Üç aydır tatilde olan Meclis 1 Ekim’de açılırken, yeni yasama yılının gündeminin başına ‘sansür yasası’nın konması tepki çekti Eylül ayı Basın Özgürlüğü Raporu’nu açıklayan CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, ihlallerin çıkarılması planlanan yasayla daha da artacağına işaret etti.
Çakırözer’in raporuna göre, Eylül ayında Hazal Ocak, İpek Özbey, Alican Uludağ, Miyase İlknur, Barış Terkoğlu’nun da aralarında bulunduğu 60’dan fazla gazeteci hakim karşısına çıktı. Gazetecilere toplam 27 yıl 7 ay 19 gün hapis cezası verildi.
Eylül ayında farklı şehirlerindeki basın açıklamaları ve protestoları takip eden onlarca gazetecinin haber takibi polislerce şiddet kullanılarak engellendi. Gazeteciler tehdit ve darp ile karşı karşıya kalırken, haber takibi yapan bir gazeteciye de silah çekildi. 2 gazeteci ise gözaltına alındı.
CHP Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyu ile paylaştığı Eylül ayı Basın Özgürlüğü Raporu şöyle:
Darp, soruşturma, dava, ceza…
• Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sinan Aygül yaptığı haber nedeniyle tutuklandı. Ramazan Dişarı hakkında tutuklama kararı verildi.
• Adliyelerde basın açıklamalarını takip eden DİSK Basın-İş Genel Başkanı Faruk Eren ile gazeteci Elif Bayburt gözaltına alındı.
• Eylül ayında hakim karşısına çıkan Sadiye Eser, Sadık Topaloğlu, Rojda Oğuz, Hatice Şahin, Kadri Esen, Rabia Önver ve Nurcan Yalçın hapis cezasına çarptırıldı.
• Gazeteciler Can Dündar, Oktay Candemir, Ferhat Çelik, İdris Yayla hakkında yaptıkları haber ve paylaşımlar nedeniyle soruşturmalar, davalar açıldı.
• Eski milletvekili gazeteci Barış Yarkadaş hakkında bir televizyon programındaki açıklamaları nedeniyle suç duyurusunda bulunuldu.
• İleri Haber Yayın Yönetmeni İzel Sezer ve yazarı Doğan Ergün hakkında 20 bin TL tazminat davası açıldı.
Barış Günü’nde polis şiddeti
- 1 Eylül Dünya Barış Günü kapsamında İstanbul ve Van’da düzenlenen mitingleri takip eden gazeteciler polis tarafından şiddet kullanılarak engellendi. Van’daki 1 Eylül yürüyüşünü takip eden gazeteci Berivan Kutlu ile Zelal Tunç ölümle tehdit edildi. Polis gazeteci Elfazi Toral’a silah çekerken, gazeteci Mesut Bağcı yere yatırılarak darp edildi ve kamerası kırıldı.
- İstanbul Kadıköy’deki 1 Eylül eylemlerinde Bianet muhabiri Tuğçe Yılmaz sivil polis tarafından engellendi ve fiziki tacize uğradı.
- Beykoz Tokatköy’de ‘kentsel dönüşüm’ yıkımlarını ve tepkileri takip eden gazeteciler engellendi. Halk TV muhabiri Erdinç Yılmaz darp edilerek alandan uzaklaştırıldı.
- İran’da Mahsa Amini’nin ölümünü protesto etmek için Taksim’de düzenlene yürüyüşü takip eden basın mensuplarına da polis kalkanlarıyla müdahale edildi. Bir polis memuru gazeteci Emre Orman’ı ‘Seninle ayrıca görüşeceğiz’ diyerek tehdit etti.
Yangın takibi bile yasak
- Eylül ayında gazetecilerin adliyelerde haber takibinin de engellendiği gözlendi. Gözaltına alınan THK Üniversitesi eski Rektörü Ünsal Ban’ın adliyeye getirilişini fotoğraflayan gazetecilerin basın odası Gasp Büro Amiri tarafından basıldı. Gazeteciler ‘Fotoğrafları yayınlayamazsınız’ diye tehdit edildi.
- Cumartesi Anneleri’nin duruşmasının basın açıklamalarını takip eden gazeteciler Artı TV muhabiri Meral Danyıldız ve Medyascope muhabiri Edanur Tanış polis müdahalesiyle engellendi.
- Tutuklu yakınlarının Adalet Nöbeti eylemini takip eden gazeteci Doğan Kaynak şiddete maruz kaldı.
- Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi'ndeki bir halı fabrikasında çıkan yangını takip eden İHA muhabiri Said Vakkas Yağcı 5 kişilik grup tarafından darp edildi. Gazetecilerin telefonları gasp edildi.
- Sivas’ta bir binada çıkan yangını takip eden DHA muhabiri Hüsnü Ümit Avcı ve Arife Defne Arslan polis müdahalesiyle engellendi.
- Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın basın toplantısında FOX TV muhabirininin soru sormasına bakan danışmanı müdahale etti.
Şiddet uygulayan polis korunuyor
- Eylül ayında gazetecilere polis müdahalelerindeki artışın yanı sıra, şiddet uygulayan emniyet güçlerinin cezasız kalması da dikkat çekti. Gezi Direnişinin 9. yıldönümü nedeniyle yapılan protesto eylemlerini takip eden gazetecilere şiddet uygulayan polisler hakkında İstanbul Valiliğince soruşturma izni verilmesi ve disiplin soruşturması açılmasına gerek olmadığı kararı verildi.
Televizyonlara ceza, 50 yıllık gazeteciye kart iptali
- RTÜK’ün televizyon kanallarına cezaları Eylül ayında hız kesmedi. RTÜK, Halk TV’ye, beş kez program durdurma ve yüzde 5 para cezası verdi. Medya Mahallesi ve Sözüm Var programındaki değerlendirmeler nedeniyle de yine Halk TV’ye iki kez yüzde 3 para cezası verildi.
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı 1975’ten bu yana basın kartı sahibi olan gazeteci Tuğrul Eryılmaz’ın sürekli basın kartını iptal etti.
Yolsuzluk, rüşvet haberleri yine engellendi
- İfade Özgürlüğü Derneği’nin web sitesindeki içerik engellemelerine ilişkin raporlarına göre Eylül ayında erişim engeli getirilen haberler arasında Bodrum Vogue Hotel ve Vogue Oteller sahibi hakkındaki tweetler ve haberler, Sedat Peker’in sermaye piyasası kurulu hakkındaki iddialarıyla ilgili haberler, Hürriyet Gazetesi’ne saldıran grupta yer alan AKP milletvekili hakkındaki haberler, TRT İzmir Radyo Müdürü hakkındaki haberler, TCDD’nin Yüksek Hızlı Tren ihalesindeki rüşvet iddiaları hakkındaki haberler başı çekti. Etkin Haber ve Kızılbayrak haber siteleri Eylül ayında da erişime engellendi. Derneğin web sitesindeki içeriklere de engelleme getirilirken, bazı içerikler de silindi.