Futbolda milli takımlar seviyesinde en üst organizasyon olan FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takıma seremonide verilen ikonik kupa ve kopyaları İtalya'da üretiliyor.
FIFA tarafından 1930'dan bu yana İkinci Dünya Savaşı dönemi hariç her 4 yılda bir düzenlenen ve oynandığı dönemde kitlelerin ilgisini çekmeyi başaran Dünya Kupası, bu yıl Katar'ın ev sahipliğinde 22'nci kez düzenleniyor.
Bugüne kadar düzenlenen 21 şampiyonada iki farklı kupa tasarımı kazanan takımlarla buluştu. 1930'da Uruguay'da düzenlenen ilk Dünya Kupası organizasyonu, Fransız heykeltraş Abel Lafleur'un tasarladığı ve antik zafer tanrıçası Nike'nin tasvir edildiği kupa ile başladı. Bu tasarım yaklaşık 40 yıl boyunca kullanıldı.
İlk başlarda "Zafer" adıyla da bilinen ve daha sonra eski FIFA Başkanı Jules Rimet'nin adıyla anılan bu kupa, 1970 yılında Meksika'da düzenlenen Dünya Kupası'nda Brezilya'nın 3. kez şampiyon olmasıyla, o dönemki "Üç kez şampiyon olan kupaya tamamen sahip olur" kuralı nedeniyle "Sambacılar"ın müzesine gitti.
1970 Dünya Kupası'ndan sonra FIFA yeni kupa tasarımını belirlemek üzere uluslararası bir yarışma düzenledi ve 53 tasarım bu yarışmaya katıldı.
O dönem yarışmayı, bugün portfolyosunda UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi, UEFA Süper Kupa gibi çok bilinen sezonluk büyük uluslararası organizasyonların kupaları ile farklı etkinliklerin madalyalarını bulunduran İtalyan GDE Bertoni firmasının sanat direktörü İtalyan heykeltraş Silvio Gazzaniga'nın özgün tasarımı kazandı.
Gazzaniga'nın ellerini havaya kaldıran iki zafer meleğinin tuttuğu yerküreden oluşan tasarımı, dünyada milyonlarca insanı aynı anda ekrana kilitleyen bu önemli organizasyonun büyük ödülü olmaya devam ediyor.
Son 50 yıldır Dünya Kupası denilince akla gelen imge olan Gazzaniga'nın bu özgün tasarımı, İtalya'nın sanayi kenti Milano yakınlarındaki Paderno Dugnano'daki tesislerinde üretiliyor.
Kupa 6,2 kilo ağırlığında ve 18 ayar altından yapıldı
Fabrikalarının kapısını Türkiye'den ilk kez AA'ya açan GDE Bertoni firmasının üst yöneticisi (CEO) Valentina Losa, yaklaşık 50 yıldır tasarımıyla akıllarda yer edinen futbolun bu en önemli kupasının özelliklerini anlattı.
FIFA Dünya Kupası'nın boyunun 38 santimetre, ağırlığının 6,2 kilogram olduğunu ve 18 ayar altından oluştuğunu belirten Losa, bu tasarımın ilk kez 1973 yılında gösterime çıktığını, 1974'te Almanya'nın ev sahibi olduğu organizasyonda da takdim edildiğini aktardı.
Losa, FIFA Dünya Kupası'nın hikayesini anlatırken, şunları kaydetti:
"Bu kupa, dönemin sanat yönetmeni Silvio Gazzaniga'nın, Bertoni şirketinin sahibi ve benim de büyük babam Eugenio Losa ile birlikte ürettiği bir eserdir. İlk başta bir futbol topunu havaya kaldıran iki kaleci temel alınarak tasarlandı. Farklı tartışmalardan sonra kalecilerin iki zafer meleği ile değiştirilmesine karar verildi. Daha sonra futbol topunun yerini de dünya aldı. Bu da yeni Dünya Kupası, yani FIFA'ya gönderilen son tasarımdı."
Kupanın 1974'te sunulan ve FIFA'da kalan tek bir orijinal yapıt olduğuna dikkat çeken Losa, "Orijinal kupa, kazanan takıma final maçı sonundaki seremonide verilmek üzere gönderilir, daha sonra alttaki diske kazanan takımın adını kazımak için bize gelir. Sonra da FIFA'ya geri döner. Bu arada tabii kupada herhangi bir hasar ya da leke varsa eski haline getirmek için elden geçiriyoruz. Kazanan takım kupanın altın olan aslını değil ama altın pirinç alaşımdan üretilen ve adının kazınmış olduğu bir kopyasını alıyor." diye konuştu.
Valentina Losa, kupanın şu anda Katar'da ve kazanan takıma verilmek üzere hazır olduğunu belirterek, "Biz şimdi ise 2026 için Dünya Kupası'nın kopyasını üretiyoruz" ifadelerini kullandı.
Batı Almanya'nın ev sahibi olduğu ve kazandığı 1974 Dünya Kupası ile tedavüle giren Gazzaniga'nın tasarımı FIFA Dünya Kupası, o günden bugüne kadar; Franz Beckenbauer (Batı Almanya 1974), Daniel Passarella (Arjantin 1978), Dino Zoff (İtalya 1982), Diego Armando Maradona (Arjantin 1986), Lothar Matthaus (Almanya 1990), Carlos Dunga (Brezilya 1994), Didier Deschamps (Fransa 1998), Cafu (Brezilya 2002), Fabio Cannavaro (İtalya 2006), Iker Casillas (İspanya 2010), Philipp Lahm (Almanya 2014) ve Hugo Lloris (Fransa 2018) gibi önemli takım kaptanlarının elinde yükseldi.
Futbolun bu önemli kupası, Katar'ın ev sahipliğindeki 2022 FIFA Dünya Kupası'nın 18 Aralık'ta Lusail Stadı'nda oynanacak finali sonrası yine bir kaptanın ellerinde zaferin sembolü olarak havaya kaldırılacak.