Gezi Parkı olaylarında Şehir Planlamacısı Tayfun Kahraman, darbe yapmakla itham edildi. Kahraman hakkında Anayasa Mahkemesi (AYM) ihlal kararı verdi. AYM, Kahraman'ın adil yargılanmadığını hükmetti.
Hukukun temel ilkelerinden olan Normlar Hiyerarşisi nedeniyle AYM'nin kararı Kahraman'a ceza veren mahkeme tarafından uygulanması gerekiyordu.
Yani Kahraman'ın serbest bırakılmasını sağlayacak yeniden yargılanmasının önü açılacaktı.
AĞIR CEZA AYM'Yİ YOK SAYDI
Türkiye'nin en yüksek mahkemesi olan AYM'nin kararı Kahraman'a ceza veren İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilmedi.
Mahkeme, AYM'nin 'Yetki gaspı' yaptığını öne sürüp yeniden yargılanma talebini reddetti.
Mahkemenin bu kararının ardından sadece 18 gün önce Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez'in AYM çağrısını akıllara getirdi.
Kerkez, Diyarbakır'da katıldığı bir toplantıda AYM'nin verdiği ihlal kararlarının tüm kurum ve yargı organlarının uyması gerektiğinin altını çizdi.
YARGITAY BAŞKANI AYM KARARLARINA UYUN DEMİŞTİ
Kerkez 20 Ekim'de şunları ifade etmişti:
“Anayasa Mahkememiz bir ihlal kararı verdiği zaman tüm kurumların, tüm yargı organlarının hepimizin buna uyması ve gereğini yerine getirmesi gerekir
"Çünkü kesinlikle şu cümleyi söylemek istiyorum. İhlalin sonuçlarının giderilmesi de vatandaşımızın bir temel hakkıdır.
Ve ihlal kararı giderilmeyen vatandaşımızın da temel hakkı yeniden ihlal edilmiş olur ve bu tekrar bir bireysel başvuruya söz konusu olur aslında.
Bu nedenle ihlal, bugün ve yarın özellikle ihlal kararlarının sonuçlarının giderilmesi konusunda çok dikkat kesilmenizi istirham ediyorum ben sizlerden. Hatta bu konunun gerek Anayasa Mahkememizin ihlal kararları gerek AİHM'in kararları hakkında da hakim yardımcılığı diyelim artık hakim yardımcılığı getirildi, bu bölümde de akademide çok önemli dersler verilmesi ve hakim savcılar arasında mesleki eğitimler düzenlenmesi gerektiği kanaatindeyim.
Bu toplu toplantılar da şu anda görev yapan meslektaşlarımız için de çok büyük farkındalık oluşturacaktır.
Burada en önemli hususlardan biri de bana göre empatidir. Biz hakkı ihlal edilen veya hakkının ihlal edildiğini iddia eden, söyleyen, bunun için sızlanan vatandaşımızın yerine kendimizi koymayı bilmemiz lazım.
Biz aynı durum ile karşılaşırsak, ne yapılmasını istiyorsak onu yapmamız lazım.
NORMLAR HİYERARŞİSİ NEDİR?
Hukukun temel ilkelerinden olan Normlar Hiyerarşisi'ne göre hukuk kuralları bir “üst-alt” sırasına göre uygulanması gerekir. Bu sıralamaya “normlar hiyerarşisi” deniyor. En üstte Anayasa yer alıyor. Kanunlar, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve yönetmelikler, Anayasaya aykırı olamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanunlara ve Anayasaya uygun olmak zorunda.
Anayasa Mahkemesi, bu hiyerarşiyi denetleyen en üst yargı organı.
Kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri hakkında iptal davası açılabiliyor. Mahkemeler de baktıkları davalarda kanunun Anayasaya aykırılığı gerekçesiyle AYM’ye başvurabiliyor.
AYM’nin bireysel başvurularda verdiği ihlâl kararları bağlayıcı. Alt derece mahkemeleri bu kararlara uymak zorunda. Yargı kararlarının Anayasaya ve temel hak standartlarına uygunluğu bu yolla sağlanıyor. AYM kararları Resmî Gazete’de yayımlandığı anda kesin ve herkes için bağlayıcı hâle geliyor.