Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rus Rosatom'un inşa ettiği ve en az 60 yıl boyunca işleteceği Akkuyu Nükleer Santralı'nın ilk ünitesinin açılışının 27 Nisan'da yapılacağını açıkladı. Erdoğan, diğer üç ünitenin de birer yıl arayla hizmetme sunulacağını söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de açılışa katılabileceğini belirten Erdoğan, "Nisan'ın 27'sinde bir ihtimal belki Sayın Putin de gelecek veya birlikte online sistemle bağlanacağız, Akkuyu'nun inşallah ilk adımını atacağız” dedi.
Açılış ve törenle ilgili ayrıntılar ortaya çıkmaya başladı. Putin'in, Türkiye'ye gelmeyeceği hemen hemen kesinleşti.
Putin'in Rusya'dan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da Ankara'dan on-line olarak Mersin'de sahada gerçekleştirilecek törene katılması bekleniyor.
Peki, ilan edildiği gibi Akkuyu'nun bin 200 megavatlık ilk ünitesinin açılışı yapılacak mı? Elektrik üretimi başlayacak mı? Söz konusu ünitede (reaktörde) inşaat çalışmaları devam ediyor. Bu ünitenin, 2025 yılı Temmuz ayında işletmeye girmesi hedefleniyor. Bu kapsamda 27 Nisan'da yakıt teslim töreni gerçekleştirilecek. Akkuyu'da inşaat devam bir süre daha devam edecek.
Akkuyu'da kullanılacak nükleer yakıt nasıl ve ne zaman gelecek? Yakıt, hangi özelliklere sahip?
Radyasyon riski taşıyor mu? Yakıt, birinci ünite hizmete girene dek nerede saklanacak?
Bu soruları yanıtlamadan önce Akkuyu Nükleer Santralı'nı inşa eden Rosatom'un Rusya'da bulunan JSC "TVEL" adlı yakıt şirketi hakkında bilgi verelim.
Bu şirkete bağlı Makine Üretim Fabrikası'nda;
VVER -440, VVER -1000, RBMK -1000, BN-600, BN- 800, EGP, PWR, BWR tipi reaktörler için yakıt demetleri üretiliyor. Yakıtlar, hem yurt içi hem de yurt dışında çalışan nükleer reaktörler için yakıt peletleri üretiliyor.
Fabrikada, araştırma reaktörleri için de nükleer yakıt üretimi yapılıyor. 4 bin dolayında personelin çalıştığı fabrika, Elektrostal şehrinin en büyük sanayi tesisleri arasında yer alıyor.
Özel kaplarda uçakla gelecek
Akkuyu Nükleer Santralı için yakıt peletleri, Rusya'dan uçakla, özel bir koruma kabı içinde gelecek. Tören için belli bir miktarda yakıt yüklenecek uçağın, açılıştan bir gün önce ya da açılış günü Türkiye'ye gelmesi bekleniyor.
Uçak, Adana'ya inecek. Nükleer yakıt, Adana'dan Mersin'e karayoluyla yine güvenlik önlemleri eşliğinde taşınacak.
Yakıtlar, santralın inşa edildiği Akkuyu'da bulunan özel bir bölümde saklanacak.
Akkuyu Nükleer Santralı, işletmeye alındıktan sonra yakıtlar Rusya'dan gelmeye devam edecek. Santral işletmeye girdikten sonra çok yüklü miktarda yakıt tüketimi söz konusu olacağı için uçak yerine gemi kullanılacak.
Zenginleştirilmiş uranyum
Nükleer reaktörlerin yakıt demetlerine ait yakıt peletleri, belli ölçüde zenginleştirilmiş uranyumdan üretiliyor.
Uzmanlar, yakıt peletlerinin nükleer santralda işleme girmeden önce herhangi bir radyasyon etkisinin olmadığını belirtti. Uzmanlar, "Yakıt demetlerinin radyasyon etkisi nükleer santralda işleme girmediği sürece sıfırdır" dedi.
Bu yakıtlar çalınırsa başka bir amaçla kullanılabilir mi? Uzmanlar, Türkiye'ye gelecek yakıtın özel bir bölümde ve kapta saklanacağını, çalınması halinde de başka bir amaçla kullanılmasının mümkün olmadığını söyledi.