Habertürk yazarı Kübra Par, YSK Başkanı Muharrem Akkaya'ya, 2 yıl 7 ay 15 gün hapse mahkum edilen ve bu cezanın kesinleşmesi durumunda siyasi yasaklı hale gelecek İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun cumhurbaşkanı adaylığı ile ilgili ihtimalleri sordu.
Muharrem Akkaya, cumhurbaşkanı seçilen kişinin, seçimin ardından hakkında "siyasi yasak" kararı çıktığında kazansa dahi mazbata verilemeyeceğini kaydetti.
'Kazansa bile mazbatası verilmez'
İmamoğlu'na verilen cezaların ardından konuşulan "cumhurbaşkanı adaylığı" konusuyla ilgili Par, "Bir cumhurbaşkanı adayı, seçim takvimi açıklandıktan ve adaylığı YSK tarafından resmen kabul edildikten sonra siyasi yasaklı hale gelirse adaylığı düşer mi? Öyle bir durumda onu aday gösteren parti veya partiler yerine farklı bir ismi aday gösterebilir mi?" sorusunu Akkaya'ya yöneltti.
"Yaşanacak süreçlere bağlı" diyen Akkaya, "Adaylık süreci kesinleşmeden cezası kesinleşirse yerine başka bir aday gösterebilirler. Fakat kesinleştikten sonra listeye dokunmamız mümkün değil. Seçime girer ama kazansa bile mazbatası verilmez" cevabını verdi.
Akkaya'dan revize: 'Mazbatazı verilmez ve seçim yenilenir'
Par röportajın yayınlanmasının ardından Akkaya'nın kendisini arayarak cevabını revize ettiğini belirtti ve, "Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45. günü takip eden ilk pazar gününde yeniden Cumhurbaşkanı seçimi yapılır" dediğini aktardı.
Bunun ardından Par bu sefer, "Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?" sorusunu sordu. Akkaya ise düşmeyeceğini ifade ederek, "İsterse yarışabilir ama seçilmesi durumunda mazbatası verilmez. Bunun yaşanmış örnekleri de var. Mesela en son Ceylanpınar Belediye Başkanı 2019’da seçilmişti ama seçildikten sonra hakkında yargı kararı olduğu için mazbatasını iptal ettik. Muhtarlık seçimlerinde de bu sıklıkla yaşanabiliyor" diye devam etti.
Tek adayla referandum
Böyle bir durumun yaşanması halinde Akkaya mazbatayı, en çok oy alan ikinci kişiye verdiklerini belirtti.
"Diyelim sadece iki cumhurbaşkanı adayı yarışıyor. Biriyle ilgili siyasi yasak kararı çıkarsa ve o kişi yarıştan çekildiğini açıklarsa kalan aday tek başına yarışabilir mi?" sorusuna ise Akkaya, "Evet, o durumda tek adayla referandum şeklinde yapıyoruz. Tek aday da olsa yine en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Kanunda özellikle ikinci tur için bu açıkça yazılmış, 'Tek aday kalırsa referandum şeklinde yapılır' diye…" yanıtını verdi.
Bunun ilk turda yaşanması halinde de yine aynı şekilde 50+1 alınması gerektiğini vurgulayan Akkaya, 50+1 oranı yakalanamazsa, kimsenin seçilemeyeceğini ve yeni bir sürecin başlayacağını aktardı.
Par, "Daha iyi anlaşılsın diye soracağım. Resmen adayken ceza alan kişinin adaylıktan çekilme hakkı var değil mi?" diye sordu. Akkaya ise, "Tabii çekilebilir. Tamamen iradi bir durum. İsterse yarışabilir ama seçilirse mazbata alamaz" diye tekrarladı.
'Seçim sonrasında karar verilirse etkilenmez dönem sonuna bırakılır'
"Mahkeme kararı seçim sonrası kesinleşirse ne olur? Diyelim hakkında yargı süreci devam eden aday seçildi, cumhurbaşkanı olarak yemin edip göreve başladı ve 2 ay sonra siyasi yasak kararı kesinleşti, o durumda ne olur?" sorusuna ise Akkaya, "Öncelikle o durumda olay bizden yani YSK’dan çıkmış oluyor. Karar mercii TBMM’dir. Fakat Cumhurbaşkanlığı dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu olduğu için etkilenmez, dönem sonuna bırakılır. Milletvekillerinin de çok başına geliyor biliyorsunuz. Anayasa’daki istisnai hükümler dışında milletvekilliği düşmüyor" dedi.