Köprü, otoyol ve Avrasya Tüneli’ne yapılan zamlar, ülke gündemine oturdu. Zam yorgunu vatandaş sesini yükseltti. Tepkiler çığ gibi büyüdü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, “Milletten aldığımızı yine milletin emrine sunma ilkesiyle 2023’te otoyol ve köprü ücretlerini artırmama kararını sizlerle paylaşıyoruz” sözleri anımsatıldı. Bu söz, haberlere konu oldu ve dalga dalga yayıldı.
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, dün sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla otoyol ve köprü geçiş ücretlerine yapılan zammın, 2024 yılı Ocak ayına ertelendiğini açıkladı. Altun, geçiş ücretlerindeki farkın vatandaşa iade edileceğini belirtti.
AYLARDIR SÜREN ZAM ÇALIŞMASI
Köprü ve otoyol zamları, aniden ve bir gün içinde gündeme gelmedi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda, köprü ve otoyollara zam hazırlığı yaz aylarında başladı. Karar mercilerine sunulmak üzere değişik oranlarda (yüzde 30’dan başlayan) zam önerileri oluşturuldu. Zam, devreye alınmadı.
Ekonomi yönetiminin, son dönemde daha da artan “gelirlerin artırılması” yönündeki telkinleri zamda etkili oldu. İktidar; köprü, otoyol ve Avrasya Tüneli’ne yeni yılı beklemeden zam yaptı.
SEÇİMLER VE “SEHVEN” ZAM ÖYKÜSÜ
Son zammın yeni yıla ertelenmesi, daha önce yaşanan çarpıcı bir olayı yeniden gündeme getirdi.
Türkiye’nin, 31 Mart 2019’da yapılacak yerel seçimlere hazırlandığı bir dönemde, 31 Ocak’ta Avrasya Tüneli geçiş ücretlerine yapılan zam gündeme bomba gibi düştü.
Avrasya Tüneli’nde sözleşme gereği zam, 1 Şubat’tan geçerli olmak üzere uygulamaya konuluyor. Ulaştırma Bakanlığı ile Avrasya Tüneli’ni işleten Türkiye'den Yapı Merkezi ve Güney Kore'den SK E&C şirketlerinin oluşturduğu ATAŞ, formülü uyguladı ve zam oranını belirledi. Zam kararı ilgili şirketin internet sitesinden duyuruldu.
Ancak, yerel seçimler ve zammın İstanbul seçmenini kızdırabileceği unutulmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Ankara Spor Salonu’nda partisinin aday tanıtım toplantısına katılacağı gün gelen zam haberi, Ankara’yı ve bürokrasiyi hareketlendirdi.
İşin ilginç yanı dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, resmi bir ziyaret için Çin’de bulunuyordu.
Ulaştırma Bakanlığı ekibi, Bakan Turhan’la iletişime geçti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, aday tanıtım toplantısı yapacağı üzerinde duruldu. Seçim öncesinde gündeme gelen bu zammın yaratacağı sonuçlar tartışıldı. Tepkiler dile getirildi.
Ulaştırma Bakanlığı, zam tarihine geçecek bir çözüm geliştirdi. Zammın, “sehven” yapıldığı açıklandı.
Açıklamada, “2018 yılında otomobiller için 23,30 TL ve minibüsler için 34,90 TL olarak alınan geçiş ücretleri, aynen devam etmektedir.
Avrasya Tüneli’nin internet sitesinde kısa süreliğine yer alan ‘yeni ücret tablosu’ siteye sehven konulmuş olup kısa sürede kaldırılmıştır” denildi.
Prof. Dr. Uğur Emek, Sayıştay raporları üzerinden Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın, “sehven” diyerek zammı geri çekmesinin kamuya ağır maliyetini ortaya koydu.
Emek, Ulaştırma Bakanlığı’nın, 2019 yılı bütçesi hazırlanırken bu amaçla ödenek konulmadığı için aynı yıl Şubat-Temmuz döneminde işletmeci şirkete katkı paylarını zamanında ödeyemediğini kayda geçirdi. Bakanlığın, bu nedenle çok yüklü tutarda ilgili işletmeye ceza ödediğini vurguladı.
Seçim sen nelere kadirsin…