Yıkamadan pişirilmesine, dondurulmasından paketlenmesine kadar çeşitli işlemlerden geçen işlenmiş gıdaların zararlarıyla ilgili uzmanlar sık sık uyarılarda bulunuyor. Özellikle bel çevresinde kalınlaşmaya neden olan ve sağlığı tehdit eden bu yiyecekler, çarpıcı bir araştırmanın odağında.
Imperial College Halk Sağlığı Okulu’nda yapılan yeni araştırma, işlenmiş gıdaların kanser riskini artırma ile orantılı olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar; ultra işlenmiş gıdaları gazlı içecekler, toplu üretilen ve paketlenmiş ekmek ve önceden paketlenmiş yemekler gibi ürünler olarak sınıflandırdılar.
Çalışma yazarları, bu tür gıdaların yapılırken ev yemeklerinde kullanılan malzemelerin kullanılmadığını, bunun yerine yüksek fruktozlu mısır şurubu veya nişasta gibi türetilmiş bileşenlerden oluştuğunu belirtti.
Kanser riskini artırıyor
Araştırmada on yıl boyunca 200 bin orta yaşlı katılımcı üzerinde çalışıldı ve sonunda da hazır gıda tüketenlerin kansere yakalanma risklerinin potansiyel olarak daha yüksek olduğu keşfedildi. Özellikle de yumurtalık ve beyin kanserlerinin bu tip gıdaları tüketenlerde gelişme olasılığının daha yüksek, yumurtalık ve meme kanserlerinin ise daha ölümcül olduğu sonucuna varıldı.
Araştırma yazarları, katılımcılar abur cubur tüketimlerini yüzde 10 artırdıkça, kansere yakalanma risklerinin de yüzde 2 arttığını söyledi.
Çalışmanın yazarı Dr. Eszter Vamous yaptığı açıklamada, “Çalışmamız nedensellik ilişkisini ortaya çıkaramasa da mevcut kanıtlar, diyetimizde aşırı işlenmiş gıdaları azaltmanın önemli sağlık yararları sağlayabileceğini gösteriyor” dedi. Dr Vamos, hem bulguları doğrulamak hem de bu tip gıdaların, sağlığa zararlarını azaltmak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini de belirtti.
Yüzde 44’ü bağımlı
Çalışma, Michigan Üniversitesi’nin Amerikalıların işlenmiş gıdalara, abur cuburlara bağımlı olduğunu gösteren verilerinden sonra ortaya çıktı. Verilere göre, araştırmaya katılan 50-80 yaş arası yetişkinlerin yüzde 44’ünde işlenmiş gıda bağımlılığının en az bir belirtisi bulunuyor.
Katılımcıların bildirdikleri en yaygın semptomlar arasında; yoğun istek ve istese de işlenmiş gıda tüketimini sınırlayamama bulunuyor. Bazı araştırmalar da bu tip gıdaların beyni ele geçirdiği için bağımlılık yarattığını ve bu yüzden tüketiciler tarafından bırakılmasının zorlaştığını ortaya çıkarmıştı.
Daha önce de pek çok çalışma, işlenmiş gıdalar ve sağlık arasındaki olumsuz ilişkiyi ortaya koymuştu. Hatta abur cuburların kilo arttırdığı, tüketicilerin ruh sağlığını etkilediği ve otoimmün bozuklukların kaynağı olabileceği üzerinde durulmuştu.
Etiketlerde uyarılar olmalı
Uzmanlar, bu tür işlenmiş gıdaların ambalajlarının ön tarafında keskin bir uyarı etiketi olması gerektiğini söylüyor.
Imperial College Halk Sağlığı Okulu’ndan Dr. Kiara Chang, “Tüketicilerin seçimlerine yardımcı olmak için aşırı işlenmiş gıdalar için paketin önünde açık uyarı etiketlerine ihtiyacımız var” derken, daha ucuz olan bu ürünlerin tüketiminde ekonomik açıdan zayıf ailelere dikkat çekerek şunları söylüyor:
“Düşük gelirli haneler, bu ucuz ve sağlıksız ultra işlenmiş gıdalara karşı özellikle savunmasız. Herkesin sağlıklı, besleyici ve uygun fiyatlı seçeneklere erişimini sağlamak için minimum düzeyde işlenmiş ve taze hazırlanmış yemekler sübvanse edilmeli.”