız, kolayca satın alabileceğiniz güçlü bir neodimyum mıknatıs kullanmalısınız. Mıknatısı altına tuttuğunuz zaman çekiliyorsa o gerçek altın değildir. Ancak bu test de her zaman sağlıklı sonuç vermeyebilir çünkü bazen sahte altınlar paslanmaz çelik ve benzeri manyetik olmayan metaller kullanılarak imal edilmiş olabilir. Ayrıca bazı altın eşyalarda da manyetik metal kullanıldığını unutmamak gerekiyor.
Seramik üzerine sürtün:
Sırlama ve benzeri işlemler görmüş bir seramik sağlıklı sonuç vermeyeceği için sırlanmamış bir seramik yüzey kullanmanız son derece önemli. Altını alın ve seramik üzerine sürtün. Eğer siyah renk çıkıyorsa altın sahtedir, gerçek altın kendi renginde iz bırakır. Elbette bu testin altına biraz hasar vereceğini unutmamak gerekiyor.
Üretici işaretlerini kontrol edin:
Her altın ürün üzerinde üreticiler tarafından eklenmesi zorunlu bazı işaretler vardır. Derecelendirme sistemine göre 1 - 999 arası ya da 0K - 24K arası bir sayı görebilirsiniz. Örneğin 475 sayısını görüyorsanız bunun anlamı o ürünün yüzde 47,5 altın olduğudur. Altın kaplama ürünlerde GP, altın dolgulu ürünlerde GF, altının elektrolizle kaplandığı ürünlerde GEP yazabilir. Elbette işaretler ürüne göre değişiklik gösterebilir.
Yoğunluk testi uygulayın:
Biraz zahmetli bir işlem olsa da kesin sonuç alabilirsiniz. Altının ağırlığını gram cinsinden ölçün, ölçüsünü görebileceğiniz bir su silindirine altını bırakın ve ne kadar artış yarattığını görün. Daha sonra altın ağırlığını su artış miktarına bölün. Diyelim 38 gram altın suda 2 ml artış yarattıysa yoğunluğu yaklaşık 19 g/mL’dir. Değişiklik gösterse bile 14 ayar altın yoğunluğu ortalama 12,9 - 13,6 g/mL’dir.
Nitrik asit testi kullanın:
Tabii bu pek de evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz bir yöntem değil ama eğer ben bu işi sevdim, sık sık yaparım diyorsanız kendinize bir nitrik asit test kiti alabilirsiniz. Altına ufak bir çizik attıktan sonra üzerine bir damla asit damlatıyor ve biraz bekliyorsunuz. Kit içindeki taşa sürterek çıkan renge göre altının kaç ayar olduğunu kolayca görebilirsiniz.
Altın alırken güvendiğiniz yerlerden alışveriş yapın. Varsa aldığınız ürünün mutlaka sertifikasını görün. Sahte altın daha parlaktır, ışıkta renk değiştirir, daha hafiftir. Gerçek altın ise ışık altında renk değiştirmez ve bükülmez. Elbette rica ediyoruz piyasa fiyatının altında satılan ürünlere her zaman şüpheyle yaklaşın.
Not:Bir altının sahte olup olmadığı konusunda en doğru kararı eğitimli, izinli, gerekli belgelere sahip bir kuyumcu verecektir.