İnsan vücudundaki milyarlarca hücre her gün apoptozis olarak bilinen doğal bir süreç sayesinde ölüyor. Apoptozis tasarıma uygun şekilde çalışmadığında, hücreler kanserli hale geliyor ve yaşamı tehdit eden bir hastalığa neden olabiliyor. Şimdi, Stanford Üniversitesindeki araştırmacılar belirli bir kanser türünü tedavi etmenin ve muhtemelen tamamen öldürmenin yeni bir yolu üzerinde çalışıyorlar.
KENDİ KENDİNİ YOK EDEN BAĞLAYICI MOLEKÜL
Araştırmacıların yakın zamanda yayımlanan çalışması, mutasyona uğramış hücrelerde apoptozu yeniden aktive etmenin bir yolunu açıklıyor; bu, biyomühendislik ürünü bir bağlayıcı molekül aracılığıyla kanserin kendi kendini yok etmesini sağlamak anlamına geliyor.
Çalışmanın yazarlarından biri ve gelişim biyolojisi profesörü olan Gerald Crabtree, pandemi döneminde Kaliforniya'daki Kings Mountain'da yürüyüş yaparken bu fikrin aklına geldiğini söyledi . Yeni bileşiğin kanserli hücrelerde halihazırda bulunan iki proteine bağlanması, apoptozu tekrar başlatması ve kanserin kendini öldürmesini sağlaması gerekecekti.
"Esasında, hiçbir izleyici olmadan 60 milyar hücreyi ortadan kaldırabilecek aynı tür özgüllüğe sahip olmak istiyoruz," diyor Crabtree, böylece bu yeni öldürme mekanizmasının uygun hedefi değilse hiçbir hücre yok edilmiyor. Söz konusu iki protein, B hücreli lenfomada apoptozu teşvik eden genleri baskılayan bir onkogen olan BCL6 ve bunun yerine gen aktivasyonunu katalize eden bir enzim olan CDK9 olarak biliniyor.
Mutasyona uğramış BCL6 proteinleri, normalde kanserli hücreleri apoptozu aktive etmeye getirmesi gereken bir sinyali engeller. Geleneksel, tahribatsız kanser tedavileri, kanseri durdurmaya çalışmak için onkogenleri hedef alırken, yeni çalışma bunun yerine bunları istismar etmek için bir mekanizma öneriyor. Crabtree, "Kanserin hayatta kalması için bağımlı olduğu bir şeyi alıp senaryoyu tersine çevirip onu öldüren şeyin ta kendisi haline getiriyorsunuz," dedi.
Araştırmacılar, BCL6 ve CDK9'u diffüz büyük hücreli B hücreli lenfoma hücrelerinde bağlamak için tasarlanan yeni molekülü laboratuvar ortamında test ettiler ve bileşiğin kanserli hücreleri öldürmede etkili olduğu kanıtlandı. Daha sonra bileşiği sağlıklı farelerde test ederek normal hücreler üzerinde herhangi bir toksik etkisi olup olmadığını gördüler ve öyle olmadı. Ancak molekül, BCL6 proteininin mutasyona uğramamış bir versiyonunu da içeren belirli bir bağışıklık hücresi türünü (B hücreleri) hedef alıyor gibi görünüyordu.
Ekip şimdi molekülü, yöntemin canlı hayvanlarda kanseri öldürmede etkili olup olmadığını görmek için yaygın büyük B hücreli lenfomalardan etkilenen fareler üzerinde test ediyor. Teknik, hücrelerdeki doğal BCL6 ve CDK9 tedarikine dayanıyor, bu da muhtemelen yalnızca kanserli lenfomalarda işe yarayacağı anlamına geliyor. Yeni molekülü laboratuvarda 859 farklı kanser hücresi türüyle test ettikten sonra araştırmacılar, bunun yalnızca yaygın büyük hücreli B hücreli lenfoma hücrelerini öldürebildiğini doğruladılar.