Tabii ki zeki insanların hoş bir oyunu ama ben Kıyamet Saati denen olgudan pek hazzetmem. Neyin ne oluğunu en az bilenimiz bile dünyada her şeyin yolunda gitmediğinden haberdar zaten. Kişisel olarak kendi kıyametimizi yaşadığımız çok an var. O nedenle dünyanın sonuna şu kadar zaman kaldı denmesinden hazzetmiyorum. Aslında bu Kıyamet Saati, Bulletin of the Atomic Scientists bünyesindeki bir komite tarafından yapılan sembolik bir hesaplama. Bu komite ilk atom bombalarının atılmasından kısa bir süre sonra başlayan bir hipotez oyununa kendilerini kaptırarak bu saati saati başlattılar, bilindiği gibi. Can sıkıcı oluyor zaman zaman.
Ama öte yandan uyarıcı bir tarafı da var. Uzmanlar Kıyamet Saati‘ni gece yarısına yaklaştırarak veya uzaklaştırarak insanlığın kendi kıyametine ne kadar yakın olduğunu hesaplamış oluyorlar. Saat gece yarısına ne kadar yakınsa, dünyanın sonuna o kadar az zaman var demektir bu. Geçen yıl telaşlanacak bir durum olmamış, bir önceki yıl olduğu gibi gece yarısına 90 saniyede durdurulmuş saat. Bu kıyamete bir dakikadan biraz daha fazla zaman kaldığı anlamına geliyor.
Ancak buna rağmen 2023, saatin 1947'de faaliyete geçmesinden bu yana kaydedilen en endişe verici yıl olmuş . Bunun böyle olduğunu biz zaten biliyorduk, Kıyamet Saati söylemese bile. Kıyametin büyük kısmı içimizde oldu, binlerce insan kaybettik, yanıbaşımızda olan küçük kıyametlerle karşılaştık. Felaketler yılıydı geçtiğimiz yıl.
Şu anda Gazze'de soykırıma dönüşen bir felaket yaşanıyorken, onca tehdidin varlığı sözkonusuyken neden 90 saniyede durdurdular saati? Çünkü gerçekten endişelenmek için çok nedenimiz var. Yapay zekanın yükselişi ciddi bir tehlike öncelikle. Nükleer silahların yayılması tehlikesi her zaman var. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, İsrail'in Gazze'de yürüttüğü vahşet, biyolojik tehditler, iklim krizi, bunların başta gelenleri.
Belki de bu yüzden aralarında Nobel Ödülü sahibi olanların da bulunduğu Bulletin of the Atomic Scientists uzmanları ”Saatin gece yarısına 90 saniye kala sıfırlanması dünyanın istikrarlı olduğunun bir göstergesi değildir. Tam tersine. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin, toplumların acilen harekete geçmesi gerekiyor" diyere uyarıyorlar hepimizi. Endişe uyandırıcı haberler verdiği için hazzetmem diyorum ama onlarında asıl amaçları “toplumları endişelendirmek” zaten. Gelecek tehliklere karşı uyarırken endişenememizi de istiyorlar haliyle.
Nelere atlatmışız neler? 2018'de örneğin saat 11:58'i gösterdiğinde saat gece yarısına çok yaklaşmış. Bu ikinci kez oluyormuş meğer. İlki 1953'te yaşanmış. Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği termonükleer bombalarla silahlanma yarışının ortasındayken yine çok yaklaşmış saat gece yarısına. 2018’den bu yana da hayli tehlikeli zamanlar yaşanmış. Ocak 2020'de Kıyamet Saati gece yarısına 100 saniye kalaya ayarlanmış öğreğin. Ardından koronavirüs salgını patlak vermisti çünkü (saat kımıldamadı tabii pandemide), daha sonra Avrupa'da bir savaş yaşandı, saat 2023'te gece yarısına 90 saniyeye ayarlandı bu nedenle.
Kıyamet saati faaliyete geçtiği 1947'de, gece yarısına yedi dakika kala olarak belirlenmişti. Demek ki, büyük bir savaşın ardından sakinleşmiş bir dünyayla karşılaşılmış. Dünyamız çalkantılı, bu yüzden o zamandan bu yana 25 kez yer değiştirmiş saatin akrep ile yelkovanı.
Stanley Kubrick'in Dr. Strangelove ya da How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb filmlerinde Kıyamet Saati’ne yer verilmiştir. O nedenle popülerleşmiştir gittikçe. Elbette saatin antikomünist bir tarafı da var. En iyimser zaman işareti olarak 1990'ların başında Sovyetler Birliği’nin dağılması ile Berlin Duvarı'nın yıkılması gösteriliyor.
1991 yılında akrep ile yelkovan, bir önceki yıla göre yedi dakika daha erken, gece yarısına 17 dakika kala ayarlanmıştı. O zamandan bu yana, 2009 ile 2010 yılları hariç, saatler kıyamete yaklaşmaya devam etti deniyor.
Sovyetler’in yıkılmasından sonraki dünyanın çok daha korkunç, halklar için daha da tehlikeli olduğunu öğrenmişlerdir artık. Yoksa dünyanın sonuna 90 saniyelik bir zaman belirler miydiler?
Neyse.
İyi saatte olsunlar.
Ne denir başka?