Ukrayna’nın ağır silah talebini Almanya‘nın ağırdan almasına şaşıran varsa şaşırırım. Rusya ile yıllardır çok yakın ekonomik ilişkilere sahip olan Almanya’nın Ukrayna’ya Leopard 2 tankları sağlaması, üzerindeki tüm baskıya rağmen pek kolay olmayacak gibi görünüyor. Bu durum Ukrayna - Rusya savaşında mevcut durumunun aynen süreceğinin de bir işareti.
Bilindiği gibi Leopard 2 tankları Ukrayna- Rusya savaşının gidişatını değiştirecek bir öneme sahip. Çünkü Ukrayna'nın Rus güçlerini geri püskürtebileceği bir "fırsat penceresinin" yaklaşmakta olduğuna, Rusya’nın yedek güçleri toplmakta zorlandığına inanılıyor. Bu nedenle Rus güçlerinin geri püskürtülmesinde Leopard 2 tanklarının etkili olacağı düşüncesi yaygın.
Yastık mı göndereceksin?
Ancak Almanya Ukrayna‘ya silah yardımı konusunda gerçekten istekli olmadığını "hissettirmişti." Geçen yılın Mayıs ayında Ukrayna'nın Almanya'dan talep ettiği savaş gemisi, roketsavar, gönüllüler için 100 bin miğfer ile koruma yeleği isteğine karşı Berlin'in sadece 5 bin miğfer göndermesi eleştiri konusu olmuştu. Kiev Belediye Başkanı eski boks şampiyonu Vitaliy Klitçko 5 bin miğfer yardımını "şaka" olarak nitelendirerek, "Sonraki destek olarak Almanya ne göndermek istiyor? Yastık mı?" demişti.
Almanya vermekte tereddüt etse de Polonya ile Finlandiya gibi ülkeler Ukrayna’ya kendi ellerinde bulunan Alman yapımı Leopard tankları vermeye son derece hevesli. Ama bunun da gerçekleşebilmesi için Almanya’nın izni gerekiyor. Ancak Almanya'yı "en hafif tabirle ittifak içinde en az proaktif ülke" olarak tanımlayan Polonya, Berlin'in onayı olmadan Ukrayna'ya Leopard gönderebileceğini duyurdu. Avrupa genelinde 13 ülke tarafından kullanılan yaklaşık 2 bin Leopard tankı olduğu tahmin ediliyor
Almanya neden çekingen?
Rusya’yla ekonomik ilişkilerinin etkisinden söz ettim ama sadece bu değil tabii. İkinci Dünya Savaşı’nın travmalarını halen yaşayan, o zamandan bu yana “saldırgan ülke“ olarak görünmekten kaçınan bir ülke Almanya. Bu nedenle çatışma bölgelerine silah yollamaktan olabildiğince uzak duruyor. Bu nedenle büyük bir silah satıcısı olduğu halde dış politikada Almanya’dan bazen “pasifist ülke“ olarak da söz edilir. Çok tuhaf bu. Ukrayna’ya istediği silahı vermeyen (vermemesi bence yararlı) Almanya Mısır, Katar gibi otoriter rejimlere silah satıyor ama.
Eğer gönderme kararı verirse Almanya’nın da bir şartı var: ABD de M1 Abrams tanklarını Ukrayna’ya yollamalı. İngiltere, Polonya, Finlandiya ile Baltık ülkeleri NATO üyelerine Kiev'e daha ağır teçhizat sağlamaları için baskı yaptıkları biliniyor. Ancak bugüne kadar sadece İngiltere tank dahil ağır silahları sağlamayı kabul etti. Aralarında Almanya, Fransa, ABD'nin de bulunduğu diğer ülkeler başka zırhlı araçlarla hava savunma sistemleri göndermiş ya da gönderme taahhüdünde bulunmuşsalar da İngiltere‘nin 14 adet Challenger 2 tankı göndereceği kesinleşti.
Bu arada Ukrayna’ya hiç silah vermemiş de değil. Ukrayna'ya verdiği askeri destek zaman içinde değişen Almanya, son dönemde Ukrayna'ya zırhlı piyade savaş araçları ile Patriot füze savunma sistemleri de dahil olmak üzere ağır teçhizat sevkiyatını hızlandırdı. Almanya Ukrayna’ya başka biçimlerde de destek verdi tabii. Örneğin Rus gazından vazgeçmek için harekete geçti. Böylelikle batı basınının deyimiyle "Putin'in enerjiyi silah olarak kullanmasını engellemeye çalıştı."
Yollamayı geciktirecek
Ukrayna’nın talebine olumlu yanıt vermemesinin nedenlerinden biri de Almanya’nın Rus fosil yakıtlarına olan bağımlılığı. Şu anda kesik olan Rus gazının Ukrayna ile Rusya’nın barışarak savaşa son vermesiyle yeninden açılacağını düşünüyor Almanya. Ama baskılara dayanamayıp Ukrayna’ya tank yollama kararı verse bile bunu geciktirmenin tüm yollarını deneyecek.
Yani Almanya’nın Ukrayna’ya tank yollamama kararı son derece pragmatik nedenlere dayanıyor. Bu nedenler arasında “barışseverlik“ yok elbette. Rusya’nın askeri gücünün yanı sıra, zayıf bir ekonomisi olmasına rağmen, güçlü bir doğal enerji ülkesi olduğunu hesaba katan sadece Almanya galiba.
Müttefiklerinden gelen tüm baskılara rağmen Ukrayna’ya istediği tankı vermemesinin başka nedeni ne olabilir?