Rusya’nın beklemediği bir direnişle karşılaşarak istediği sonucu henüz alamadığı savaşta yeni bir döneme giriliyor. Bölgenin sert kış koşulları savaşın gidişatını da belirleyecek. Bakalım kış mevsimi savaşan taraflardan hangisinin müttefiki olacak?
Genel kanı bundan Rusya’nın yararlanacağı, ancak tersini düşünenler de var. Kara savaşları konusunda uzman olan Dr. Jack Watling bunlardan biri. Rus ordusunun savaşa sürdüğü yeni birliklerin kış koşulları konusunda yeterince eğitimli olmadığını ileri sürüyor. Donanım eksikliği, birliklere komuta eden komutanların kıdemsizliği ile kişisel disiplin yokluğunun Rusya’nın işini zorlaştıracağını düşünüyor Watling. (Bknz: Winter is coming to war in Ukraine ... and it could be Kyiv's greatest ally (telegraph.co.uk)
Putin’in kış taktiği
Avustralyalı eski tümgeneral Mick Ryan’ın tahmini ise Avrupa'da sıcaklıklar düşerken Rusya'nın gelecek yılki harekata hazırlanırken mümkün olduğunca fazla bölgeyi elinde tutmaya çalışacak oluşu. Ryan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in "soğuk bir kış ile yüksek enerji fiyatlarından yararlanarak kuzey yarımkürede Batı kamuoyunu şekillendirmeye, Avrupa'yı da ateşkese zorlayacak bir müdahalede bulunmaya" çalışacağını kaydediyor. (Bkn: Russia's strategy in Ukraine will evolve over winter and into 2023 as Putin hopes to influence the West's response - ABC News)
Ryan bu görüşünde yalnız değil. Birçok analist de Ryan gibi, Putin’in gazı silah olarak kullanarak Avrupa’yı savaşı sona erdirmek için çalışmaya zorlayacağı görüşünde. Ancak şu da var; Putin’in Avrupa’ya gaz satmamaktaki ısrarı Rusya’ya mali açıdan pahalıya patlayabilir. Bu da Ukrayna işgalini finanse etmekte zorlanacağı anlamına gelir.
Ukrayna Rusya’yı püskürtmek için Batı desteğine muhtaç duyuyor, malum. Bu nedenle Putin Avrupa’ya gaz sevkiyatını keserek, zaman zaman nükleer savaş uyarısı yaparak Ukrayna’ya batı desteğinin önünü kesmeye çalışıyor. Tabii, savaşta karşılaştığı sorunların farkında Putin, savaşın uzamasının kendisine de bir yarar sağlamayacağını hesap ediyor. Eylül ayı sonunda yaptığı açıklamada Ukrayna ile görüşmelere açık olduğunu söylemesinin nedeni belki de bu. Ukrayna’nın savaşın bitmesi için şans sayılabilecek bu yaklaşıma sırt çevirmesi ise anlaşılır bir durum değil. Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelensky, “ancak başka bir Rus Başkan’la müzakere edebileceğini” açıklayarak barış şansını tepiyor.
Başkanlık seçimi bekleniyor
Ukrayna’da cidden böyle bir beklenti var sanki. Ukrayna Baş Müzakerecisi David Arakhamia geçen ay yaptığı barış görüşmelerinin Rusya'daki başkanlık yarışı sırasında, "2023'ün ikinci yarısında" yeniden başlayabileceğini söylemişti.
Pek dile getirilmeyen bir olgu da şu: Savaşı uzatmakta ısrarlı olan bir Avrupa gerçeği var. Batılı aktörler savaşı durdurabilecek her girişime hatta öneriye bile düşmanca tutum alıyor. Bu girişim ya da önerilerin Ukrayna’ya ihanet, Moskova’ya yardım etmek olduğunu savunuyor kimi diplomatik çevreler. Bu tutum, aslında Putin’in istediği müzakerelerin başlamasının önündeki en büyük engel.
Kış yaklaşıyor. Bu, savaşın kimin lehine seyredeceğini belirleyecek bir kış olacak. Elbette iki ülke de kış ülkesi. Kışın nasıl yaşayacaklarını biliyorlar. Ama bu kez bir savaşın ortasındalar. Kışın hangisinin işine yarayacağını göreceğiz.
Kış geliyor.