Sermaye Piyasası Kurulu dün ilginç bir şirkete sermaye piyasalarında aracılık ve saklama hizmeti alanında faaliyette bulunma izni verdi: Colendi. Colendi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Ian Hamman, geçmişte İngiliz ordusunun özel kuvvetler birliği SAS’ta subaylık yapmış bir kişi. Orduda yüzbaşılığa kadar yükseldikten sonra ayrılıp finans dünyasına geçmiş.
Hamman’ın hikayesi bundan ibaret olsa yazmaya değmezdi ama finanstaki kariyeri çok ilginç. Hamman’ı kah Amerika’nın SADAT’ı, özel savaş şirketi Blackwater’ın kurucusu Erik Prince’le Venezuela’da iş çevirirken, kah İngiltere’de insider trading’den (İçeriden öğrenenlerin ticareti) 450 bin sterlin ceza alırken, kah Afganistan’ın kuzeyinde altın ve bakır ararken görüyoruz.
Bu yazdıklarımın hepsi Bloomberg, Financial Times gibi ciddi yayınlarda yayınlanmış bilgiler. Bir de ismi daha az bilinen yayınlarda yer alan bilgiler var; Hamman ile Blackwater’ın sahibi Erik Prince’ın Venezuela’ya ticaret için değil Maduro’yu devirecek özel bir ordu kurmak için gittikleri iddiası gibi…
Hamman’ın Türkiye’de ne aradığı, bu arada Migros gibi şirketlerin verilerini işleme işini neden onun yönetim kurulu başkanlığını yaptığı şirkete emanet ettiği, Hüsnü Özyeğin’in yatırım şirketi Finberg’in Hamman’ın şirketine neden yatırım yaptığı incelemeye değer.
Cevap, “Çünkü Hamman işinin uzmanı!” şeklinde olabilir elbette. İtirazım yok ama soruları soralım ki cevabı bulalım. Gazetecinin işi soru sormak.
Hamman’ın öyküsü
Ian Hamman Londra’da finans çevrelerinde iyi tanınan bir isim. Hayat hikayesinde İngiliz ordusunun özel bir birliğinde yaptığı görev dikkat çekiyor. Ardından finans sektörüne adım atan Hamman özellikle JPMorgan bünyesinde etkili görevler üstleniyor.
Hamman’ın madencilik ve enerji sektörlerinde birçok firma ile dünyanın değişik ülkelerinde girift ilişkiler geliştirdiği biliniyor. Fakat zaman içerisinde bu girift ilişkiler Hamman’ın bankacılık kariyerine büyük bir darbe vuruyor.
Hamman’ın Kuzey Irak’taki bir petrol projesine ilişkin bölgesel yönetimin Tabii Kaynaklar Bakanı Ashti Hawrami ile eposta yazışmaları “içeriden bilgi aktarma ve ticaret” suçunun (“insider trading”) işlendiği iddiasıyla İngiliz finansal sisteminin en üst otoritesi Financial Conduct Authority’nin gündemine geliyor. Otorite Ian Hamman’ı bahsi geçen konuda suçlu bulup 450 bin Sterlin gibi hatırı sayılır bir ceza ödemeye mahkum ediyor. Hamman’ın itirazları sonuçsuz kalıyor, hukuki süreç aleyhine sonuçlanıyor. Bu gelişme üzerine Ian Hamman JP Morgan’daki görevinden ayrılıyor.
Tüm bu tartışmalarda Kuzey Irak’ta enerji işleriyle uğraşan bir Türk işadamının da ismi geçiyor: Mehmet Sepil. Konuyu uzatmamak adına detaylara girmeyelim ama Sepil’in de bazı suçlamalarla 1 milyon Sterlin ceza aldığını not edelim.
Ian Hamman bu gelişmelerden sonra kendi finansal işlerine ve özellikle enerji ve madencilik alanında faaliyetlerine devam ediyor. Afganistan’daki bazı girişimleri çok dikkat çekiyor. Yine riskli ve özel bir ülke olan Venezuela ile ilgili girişimleri oluyor.
Colendi’deki rolü
Ian Hamman’ın ülkemizle ilgisine gelelim. Eylül 2021’de Ian Hamman bir Türk şirketi olan Colendi’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirildi. Aynı zamanda bu şirkette hissedar olduğu da bilinmekte.
Colendi bir finansal teknoloji şirketi ve özellikle Migros’a sunduğu finansal ürünler ve altyapı ile biliniyor. Ian Hamman’la birlikte dış kaynak teminine de yönelmiş durumda.
Ian Hamman’ın Colendi’de üstlendiği göreve ilişkin açıklama ve tebrik Colendi’nin ortakları arasında olduğu bilinen bir işadamından geliyor: Mehmet Sepil.
Ian Hamman’ın şirkete katılmasından kısa süre sonra, Aralık 2021’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) “Colendi Menkul Değerler A.Ş” ünvanlı şirketin kurulmasına onay veriyor.
Buraya kadarki olayları tekrarlamak pahasına özetleyelim: Finansal teknoloji alanında tüketicilerin verilerine erişim sağlayan, bu verileri kullanan ve özellikle Migros gibi büyük bir markanın neredeyse tüm müşteri işlemlerini detaylı inceleme imkanına sahip olan Colendi, geçmişinde “İçeriden bilgi sağlamak” gibi bir suçla İngiltere’de ciddi cezaya çarptırılmış bir ismi en tepe yöneticisi olarak atıyor; finansal tüketicilere birçok finansal ürünü sunmak üzere bir menkul değerler şirketi kurma lisansına başvuruyor ve bu lisansı da çok kısa sürede alıyor.
Bürokraside kaynakların ortada ilginç bir durum olduğunu, SPK başta olmak üzere ilgili kurumların, başka finansal kuruluşlarda yöneticiler ve hissedarlarda aranan özelliklerle ilgili gösterdikleri özeni Colendi’nin faaliyet gösterdiği fintek alanında daha fazla göstermelerinin bekleneceğini, ancak şirketin tepe yöneticisine dair bir basit açık kaynak internet araştırmasıyla bile ulaşılabilecek bilgiler ortada iken görmezden gelinmesinin önemli bir eksiklik olduğunu söylüyorlar.
Başka iddialar da söz konusu. SPK yönetiminin, hazırlanan dosyada özellikle Ian Hamman hakkında bilgilere yer verilmesine pek sıcak bakmadığı, yönetimde bazı tartışmalar yaşandığı da iddia ediliyor.
Tabii bunlar birer iddia. Bu konunun zaman içerisinde Saray’a kadar iletildiği, Cumhurbaşkanlığı’nın da konuyla ilgilendiği de yine iddialar arasında… Konu önemli, devam edeceğim.
19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor bayramınızı çoşkuyla kutluyorum.