Lodos estiği zaman havada partikül, kükürtdioksit miktarında bir azalma oluyor ama nem oranı da azalıyor, hava sıcaklığı da artıyor. Nem oranının azalması, hava sıcaklığının artması insan sağlığı açısından son derece önemli sıkıntılara neden oluyor. Soluduğumuz havanın nemi, ısısı ve içerisindeki maddeler insan sağlığı açısından birçok şeyi belirliyor. Özellikle uzak yerlerden, güneybatıdan esen lodos rüzgarlarının getirdiği çöl tozlarından tutun da birçok polen ve mantar sporları o havayı soluyan insanların sağlığı üzerinde önemli etkilere neden oluyor. Çöl tozlarının havada dolaşması ise havadaki pozitif iyonların artmasına yol açıyor, bu da insan psikolojisini etkiliyor.
İşte lodosun getirdiği sağlık sorunlarından bazıları...
KARBONMONOKSİTE DİKKAT Lodoslu havalarda dikkat edilmesi gereken en önemli konu karbonmonoksit zehirlenmesi. Uzmanlar lodoslu havalarda sobaların mutlaka söndürülmesini öneriyor, çünkü ölümlerin büyük kısmı uykuda gerçekleşiyor. Baca üzerinde iyi bir rüzgar yönlendiricisi yoksa lodos bacadan giriyor. Bu da karbonmonoksit zehri başta olmak üzere tüm yanma ürünlerini, dumanı odanın içine basıyor. Ve bu şekilde ölüme neden oluyor.
MUTSUZ EDİYOR Lodos şiddetli estiğinde özellikle çöl tozlarını taşıyor. Çöl tozlarının havada dolaşması ise havadaki pozitif iyonların artmasına yol açıyor. Bu durum da insan psikolojisini etkiliyor. Hatta beyinde bulunan mutluluk veren hormonların azalmasına yol açtığı için mutsuzluğu da neden olabiliyor. Bu da depresyonu tetikliyor. İnsanlarda var olan depresif ruh halini artırıp insanları daha depresif, daha huysuz, sinirli yapabiliyor.
ÇALIŞMA PERFORMANSI DÜŞÜYOR Lodos baş ağrılarından sindirim sistemi rahatsızlıklarına kadar birçok probleme yol açabiliyor. Çalışma performansında düşüş, odaklanma problemleri, uykusuzluk, uyku ritminde bozukluk, iştahta azalması veya artması, sabah yataktan kalkamama bunlardan bazıları.
BAŞ AĞRITIYOR, MİGRENİ TETİKLİYOR Lodosla birlikte artan basınç, baş ağrısının temel nedenlerinden biri, bu yüzden migreni olanların lodoslu havalarda dışarı çıkmaması öneriliyor. Lodos hava değişimlerine duyarlı olan insanları daha çok etkiliyor, sinüzit şikayeti olanlar çok daha fazla dikkat etmeli, çünkü lodos ağrıları şiddetlendiriyor. Bu bakımdan sinüzit hastaları mümkün olduğunca başlarını rüzgardan korumalı. Özellikle alın bölgesi şapka ile kapatılmalı. Islak saçla rüzgara asla maruz kalınmamalı.
GÖZLERİ ÇİZİYOR Lodosla birlikte gelen çöl tozları bize çarpıyor, çarptığı anda ise göz çizilmelerine neden olabiliyor. Göz hastaları da gözlerini rüzgardan sakınmalı. Lodos ''metereosensible‘‘ denen, hava olaylarında duyarlı olan insan gruplarında, damar sistemlerini etkiliyor. Damar geçirgenliğini artırıp azaltabiliyor, ağrılara yol açıyor. İnsanların yatkınlığı da varsa, göz kanlanmaları yaratabiliyor.
KABIZ EDİYOR, İSHAL YAPIYOR Lodos gaz, midede rahatsızlık, kabızlık veya ishale neden olabiliyor.
ROMATİZMALILARI DA VURUYOR Yumuşak doku romatizması olan kişilerde lodosun etkisiyle ağrılar, sızılar kendini gösteriyor.
ASTIMI NÖBETLERİNİ ARTTIRIYOR Lodoslu havalardan özellikle astım hastaları olumsuz etkileniyor, bu dönemlerde astım nöbetleriyle acil servislere başvurular artabiliyor. Astım hastlarına lodoslu havalarda dışarı çıkmamaları öneriliyor.
Lodos çarpmasından korunmak için
- Mümkünse kuvvetli lodosa uzun süre maruz kalacak kadar dışarıda kalmayın
- Bere veya şapkayla başınızı koruyun
- İç ve dış mekânlarda ani ısı değişimlerinden korunun
- Bedensel ve fiziksel aktivitelerinize ara vermeyin