Scientific Reports dergisinde yayınlanan çalışma, Chlamydia pneumoniae'nin merkezi sinir sistemini istila etmek için burun boşluğu ile beyin arasında uzanan siniri kullandığını gösterdi. Beyindeki hücreler, buna Alzheimer hastalığının ayırt edici özelliği olan amiloid beta proteini biriktirerek tepki verdi.
Dünyada bir ilk olan araştırmanın ortak yazarlarından biri olan Clem Jones Nörobiyoloji ve Kök Hücre Araştırmaları Merkezi Başkanı Profesör James St John, "Chlamydia pneumoniae'nın doğrudan burundan çıkıp beyne gidebileceğini ve burada Alzheimer hastalığına benzeyen patolojileri başlatabileceğini gösteren aşamadayız. Bunun bir fare modelinde gerçekleştiğini gördük ve kanıtlar, bu durumun potansiyel olarak insanlar için de korkutucu olabileceğini gösterdi" açıklamasında bulundu.
Farenin burnundaki koku alma siniri, doğrudan havaya maruz kalıyor ve kan-beyin bariyerini atlayarak beyne giden kısa bir yol sunuyor. Virüsler ve bakteriler de beyne kolay giriş yolu olarak burayı tercih ediyor.
Yeni hedef insanlar üzerinde deney
Merkezdeki ekip araştırmanın bir sonraki aşamasını planlamaya başladı. Araştırmacılar aynı yolun insanlarda da var olduğunu kanıtlamayı amaçlıyor.
Profesör St John, "Bu çalışmayı insanlarda da yapmamız ve sözkonusu yolun aynı şekilde işleyip işlemediğini teyit etmemiz gerekiyor. Bu, pek çok kişi tarafından önerilmiş ancak henüz tamamlanmamış bir araştırma. Aynı bakterilerin insanlarda da olduğunu, ancak oraya nasıl ulaştıklarını henüz çözemediğimizi biliyoruz" diyerek devam etti ve geç başlangıçlı Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltmak isteyen kişilerin, burun zarlarına iyi bakmaları için bazı basit adımlar atmalarını önerdi.
Burun karıştırmaya dikkat
"Burnunuzu karıştırmak ve burnunuzdaki tüyleri yolmak iyi bir fikir değildir" diyen Profesör St John, "Burnumuzun iç kısmına zarar vermek istemeyiz ancak burnumuzu karıştırmak ve yolmak buna sebep olabilir. Burun zarına zarar verirseniz, beyninize giden bakterilerin sayısını artırabilirsiniz" uyarısında bulundu.
"Koku testlerinin Alzheimer ve bunama için de potansiyel bir dedektör olabileceğini, çünkü koku alma duyusunun kaybının Alzheimer hastalığının erken bir göstergesi olduğunu" söyleyen Profesör St John, "Bir kişinin 60 yaşına gelmesinden itibaren koku testlerinin erken bir dedektör olarak faydalı olabileceğini" öne sürüyor.
Öte yandan Profesör St John, bu tür haftalıkların risk faktörleri arasında sadece yaş değil, çevresel maruziyetin de önemli olduğunu, bakteri ve virüslerin kritik bir rol oynadığını düşündüklerini sözlerine ekledi.