Durum ciddi. Avrupa'da, İngiltere’de, özellikle tüm kuzey yarımkürede şimdiye kadar görülen en kötü kuş gribi salgınının ortasında olduğumuz söyleniyor.
Yani geçtiğimiz yıllarda da zaman zaman endişe yaratan bir salgın olmasına rağmen bu kez yeni bir formuyla karşı karşıyayız H5N1 virüsünün. The Week dergisinde geniş bir haber yer aldı bu konuda. Oradan yararlanarak bazı bilgileri aktarayım:
Yumurta ile hindi bulunamıyor
İnsanlar için de büyük bir tehdit olan bu salgın yüzünden İngiltere’deki çiftliklerde yaklaşık 3,5 milyon tavuk, ördek, hindi itlaf edildi örneğin. Avrupa genelinde 48 milyon, küresel çapta da on milyonlarca kuşun virus nedeniyle imha edildiği belirtiliyor. Bu nedenle bazı İngiliz süpermarketlerinde yumurtanın karneye bağlandığı haberleri var. Bu Noel'de bir hindi bulmakta da çok zorlanacak İngilizler.
Sözkonusu virüsün ilk olarak 1996 yılında Çin'in güneyindeki Guangdong eyaletinde tespit edildiği biliniyor. Bir yıl sonra da Hong Kong'daki tavuk çiftliklerine yayılarak altı kişinin ölümüne yol açmıştı bu salgın. Virüs 2005 yılında da Çin'deki Qinghai Gölü'nde yaklaşık 200 göçmen kuş arasında yayılmıştı. O zamandan beri Avrupa, Orta Doğu ile Kuzey Amerika'daki yabani kuşları etkilemiş durumda.
Üreme sayısı 100'e kadar çıkan, yüksek derecede de patojenik olan yeni H5N1 son derece hızlı yayılıyor. İngiltere’deki salgınlara, sonbahar, kış aylarında Avrupa ile Kuzey Kutbu'ndan gelirken virüsü de beraberinde getiren göçmen su kuşları neden olmuştu. Bu kuşlar ilkbaharda ülkeyi terk ettikten sonra salgın bitmişti.
Yabani kuşlarda yayıldı
Ama bu kez durum farklı. H5N1 ilk kez, muhtemelen virüsteki bir mutasyon nedeniyle İngiltere‘nin göç etmeyen yabani kuşlarına yayıldı. Bu yılın yaz aylarında Britanya'daki deniz kuşu kolonilerinde 300'den fazla salgın rapor edildi. Bazı türlerin üreme alanları olan kıyı bölgeleri halka kapatıldı. En kötü etkilenen kuşların Guillemot ile Kittiwake türü olduğu belilrtiliyor. Bazı türlerin oluşturduğu kolonilerin yaklaşık yüzde 85'inin yok olduğu düşünülüyor.
National Trust, Farne Adalarında yaklaşık 5.700 ölü kuş toplandığı duyurdu. Cumbria ile İskoçya arasındaki Solway Firth’de , geçen kış 16 bin barnacle kazı öldü. Bilim insanları ayrıca dünyanın en büyük sümsük kuşu kolonisine ev sahipliği yapan Firth of Forth'daki Bass Rock'ta da kuş nüfusunda büyük kayıplar olduğunu açıkladı.
İnsana bulaşır mı?
Başta 2005 yılında olmak üzere geçmişte yaşanan kuş gribi salgınları sırasında H5N1'in insanlara bulaşması halinde on milyonlarca insanın ölebileceği ileri sürülmüştü. 2003 yılından bu yana 868 kişide kuş gribi vakası görülmüş, 456 kişi hayatını kaybetmişti. Ancak virüsün insandan insana bulaşmasının çok nadir olduğu belirtiliyor şimdi de. Virüsbilimciler H5N1'in 25 yıl önce ortaya çıkmasından bu yana insanlar için daha az tehlikeli hale geldiğini düşünüyor. Ancak mevcut yüksek vaka sayıları tehlikeli mutasyon olasılığını arttırıyor yine de. kuş gribinin "saatli bir bomba" olduğunu söyleyen bilim insanları var.
Aşısı yok
Kuşlar için kimi aşılar olmakla beraber insanlara bulaşması halinde önleyici bir aşı henüz bulunmuş değil. Göçmen kuşların sonbahar ile kışta yeniden Britanya'ya gelmesiyle birlikte, bilim insanları Birleşik Krallık'taki kuş nüfusunun zor bir kışla karşı karşıya kalacağından da korkuyor.
İnsan eliyle mahvedilen gezegende insan dahil tüm canlılar tehdit altında.
Yani gezegenin "çilesi" bitecek gibi değil.