Doç. Dr. Mehmet Fatih Ceylan İnternet bağımlılığı konusunda aileleri uyardı.
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ankara İli 3. Bölge Genel Sekreterliğine bağlı Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk psikiyatri doktoru Doç. Dr. Mehmet Fatih Ceylan İnternet bağımlılığı konusunda aileleri uyardı.
İnternet bağımlılığının son yıllarda ciddi boyutlara ulaştığını belirten Doç. Dr. Ceylan, ailelerin çok geç kalmadan önlem almasını öneriyor. Tedavi edilemeyen internet bağımlılığının erken yaşlarda psikolojik ve fiziksel birçok probleme yol açacağını anlatan Doç. Dr. Ceylan, “Ailelerin çocuklarıyla iletişime geçerek onlarla vakit geçirmesi tedavide büyük rol oynuyor” diye konuştu.
İnternet bağımlılığı madde bağımlılığından farksız
Gelişen teknolojiyle evlerimizdeki bilgisayarların ve akıllı telefonların sayısındaki ciddi artışın İnternet son on yılda ciddi bir artış gösterdiğini anlatan Doç. Dr. Ceylan, bu sorunun çocuklarda ve ergenlerde ciddiye alınması gereken boyutlara geldiğini belirtti. Ceylan, “Çocukluk çağında başlayan bağımlılık ergenlik döneminde ise kalıcı hale geliyor. İnternet bağımlılığının literatürde bir tanımı yok fakat madde bağımlılığı ile aynı belirtileri gösteriyor” diye konuştu. İnternet bağımlılığı ilginç bir şekilde madde bağımlılığına çok benzediğini söyleyen Doç. Dr. Mehmet Fatih Ceylan, şu ifadeleri kullandı:
“Klasik madde bağımlılığında madde kullanım miktarı arttıkça haz artmaktadır. Madde bağımlılığında madde alınmadığı zaman bir yoksunluk hissi vardır ve bu maddeye ulaşmak için ciddi bir çaba vardır. İnternet bağımlılığında da aynı şekilde bir arayış vardır. İnternet bağımlılığında internet olmadığında bir rahatsızlık duygusu oluşmakta ve internet bulmak için arayışa koyulmakta. İnternet bağımlısı kişi evde internet bulamadığında dışarı yönelmekte ve annesinin çantasından para alıp internet kafelere giderek kötü alışkanlıklar kazanmakta.”
Bağımlı olduğunu nasıl anlarsınız?
İnternet bağımlılığının bugüne kadar direk psikiyatrik rahatsızlıklar içinde sayılmadığını fakat yapılan çalışmaların bunun ilerde kesinlikle bir bağımlılık türü olarak tanımlanacağını vurgulayan Doç. Dr. Ceylan, “ Bir kişiye internet bağımlısı diye bilmek için net bir kriter yok fakat internet kullanımı kişinin günlük yaşantısını olumsuz etkiliyorsa, sosyal hayatını bitirip asosyal biri haline getiriyorsa bağımlı olarak işlevsel bozukluklar başlamıştır” diye konuştu.
Doç. Dr. Ceylan “Diyelim ki bir çocuk ders çalışması gereken vakitlerde internet başında vakit geçiriyor, yemek vakti sofraya gelmek yerine oyun oynuyor ve bunlardan dolayı derslerinde başarısız olup ailesiyle iletişimi bozuluyor. Bunu bağımlılığın belirtileri arasında görebiliriz” ifadelerini kullandı.
Çocuklar saldırganlaşıyor
İnternet bağımlılığını en çok oyun bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, pornografi bağımlılığı ve mesajlaşma bağımlılığı gibi türlerle görüldüğünü ifade eden Doç. Dr. Ceylan, “Sosyal medya bağımlılığında kişi farklı sitelerde farklı özelliklerle belirebiliyor ve yüzlerce arkadaş sahibi olabiliyor buda kendisine çok cazip geliyor ama orda yaşadığı ilişkiler nedeniyle gerçek sosyallikten uzaklaşıyor” diye konuştu.
Doç. Dr. Ceylan, “ Oyun bağımlılığında ise çocuk bilgisayar başında oyun oynamayı dışarı çıkmaya tercih ediyor ve sanal ortamda edindiği arkadaşlarıyla sosyalliğini sürdürüyor. Gerçek arkadaş ortamından uzak kaldığı için kişiler arası iletişimden uzak saldırgan bir birey haline gelmektedir” dedi.
İnternet bağımlılığının organik sağlık bozukluklarına da yol açtığını vurgulayan Doç. Dr. Ceylan, “Bilgisayar başında fazla vakit geçirmekten dolayı çocuk yaşta boyun ağrılarına, sırt ağrılarına neden oluyor. Bilgisayar başında oturmaktan dolayı spor yapılmıyor ve obezite gibi hastalıkların oluşmasına yol açıyor. Gözlerde bozulmaya neden oluyor” diye uyardı. Doç. Dr. Ceylan, “İnternet bağımlılığı son yıllarda yapılan araştırmalara göre çocuk yaşta başlıyor ve ergenlikte kalıcı hale geliyor. Dikkat eksikliği, dağınıklığı olan çocuklarda yapılan araştırmalara göre internet bağımlılığının yoğun olarak görüldüğü saplanmış” uyarısında bulundu.
İnternet bağımlılığının tedavisi nasıl olmalıdır?
Doç. Dr. Ceylan, internet bağımlılığının tedavisi için özetle şu ifadeleri kullandı:
“İnternet bağımlılığının kanıtlanmış bir tedavisi yok. Bağımlılığın çocukken kazanılıp ergenlikte kalıcı hale gelmesinden dolayı tabiri caizse yılanın başını küçükken ezmek gerekiyor. Yani küçük yaşta internet kullanımının kısıtlanması gerekiyor. Ailelerin bu konuda çok duyarlı olması gerekiyor. Genel itibariyle ailelerin çocuklarına teknolojik aletler alıp vakit geçirmelerini istiyorlar, ağlamasın yaramazlık yapmasında oyun oynasın, en sık görülen hatalardan. Bu şekilde çocuk farkında olmadan internete bağımlı oluyor. Genelde ailelerin yaptığı en büyük yanlış bu. Bu bağımlılık türüyle aynı madde bağımlılığı gibi yerine koyma tedavisi uygulaya biliriz. Yani interneti azaltırken onun yerini alabilecek aktiviteler mesela spor aktiveleri, gezme koyabiliriz bunun yanında ödül ceza sistemi de uygulanabilir. Bu yollarla çözüm bulunmadığı takdirde interneti tamamen kaldırmak gerekiyor. İnternet bağımlılığının bireyin hayatını nasıl olumsuz yönde etkilediği konusunda görüşmeler yapılabilir ve kişinin eğitim hayatını, iş hayatını yani geleceğini nasıl olumsuz yönde etkileyeceği konusunda kendisiyle bilgilendirici konuşmalar yapılabilir. Bağımlılıktan kurtulmak için yapılan çalışmalar esnasında ailelerin çocuklarla ilgilenmesi onlarda iletişim halinde olması çok önemli. Aileler bağımlılığın son evresinde bizden yardım almak istiyorlar ama bu bazen çok geç olabiliyor. Yapılması gereken kesinlikle çocukların 10-12 yaslarından itibaren bu konuda denetim altına alınması. “