Türkiye’de siyaset de ekonomi de 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak yerel seçimlere odaklandı. İktidar, başta İstanbul ve Ankara olmak üzere büyükşehirleri bir kez daha kaybetmek istemiyor. Bu nedenle seçime kadar olan dönemde vatandaşı "hoş tutacak" adımlara öncelik verilecek.
İktidarın, seçim arifesinde en önemli avantajı maaş ve ücret artışları olacak. Yeni yılda SSK, BAĞ-KUR emeklileri ile memur ve memur emekli maaşlarına, asgari ücrete zam yapılacak. Bu artış, yüksek enflasyon altında ezilen milyonların kısa süre için de olsa (seçime kadar olan sürede) görece rahatlamasını sağlayacak.
Bekletilen yüksek oranlı zamlar ve daraltıcı maliye politikaları (vergi artışları ve yeni vergiler), seçim sonrasında hızla yaşama geçirilecek. 14-28 Mayıs seçimlerinin ardından yaz aylarında yaşanan vergi ve zam dalgasını lütfen unutmayalım. Deneyim, en kesin bilgidir.
Yerel seçimlerde nasıl bir tablo ortaya çıkar? Bunu şu aşamada kestirmek zor…
Ancak, seçimlerin tamamlanması yeni bir süreci daha gündeme getirecek: Özelleştirmeler…
Türkiye’de, 2024 yılının ikinci yarısından itibaren özelleştirilecek kamu varlıkları konuşulmaya başlanacak.
DEV BARAJLAR ÖZELLEŞECEK Mİ?
Enerji KİT’leri arasında yer alan Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), devletin sahip olduğu santralları işletiyor.
Bu santrallar arasında Atatürk, Keban, Karakaya ve Birecik gibi elektrik üretiminin ve enerji arz güvenliğinin “bel kemiği”ni oluşturan büyük hidroelektrik santrallar (HES) da bulunuyor.
Enerji yönetimi, gerek HES’ler gerekse de doğal gaz ve kömürle çalışan santrallarla ilgili ses getirecek bir özelleştirme çalışması yaptı.
Buna göre HES’ler, üç renk altında toplandı. Kırmızı, mavi ve yeşil…
Kırmızı kategorisinde, kesinlikle özelleştirilmemesi öngörülen HES’ler yer aldı. Bunlar arasında Atatürk, Keban, Karakaya gibi HES’ler bulunuyor. Sınırı aşan sular ve buna ilişkin politikalar da dikkate alındı.
Yeşil kategorisinde, hemen özelleştirilebilecek küçük bazı HES’lere yer verildi.
Peki, mavi kategorisinde hangi HES’ler var? Orta ölçekli ya da büyüklükteki bazı barajlar… Hükümete, bu kategoride bulunan HES’ler sunulacak. Hükümet, bu konuda tercihte bulunacak.
Hemen anımsatalım… EÜAŞ’ın kontrolünde halen irili ufaklı 44 HES var.
Çalışma kapsamında bazı doğal gaz santralları da bulunuyor. Özel sektörün, 1990’lı yıllarda yap-işlet-devret (YİD) yöntemiyle yaptığı ve işletme süresinin sonunda devletin devraldı aldığı santrallar… Örneğin Esenyurt gibi…
Peki, özelleştirilmesi düşünülen bu santralları Araplar mı alacak? Devlet düzeyinde Arap yatırımcılarla enerji yatırımları için aylardır bazı görüşmeler yapılıyor. Şu ana dek bu görüşmelerden olumlu bir sonuç alınamadı. Bazı Arap yatırımcılar, yenilenebilir kaynaklardan (güneş ve rüzgâr gibi) elektrik üretimiyle yakından ilgileniyor.
Bu ilgi, özelleştirilmesi düşünülen santrallara yönelir mi? Bu süreç, yatırım ve getiri ilişkisiyle biçimlenecek. Yüksek getiri ve bazı avantajlar, yatırım iştahını artırabilir.
Özelleştirmenin üç rengi: Kırmızı, mavi ve yeşil…