Kimse şaşırmıyordur artık ama aklını kadınlarla bozmuş manyaklar topluluğu Taliban’ın son hamlesi yine öfkemizi tepemize çıkardı. Gerici örgüt ellerine teslim edilen Afganistan’da kadınlara zulüm, bir zevk haline getirildi, öyle anlaşılıyor. Beklendiği gibi artık üniversiteleri de kadınlara kapattı bir kez daha. Taliban 1996'dan 2001'e kadar iktidarda kaldığı dönemde de kadınların eğitimini, istihdamını yasaklamıştı.
Susturamadılar
Bu kez yasağın nedenleri arasında geleneksel jinofobinin (kadın korkusu) yanısıra toplumun en çok itiraz gösteren kesiminin kadınlar olması da etkili oldu. Nitekim üniversite yasağına karşı kadınlar yine sessiz kalmadı. Çarşamba günü küçük de olsa bir grup cesur kadın, kararı başkent Kabil sokaklarında protesto etti. Daha önceki protestoları da durduramayan Taliban en iyi bildiği yönteme, yani kadınlara okul dahil hayatı dar edecek önlemlere başvurdu. Bunlardan biri de kadınlara üniversite kapılarını kapatması.
ABD ile müttefiklerinin Taliban’la anlaşarak çekilmelerinden sonra uluslararası kamuoyunu endişelendiren kadın karşıtı adımları yavaş yavaş attı Taliban. Lise ile üniversitelerde kadın öğrencilere kadınlar tarafından ders verilmesini şart koştu. Ama değişmeyen kural kızlarla erkeklerin bir arada olmamasıydı.
Taliban’dan önce uluslararası güçlerin işgali altındaki Afganistan’da, okullar kız çocuklarına açık tutuldu. Eşitliği sağlamlaştırıcı adımlar atıldı. 2003 yılında yapılan yeni anayasada kadın hakları güvence altına alındı, 2009 yılında Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması (EVAW) yasası kabul edildi. Bunlar işgalin iyi olduğu anlamına gelmez, işgalciler kendileri için “modern” bir Afganistan yaratarak sürdürebilirlerdi işgallerini. Kadın erkek eşitliğini sağlayarak, kadınlara istihdam yaratarak işgali olumlu gösterme fırsatı iyi değerlendirilmiştir elbette.
Taliban yeniden iktidara geldikten sadece bir kaç ay sonra 23 Mart'ta tüm okulları yeniden açma sözü verdi, ancak o tarihte kız ortaokullarını tekrar kapattı. Halen de kapalı. Kadınların hakları konusunda dini gerekçelerle kısıtlamalar getirmek Taliban için normal. Ülkede televizyon programları, müzikler, filmler yasaklanmış durumda. Taliban kadınların çalışmasına, araba kullanmasına da izin vermiyor.
Oysa sadece bir kaç ay önce Taliban üniversiteye giriş sınavlarının yapılmasına izin vermişti. Binlerce kız çocuğu ile kadın, ülkenin dört bir yanındaki illerde sınava girmişti. Bunlar olurken bile kadınlar için durum iyi değildi. Bazı sınav merkezlerinde sınavlar yapılırken okullar hedef alındı, çok sayıda kız öğrenci yaşamını yitirdi. Ama yine de bir yasaklama sözkonusu değildi.
Neden değişti?
Bir kere “doğasını” gemlemesi uzun sürmeyecekti Taliban’ın, bir gün dayanamayacak, yasakları dayayacaktı kadınlara. Zamanı şimdi geldi. Uluslararası ortam da son derece Taliban’ın lehine. Ne kadar manyak da olsalar uluslararası bir kabul görüyorlar. Çin gibi bir ülkeden de destek alıyorlar. Çin için önemli olan Kuşak-Yol Projesi’nin güvenliği. Afganistan da bu projenin en önemli ayağını oluşturuyor. Taliban’la kadın hakları yüzünden neden kapışsın? Rusya’nın ise bir kez daha hiç bir biçimde Afganistan’a bulaşmaya niyeti yok. Ancak onun da tutumu Çin’inkinden farklı değil.
Elbette defolup gidecek. Ama şu sıralar iktidarının, kadınlar üzerinde tepinmenin tadını çıkarıyor Taliban. Ona dur diyecek hiç bir etkili güç yok.
Afgan kadını dünyanın en yalnız bırakılmış kadını. En talihsiz olanı. Sadece orada doğduğu için, bir manyaklar sürüsüyle yaşamak zorunda kaldığı için talihsiz.
Ona böyle “talih” yazanın kalemi kırılsın.