Bitlis'te sokak köpeklerinin ısırması sonucu kuduz şüphesi ile Ankara'ya sevk edilen 2 çocuktan biri olan Mustafa Erçetin'in hayatını kaybetmesi sonrası kuduzun belirtileri gündeme geldi. Peki, kuduz hastalığı belirtileri neler, nasıl bulaşır?
Kuduz nedir?
Kurt, çakal, tilki, domuz, ayı, sırtlan gibi vahşi hayvanların ısırması sonucu bulaşan kuduz son dönemde yeniden arttı. Kuduz, ısırma veya tırmalama olmasa bile hayvanın tükürük veya salyasının bir kesiye, açık bir yaraya veya deri bütünlüğü bozulmuş bir bölgeye teması da bulaşabilir.
Kuduz, insanlarda ve diğer memelilerde Rhabdovirüs ailesinin bir RNA virüsünün neden olduğu, beyinde iltihaplanmaya yol açan viral bir hastalıktır. Enfekte bir hayvan başka bir hayvanı ya da insanı yaraladığında ya da ısırdığında yayılır. Enfekte bir hayvanın salyası, göz, ağız veya burun ile temas ederse kuduzu da iletebilir. Erken dönemde tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanır.
İki tür kuduz bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde:
Ensefalitik kuduz: Bu, insanlardaki vakalarının yüzde 80'inde görülür. Kişinin hiperaktivite ve hidrofobi yaşama olasılığı daha yüksektir.
Paralitik kuduz: Felç, baskın bir semptomdur.
Köpek ısırdığında ne yapılmalı?
- Köpek ısırdığında öncelikle tekrar bir ısırma, saldırma durumunun söz konusu olmadığına emin olun ve kendinizi güvence altına alın.
- Sakinliğinizi koruyarak yakınınızda biri varsa ondan yardım isteyin.
- Steril bir bezle ısırılan bölgedeki pislik, saç, kıl gibi yabancı maddeleri ılık su ile temizleyin.
- Temizledikten sonra bölgeyi temiz bir bez ile sarın. Köpeğin sağlık bilgilerine ulaşamıyorsanız en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Doktorunuzun tavsiyelerine göre tetanos ve kuduz aşınızı olun.
Kuduz nasıl bulaşır?
Enfekte hayvanın tükürük veya salyasının deri bütünlüğü bozulmuş cilt ile teması sonucu bulaşabilir. Yani enfekte hayvanın ısırması veya tırmalaması, riskli temas olarak kabul edilir. Isırma veya tırmalama olmasa bile hayvanın tükürük veya salyasının bir kesiye, açık bir yaraya veya deri bütünlüğü bozulmuş bir bölgeye teması da bulaşma nedeni olabilir. Kuduzun bulaşmasında ısıran hayvan kadar ısırdığı bölge de bulaşıcılık açısından oldukça önemlidir. Baş boyun bölgesindeki ısırıklarda bulaşma riski yüksektir. Uzmanlara göre yapılan açıklamalar şu şekilde:
Kuduz belirtileri nelerdir?
Kuduz, beş ayrı aşamada ilerler:
- İnkübasyon (Kuluçka dönemi)
- Prodrom
- Akut nörolojik dönem
- Koma
- Ölüm
İnkübasyon (Kuluçka dönemi)
''Semptomların ortaya çıkması genellikle 3 ila 12 hafta sürer, ancak 5 günden az veya 2 yıldan fazla da sürebilir. Isırmanın beyne ne kadar yakınsa belirtilerin ortaya çıkması çabuk olur. Belirtiler görüldüğü zaman kuduz genellikle ölümcüldür. Virüse maruz kalmış olabilecek herhangi bir kişi, belirtileri beklemeden tıbbi yardım almalıdır.''
Prodrom
''Erken, grip benzeri belirtiler şunları içerir:
38 derece veya üzerinde ateş
Baş ağrısı
Kaygı bozukluğu
Boğaz ağrısı ve öksürük
Mide bulantısı ve kusma
Isırık bölgesinde rahatsızlık
Bunlar 2 ila 10 gün arasında sürebilir ve zamanla kötüleşir.''
Akut nörolojik dönem
Aşağıdakiler dahil olmak üzere nörolojik semptomlar gelişir:
''Kafa karışıklığı ve saldırganlık
Kısmi felç, istemsiz kas seğirmesi ve sert boyun kasları
Kasılmalar
Hiperventilasyon ve solunum zorluğu
Hipersalivasyon veya çok fazla tükürük üretme ve muhtemelen ağızda köpürme
Yutma güçlüğünden dolayı su veya hidrofobi korkusu
Halüsinasyonlar, kabuslar ve uykusuzluk
Erkeklerde priapizm veya kalıcı ereksiyon
Fotofobi ya da ışık korkusu
Bu fazın sonuna doğru nefes hızlanır ve tutarsızlaşır.''
Koma ve ölüm
''Kişi komaya girerse, bir ventilatöre bağlı olmadıkça ölüm saatler sonra gerçekleşir.
Nadiren, bu geç aşamada bir kişi iyileşebilir.''