Bu köşede önceki gün borsaya açık şirketlerin ilk 6 aydaki kârlarına bakmıştım. Maşallah hepsinin işleri yolundaydı. Birkaç örnek vermek gerekirse, Yünsa kârını yüzde 1400, Naturelgaz yüzde 3039, Çemtaş yüzde 454, büyük şirketlerden Şişecam yüzde 251, Yapı Kredi yüzde 430, Akbank yüzde 414 artırmıştı. Bugün devletin elindeki, “Arpalık” suçlamasına konu olan şirketlerden ikisine bakalım. Başka şirketler kâr rekorları kırarken acaba onlar ne yapıyor? “Arpalık” diyerek haksızlık ediyor olmayalım?
2005 yılında özelleştirilen Türk Telekom bu yıl 1 milyar 650 milyon dolara Türkiye Varlık Fonu tarafından geri alınmıştı. Şirket bu yılın ilk 6 ayında 1.9 milyar lira kâr açıkladı. Geçen yılın aynı döneminde ne kadar kâr etmişti? 2.6 milyar lira. Yani şirket son bir yılda küçüldü. Bunun üzerine enflasyonu da eklediğimizde Türk Telekom’un adeta eridiğini görüyoruz. Hayırdır neden, ne oluyor?
Çünkü işler iyi gitmiyor. Türk Telekom’un esas faaliyet kârı geçen yılın 6 aylık döneminde 4.3 milyar lirayken bu yılın aynı döneminde 4.2 milyar liraya inmiş.
Bir şirketin işleri neden kötüye gider? Ekonomi genel olarak kötüdür, bütün şirketlerin işleri kötüye gidiyordur, onun da gider. Oysa durumun bunun tam tersi olduğunu yukarıda gördük, özel sektör şirketleri kâr rekorları kırıyor.
Türk Telekom’da işlerin neden kötüye gittiğini anlamak için önceki gün Diken’de yayınlanan bir haberi okuyalım: “Bu yılın ilk yarısında 1,27 milyar lira kar açıklayan Türk Telekom, son altı ayda genel yönetim giderleri için 1 milyar 843 milyon 96 bin TL ödedi.”
Genel yönetim giderlerinden üst düzey yöneticilerin ne kadar pay aldığını bilmiyoruz. Ama hatırı sayılır bir pay aldıklarını söylemek yanlış olmaz. Kim bu üstün başarıyı gösteren yöneticiler? Yönetim kurulunda Yiğit Bulut, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcıları Mahmut Gürcan, Cengiz Yavilioğlu, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcıları Salim Dursun, Enver İskurt gibi isimler var. Türkiye Varlık Fonu’nun Genel Müdürü Arda Ermut da yönetim kurulunda. Profesyonel yönetim de iktidara yakın isimlerden oluşuyor. Şirketin CEO’su Ümit Önal daha önce Sabah gazetesinin reklam müdürüydü...
Türk Telekom’un göz kamaştıran performansının arkasında işte bu kadro var.
Devletin elindeki bir başka şirket, Koza Altın. FETÖ soruşturması kapsamında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen Koza Altın bu yılın ilk 6 aylık dönemde 1.7 milyar lira kâr açıkladı. Geçen yıl kârı ne kadardı? 1.3 milyar TL. Yani Koza Altın da Türk Telekom gibi reel olarak (Enflasyondan arındırıldığında) küçüldü.
Onun da işleri pek iyi gitmiyor. Resmi enflasyonun yüzde 80’e dayandığı ortamda Koza’nın satışları geçen yıl sadece yüzde 13 artmış. Fakat tek sorun bu değil, bir de yapılan bağışlar var.
Koza Altın geçen yıl çeşitli okullara 168 milyon lira bağış yapmıştı. Bu yılın ilk 6 ayında bağışlar artmış, 200 milyon liraya dayanmış. Hangi okullar bunlar? Bilmiyoruz. Tek bildiğimiz Koza Altın’ın da Türk Telekom gibi iktidarın elinde eridiği…
İktidarın elindeki diğer kurumlar hangi durumdaysa Türk Telekom ve Koza Altın da aynı durumda…