Tam anlamıyla salgın kırımı yaşanıyor.
Herkes ya ayakta sürünerek ya acillerde ve aile sağlığı merkezlerinde izdiham yaratarak, öksüre hapşıra, bulaştırıp saçarak solunum yolu infeksiyonu geçiriyor.
Ama bu “herkes” ne ile infekte, hangi virüs ile başımız dertte bunu tam olarak bilemiyoruz.
Sağlık Bakanlığı açıklamalarında, bazen bu açıklamaları epeyce kıdemli, güler yüzlü yumuşak sesli ,yatıştırıcı uzmanların “kolunuza hapşırın” diyen videoları eşliğinde renklendiriyor, her yıl olduğu gibi “nezlemsi” bir durum nedeniyle doğal olarak acil başvurularının arttığı belirtilerek durum hafifletiyor.
Dünyanın hiçbir ülkesinde “nezlemsi” solunum yolu infeksiyonlarını alan ve bakan bir ACİL bulunmadığını bilmiyor olmalı.
Aciller yeşil alan uygulaması ile gece polikliniklerine çevrilmiş durumda bu da sistemin en acil sorunu ve büyük bir kırılma yaratacak
Yükü hafifletilen salgının nedeni olan, grip, yeni varyant JN.1, RSV gibi solunum yolu virüsleri, inme, kalp krizi ve pıhtı ile yakın ilişkili.
Bu da bu yıl salgın öncesi dönemlerin üzerine tırmanan fazladan kış ölümleri ile yakın ilişkili.
Aşı karşıtlarının kafa bulandırıcı, gerçek sebebi örtbas edici ahenksiz kakofonileri sağlık sistemine çökenlerin elini çok rahatlatıyor.
Kırılgan olan bilhassa yaşlı ve hastane bakımındaki hastaları zatürre ile tehdit ediyor.
Bu hastaların ölüme yansıyan sonuçları da paylaşılmasa dahi önümüzdeki haftalara yansıyacak.
Bu kış siz çok hastalanıyor ve çok ölüyorsunuz, kalp krizleri ve pıhtı ve inme yönetilmeyen salgın nedeniyle artacak ve mevcut hastalıklarınızın dengesi bozulacak.
Dünyada bir sağlık sistemi olan tüm ülkeler, aşı temin ederek ve kamuyu bilgilendirerek önlerinde yığılacak sağlık sorunlu kitleyi en azından ekonomik kaygılarla hafifletmeye dönük önlemler alıyor.
Bir yandan tırmanan hekim şiddeti, hekimlere yönelik her düzeydeki yıldırma, hekim intiharları, hekim açığı bulunan ülkelere hekim göçü tüm sağlık sistemini tehdit ediyor.
Toplum sağlığı bir ülkedeki tüm bileşenleri, büyümeyi, ekonomiyi etkileyen en önemli etmendir.
Cumhuriyetin ilk yıllarındaki sağlık seferberliği bu bilinçle başlatılmış ve olağanüstü başarılara ermiştir.
Dünyadaki en kamucu olmayan sağlık sistemlerine sahip, tıptaki teknoloji, ilaç çoğunu üretip satan bu nedenle sistemlerine “endüstriyel tıp” demenin yerli yerinde olacağı ABD, İngiltere gibi ülkeler pandemi ve giderek tonu yükselen tanıdık mevsimsel salgınların büyük bir sorun yarattığının farkındalar.
Sağlık sistemini tehdit eden en önemli tehditlerin başında hekim açığı olacağını saptayıp çözüm arıyorlar.
Buldukları geçici ama en hızlı ve işe yarayan çözüm kendi ölçütleriyle liyakatı belirlenmiş göçmen hekimlerle bu açığı doldurmak.
Bir yandan bu köşe dahil defalarca yazdım, hızla hasta bakmak ve kendilerini sözlü ve fiziksel şiddetten korumaya çalışan hekimler bir arada verilmeleri sakıncalı ilaçları yazıp hastaları bir torba ilaçla uğurluyorlar.
Yoğun bakım, acil uzmanları, aile hekimleri başlarındaki yasal olmayan soruşturma ve cezalar kılıcına rağmen durumun ciddiyeti konusunda uyarılarda bulunuyorlar.
COVID-19 ile ilişkili dünyadaki güncel veriler dışında bizim için bir kaynak ve bilgi akışı yok.
Ancak ABD son 1 haftada 35.000 hasta yatışı olduğunu, muhtemelen her gün 1 milyondan fazla kişini de infekte olduğunu , bunun “omikron” ile geçen 2022 kışından sonraki en yüksek dalga olduğunu belirtiyor.
ABD, omikron dalgasında, salgının başında, o zaman dolaşımdaki virüse karşı ilk yapılan aşının yetmeyeceğini gösteren verilerle, omikron ve türevleri için yeni/güncellenmiş aşıya geçti.
Son iki yıldır aşı tekrarları olmayan bir ülke olarak, yokmuş gibi yapmanın, çöktüğü anlaşılmasın diye çökertilen hekimlere sığınmanın dayanılmaz hafifliği içindeyiz.
Tekrarlayan infeksiyonlar geçirmek ise bağışıklığı pekiştirmeyip, bağışıklık sistemini hasarlandırıyor.
Her tekrar, inme, kalp hastalıkları, diyabet gibi sorunlarla yakın ilişkili ya da uzamış kovide yol açıyor.
Uzamış grip ise yaşlı yakınlarınızın fonksiyonel kapasitelerini ,sizin direngenliğinizi engelliyor demeye dilim henüz varamıyor.
Önce alev alev yanan bu yangınla bir boğuşmalıyız.