Emekliler haklarını aramak için dün 81 ilde sokağa indiler.
Ankara Tandoğan meydanında da CHP’nin Büyük Emeklilik Mitingi yapıldı.
CHP’nin emeklilerin sorunlarına karşı kulağını tıkayan iktidar karşısında emekli mitingi düzenlemesi ve konuyu gündemde tutması bütün kamuoyunda destek gördü.
Emekli maaşının hesaplanmasında uygulanan maaş bağlama oranını neredeyse yarı yarıya düşüren AK Parti iktidarı, Türkiye’yi sağlanan sosyal haklar konusunda da Avrupa sonuncusu yapmış durumda.
Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) göre Türkiye, sosyal koruma ve harcamaların milli gelire oranı sıralamasında Avrupa’da sonuncu.
Sosyal harcamalar, başta yaşlılık olmak üzere; sağlık hizmetleri ve gelir güvencesine erişim, işsizlik, hastalık, maluliyet, işyerinde yaralanma, çocuklu aileler için doğum veya haneye temel geliri sağlayan kişinin kaybedilmesi hallerini kapsıyor.
TÜİK ise sosyal korumayı alanlarını şöyle sıralıyor:
Hastalık, sağlık bakımı, engellilik, yaşlılık, dul ve yetimler, yardıma muhtaç aileler, çocuklar, işsizler ve konutu olmayan vatandaşlar.
Türkiye’de emeklilerin nüfusa oranı artarken emeklilerin milli gelirden aldığı pay ise düşüyor.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin verilerine göre emekli maaşlarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranında Türkiye, 36 Avrupa ülkesi içinde sondan ikinci sırada. Emekli/yaşlı ve dul/yetim maaşlarının GSYH’den aldığı pay Türkiye’de yüzde 6,1 olurken Avrupa Birliği (AB) ortalaması yüzde 13 oldu.
AB İstatistik Ofisi’nin verilerine göre emekli/yaşlı ve dul/yetimin dahil olduğu emekli maaşlarında GSYH’den en çok pay alan ülke yüzde 17,2 ile İtalya.
Ardından Yunanistan (yüzde 16,6) Avusturya (yüzde 15,4) ve Fransa (yüzde 14.4) geliyor.
Emeklilerin GSYH’den en düşük pay aldığı ülke ise yüzde 4 ile İrlanda. Türkiye yüzde 6,1 ile sondan ikinci.
Türkiye, 237 euro ortalama emekli maaşıyla Avrupa ülkeleri arasında sondan ikinci sıraya düşmüş durumda. Sonuncu sırada 224 euro ortalama emekli maaşıyla Bulgaristan bulunuyor.
Türkiye’de özellikle kirada oturan emeklilerin geçirmesi mümkün değil. Özellikle asgari ücretten az emekli maaşı alanların çocuklarından, akrabalarından destek almadan yaşamlarını sürdürmeleri de mümkün değil.
Emeklilerin büyük çoğunluğu fiyatlar düşer umuduyla pazar yerlerine akşam saatlerinde gitmeyi tercih ediyor.
Yaşı ve sağlığı uygun olanlar ise iş arıyor.
Ankara Tandoğan meydanında dün söz alan emekli sendikalarının ve derneklerinin yöneticileri, yaşları ileri olmasına karşın 80 yaşındaki emeklilerin bile bekçilik yapmak üzere iş aradıklarını duyurdular.
Kürsüye çıkan ve ev hanımı olduğunu söyleyen Aysel Teke babasından kalan 4 bin lira maaşla geçinmeye çalıştığını ancak geçinemediğini söyledi. Geçimini ancak çocuklarından, akrabalarından, komşularından gelen yardımlarla sağlayabildiği haykırdı.
Emekli olmak bir haktır.
Anayasasında “sosyal devlet” yazan bir ülkede emeklilerin geçim sıkıntısı çekmesi, geçinmek için yeniden çalışmak zorunda kalması kabul edilebilir bir durum değil.
İşçilerin, memurların, küçük esnafın 40-45 hatta 50 yıl çalıştıktan sonra emekli ikramiyeleriyle bir ev alamamaları, emekli maaşlarıyla geçinememeleri, iş aramaları, çocuklarının, akrabalarının, komşularının eline bakmaları Türkiye için utanç verici bir durumdur.
Bu durumdan kuşkusuz iktidar sorumludur.
Türkiye’yi sosyal hizmetler alanında Avrupa sonuncusu kurumuna düşüren, yandaş şirketlerin vergi borçlarını silerken, dolaylı vergilerle dar ve sabit gelirli vatandaşını ezen iktidarın tercihi zenginden yanadır.
Zengini daha zengin, fakiri daha fakir yapan ekonomi ve maliye politikasıyla bu iktidarın emekçi ve emeklilerin sorununu çözmesi mümkün değildir.