Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, AKP Bitlis Milletvekili Vahit Kiler'in şirketi Kiler Grubu’nun Halkbank'a borçları karşılığında 100 milyon dolara 2015 yılında sattığı Sapphire Alışveriş Merkezi’ni, 48 milyon dolara geri almasıyla “yetim hakkının yendiği” iddiasını TBMM kürsünden yineledi.
Sayıştay 2021’de Sapphire AVM için 78.9 milyon dolar değer biçmişti.
Karabat TBMM’nin dünkü oturumunda, Sapphire AVM alışverişinin incelenmesi için bir “Araştırma Komisyonu” kurulması yönünde önerge sundu.
Önerge Meclis çoğunluğuna sahip olan AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.
Karabat, Safir olarak okunan Sapphire kredisi ve satış bedelinin TL karşılığını hesapladı.
Kiler’in Halkbank’tan 2019 yılında kullandığı 583 milyon TL kredinin dolar karşılığının o gün itibariyle 100 milyon dolara eşitlendiğini söyleyen Karabat, inşaat maliyet muhasebesi verilerine göre yaptığı hesaplamaya göre sözkonusu 2 kulenin değeri 2 milyar 484 milyon liraya karşılık geldiğini söylüyor.
Bu durumda ortaya çıkan 1 milyar 493 lira farkın, TÜİK rakamlarıyla karşılaştırıldığında da 910 milyon TL’ye ulaştığını vurguluyor.
10 Ocak’ta Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yapılan açıklamada, “İstanbul Sapphire alışveriş merkezi ve seyir terasına ait 146 adet gayrimenkulun Kiler GYO tarafından 760 milyon TL'ye ve 101 adet gayrimenkulun 145 milyon TL'ye grup firması KBC Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından olmak üzere 247 bağımsız bölümün tamamının 905 milyon TL'ye satın alınmasına ilişkin sözleşmesi imzalandığı” belirtilmişti.
Bu açıklamada bana göre kritik soru: 905 milyon TL finansman nereden hangi koşullarla sağladı?
Karabat, Sayıştay’ın 2021 Halkbank raporunda yer alan bir başka noktaya daha dikkat çekiyor.
Halkbank’ın Safir kulelerinden Kiler’in borcuna karşılık gelen 149 bağımsız birimin yanı sıra 101 bağımsız birimi de satış sözleşmesine ekliyor.
Karabat Sayıştay Raporu’nda bu 101 bağımsız birimin “X Turizm” olarak anılan bir şirketten satın alındığının belirtildiğini vurguluyor.
Karabat, Sayıştay raporlarında yaygın bir uygulamayla adı “saklanan” şirketin kimliğini sorguluyor.
Bu noktadan hareketle Kiler’in turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketlerine bakıyoruz. Hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören Tureks Turizm dikkatimi çekiyor.
Tureks Turizm’in hakim ortağı Kiler Holding’in hisselerini Ümit Kiler temsil ediyor. Şirketin yönetim kurulu başkanı Bitlis Genç İşadamları Derneği üyesi ve hemşerisi Atilla Ersan…
Kiler Grubu’nun 2015 yılında Carrefoursa’ya 430 milyon liraya sattığı Kiler Market’in kuruluşunda da Ersan ailesinin ortaklığı bulunuyordu.
Ersan ailesi Kiler’den ayrılıp Kim Market zincirini kurmuştu.
Tureks de Kiler gibi kamudan ihale almakta mahir AKP’nin gözde şirketlerinden…
AKP’li Başakşehir Belediyesi’nin Ağustos 2022’de açılan araç kiralama ihalesini Tureks Turizm aldı. Başakşehir Belediyesi’ne bu ihaleyle 168 milyon liraya araç kiralayan Tureks, yine AKP’li Tekirdağ Kalpaklı Belediyesi ile de 13 milyon 347 bin TL bedelle araç kiralama sözleşmesi imzaladı.
Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre Ümit Kiler, Celal Kalkan, Suat Arıkbaş, Ercan ve Atilla Ersan ortaklığı Tureks Turizm'in aldığı kamu ihalelerinin toplamının 2 milyar liraya yaklaştığı belirtiliyor.
Karabat, Kamu İhale Bülteni'nde yer alan bilgilere göre İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın yapmış olduğu “İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ve İstanbul Defterdarlığı 2023 Yılı 42 İş Günü Personel Taşıma İşi İhalesi”nin de, 9 milyon 902 bin liralık anlaşmayla Tureks Turizm'e verildiğine dikkat çekiyor.
Ziraat Bankası ne yapıyor?
TBMM’nin dünkü oturumunda Karabat’ın önerisini destekleyen İYİ Parti Milletvekili Bedri Yaşar ana faaliyet konusu çiftçileri desteklemek olan Ziraat Bankası’nın dağıttığı krediler içinde çiftçilerin ancak yüzde 15’i, KOBİ’leri desteklemek üzere faaliyet göstermesi beklenilen Halkbank’ın dağıttığı kredilerden bu kesimin aldığı payın da yüzde 18’i geçmemesine eleştiriyor.
Kamu bankalarının yandaş şirket ve kuruluşlara desteği sır değil. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel de Rize MÜSİAD üyesi iş insanlarının kurduğu şirkete verilen krediyi örnek vermişti.
Son 2 yılda 19.5 milyon lira zarar eden Rize Elektrik Üretim A.Ş’nin (Rienerji) yüzde 51 hissesini 12.4 milyon TL bedelle yüzde 51’ini almıştı.
Rienerji’nin web sayfası henüz yapım aşamasında olduğundan açıklamalarını göremiyoruz.
Ziraat’in “kurtardığı yandaşlar” konu olunca akla gelen ilk şirket elbette “kamu finansmanıyla” Türkiye’nin en büyük medya grubu Doğan Medya’yı satın alan Demirören…
Ziraat Bankası’nın 2021 yılı hesaplarını inceleyen Sayıştay, TBMM’ye sunduğu raporda Demirören Holding’in Doğan Medya Grubu’nu satın almak için Ziraat Bankası’ndan kullandığı 800 milyon dolarlık krediye ilişkin detaylı bilgilere yer verdi.
Borç yapılandırılmış; 14 aya uzatılmış Bağcılar’daki Doğan Medya Center binası Ziraat’e geçmiş…
“Borcun Ziraat’e olsun” diyen bir kesimin olduğunu düşünmek yanıltıcı olmaz…
Gübretaş altın buldu!
Bilecik'in Söğüt ilçesindeki altın madeni 2020 yılında keşfedilmişti.
Tarım Kredi Kooperatifi iştiraklerinden Gübretaş Madencilik A.Ş, Söğüt Altın Maden sahasında 109 ton altın rezervi bulunduğunu ve bunun 6,5 milyar dolar değerinde olduğunu açıkladı.
Dünya Altın Konseyi Türkiye altın rezervinin 431.1 ton olduğunu kayıt altına aldı.
Yabancı şirketlerin “altın madenciliğine” ilgisi açık.
Tartışmalı kredilerin verildiği 2011-2022 yılları arasında Ziraat Bankası Genel Müdürü olan Hüseyin Aydın 2022 yılı itibariyle Gübretaş’ın bağlı olduğu Tarım Kredi Kooperatifi Genel Müdür olarak atandı.
Nisan 2022 itibariyle Gübretaş’ın da Yönetim Kurulu Başkanı.
Altın rezervinin bulunmasıyla tarımı desteklemek üzere kurulan Gübrataş’a neden Aydın gibi “çiftçi dostu” olmayan bir yöneticinin atandığı anlaşılıyor.
15 Temmuz darbe girişimi sonrası FETÖ’yü finanse etmekle suçlanan Koza Altın Madeni’nin işlettiği Söğüt Altın Maden Sahası, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu’na (TMSF) alınmıştı.
TMSF, Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş ile Söğüt Altın Madeni ruhsat devir sözleşmesini 24 Şubat 2021’de imzalandı.
Gübretaş’ın Söğüt Altın Madeni sahasına yapacağı 4.6 milyar yatırım teşvik kapsamına alındı. Bu durumda gümrük vergisi ödemeden ithalat yapabilecek olan şirkete yüzde 80’e varan oranda vergi indirimi de sağlandı.
Yaklaşan “seçim müjdelerinden” Gübretaş da nasibini alıyor.
Ocak 2022 tarihli Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) açıklaması şöyle:
“30.12.2022 tarihli KAP açıklamamızda Söğüt Altın Madeni Sahasında 2022 yılsonu hedefine yönelik çalışmalarda son aşamaya gelinmiş olduğu duyurulmuştu. Bu çalışmaların sonucu olarak Bağlı Ortaklığımız Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. uhdesinde bulunan Söğüt Altın Madeni Sahasındaki ilk altın külçesi dökümünün (tesis açılışı) Sayın Cumhurbaşkanımızın katılımlarıyla 27 Ocak 2023 Cuma günü gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.”