İktidar partisinin enflasyondaki patlamanın suçunu başkalarına (Zincir marketler, “Londra’daki tefeciler”, faiz lobisi vs. vs.) yükleyerek zeytinyağı gibi üste çıkmaya çalışması insanın aklına o sözü getiriyor: Ben yapmadım, Miki yaptı!
Ev fiyatlarındaki astronomik artışı ele alalım. Merkez Bankası’nın endeksine göre konut fiyatları son bir yılda yüzde 96 arttı. Yani TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyonun da üzerinde. Bunu da Miki mi yaptı?
Uygulanan ekonomi politikaları ile enflasyon arasındaki neden-sonuç ilişkisini görmek kolay değil, asgari bir finansal okuryazarlık seviyesine sahip olmayı gerektiriyor. Dolayısıyla pek çok kişinin sorumlunun Miki olduğuna inanmasına şaşırmamak lazım.
Gelin, bu yazıda ev fiyatlarını kimin patlattığına bakalım. AKP mi, Miki mi? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) önceki gün Nisan ayında yatırım araçlarının getirilerini açıkladı.
Tablo net: Bankaya koyanların parası yüzde 5.6, devlet tahvillerine yatırım yapanların yüzde 2 erimiş. Dikkatinizi çekerim, bu bir ayda yaşanan erime. Yıllık getirileri gösteren tablo daha korkunç:
Buna göre tasarrufunu bankaya yatıranların parasının yüzde 31’i, devlet tahvillerine yatıranların yüzde 35’i bir yılda buharlaşmış!
Üstelik bu, TÜİK’in enflasyon verisine göre yapılan hesaplama. Gerçek enflasyon çok daha yüksek. Dolayısıyla parasını bankaya ya da devlet tahviline yatıranların uğradığı kayıp (Ya da uğradıklarını düşündükleri kayıp) daha büyük.
Evet, borsa Nisan ayında çok az da olsa enflasyonun üzerinde getiri sağlamış ama Ali Rıza Amca, Ayşe Teyze ne anlasın borsa endeksinden?
Ev fiyatları işte bu nedenle astronomik oranlarda artıyor. Bu politikalar tasarrufunuzu korumak için ev-araba almak dışında bir seçenek bırakmıyor çünkü.
Bu psikolojiye ekonomi jargonunda “Mala hücum” deniyor. Ayşe Teyze ve Ali Rıza Amca enflasyondan kaçmak için paralarını mala yatırıyorlar. Sadece konut değil otomobil fiyatlarındaki astronomik artışların sebeplerinden biri de bu.
Böylece geliyoruz kilit soruya: Bankalar ve devlet tahvilleri neden Ayşe Teyze ve Ali Rıza’ya enflasyonun altında faiz veriyor? Neden onları ev, araba, mal almaya yönlendiriyor?
Çünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan faizin neden, enflasyonun sonuç olduğuna inanıyor. Ayrıca Nas’ta faize yer yok; ne demişti Cumhurbaşkanı: “Neymiş efendim faizleri düşürüyormuşuz. Benden başka bir şey beklemeyin. Nas’lar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim. Hüküm bu. Nas orada olduğuna göre sana bana ne oluyor?”
İkinci neden: Kredi kampanyaları
Konut fiyatlarındaki astronomik artışlara neden olan bir politika daha var, enflasyonun çok altında faizlerle yapılan kredi kampanyaları…
Her seçim öncesinde iktidar ekonomiyi canlandırmak için konut kredilerinin faizlerini kamu bankaları eliyle indiriyor.
Bir mal veya hizmetin arzı sınırlıyken talepte artış yaşanırsa fiyatı artar. İktisadın abecesi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan önceki gün konut satışlarını artırmaya yönelik yeni bir kredi kampanyası açıkladı. Faizler yüzde 1’in altına indirilecek.
İlk sonuç: Paket açıklanır açıklanmaz ev sahipleri fiyatlara zam yaptılar!
Sonuç: Miki’yi rahat bırakın, onun hiçbir kabahati yok.