Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, kabine toplantısı sonrasında milyonlarca emeklinin aylardır beklediği, hayal kırıklığı da yaratan açıklamayı yaptı. Erdoğan, "Emeklilerimize bir defaya mahsus olmak üzere 5 bin lira ödeme yapmayı kararlaştırdık. Hem emekli olup hem de fiilen çalışmaya devam eden emeklilerimizi bu düzenlemenin dışında bırakıyoruz" dedi.
Erdoğan, 5 bin TL ikramiyenin kasım ayının ilk yarısında hesaplara yatırılacağını söyledi.
Erdoğan’ın açıklamasıyla ara zam beklentisi ortadan kalktı. Emekli aylıklarına, 1 Ocak 2024’te zam yapılacak. Öncesinde herhangi bir artış ya da zam söz konusu değil.
Erdoğan’ın açıklaması sonrasında ikramiye ile ilgili akla gelen tüm soruları, SGK Uzmanı Dilek Ete’ye sorduk. Ete, sorularımızı şöyle yanıtladı:
-KİMLER İKRAMEYE ALAMAYACAK?: Emekli aylığı alıp sigortalı olarak çalışanlar, ikramiyenin dışında tutuldu. Diğer emeklilere, kasım ayı içinde ikramiye ödenecek. 12.2 milyon emekliye ödeme yapılacak.
-KÜÇÜK ESNAF İKRAMİYE ALABİLECEK Mİ? Emekli aylığı alıp kendi işyeri olanlar, küçük esnaf ve şirket ortakları da ikramiye alamayacak.
-DUL VE YETİMLER NE KADAR ALACAK? Emekli olup kendi aylığı olanlar çalışmıyorlarsa 5 bin lira ikramiye alacak. Bu kişiler, dul veya yetim aylığı alıyorsa, sadece kendi aylığından 5 bin lira ikramiye alabilecek.
-SADECE DUL AYLIĞI ALANLAR NE KADAR ALABİLECEK? Sadece dul aylığı alanlar, eğer çalışmıyorlarsa 5 bin liranın yüzde 75’i kadar 3 bin 750 lira ikramiye alacak.
-YETİM AYLIĞI ALANLARIN İKRAMİYESİ NE OLACAK? Sadece yetim aylığı alan kişiler, çalışmıyorlarsa 5 bin liranın yüzde 25’i kadar bin 250 TL ikramiye alacak.
-BİRDEN FAZLA AYLIK ALANLARIN DURUMU NEDİR? İkramiye, sadece tek aylık için ödenecek. Birden fazla aylık alana, ikramiyeden en yüksek pay alacağı aylık üzerinden ödeme yapılacak.
-BU AY İÇİNDE EMEKLİ OLANLAR DA YARARLANABİLECEK Mİ? İkramiyenin, henüz genelgesi yayımlanmadı. Ayrıntılar bilinmiyor. Bir tarih belirlenecek. Ben, 1 Ekim’den geçerli olacağını düşünüyorum.
-BU AY İÇİNDE İSTİFA EDENLER YARARLANABİLECEK Mİ? Genelgede belirtilen tarih esas alınacaktır. O tarihten önce çalıştığı kurumlardan istifa etmiş olanlara ikramiye söz konusu olacaktır.
-BU KARAR EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRI DEĞİL Mİ? İkramiyenin, çalışmayanlara ödenmesi, çalışanların bunun dışında tutulması “eşitlik” ilkesine aykırıdır. İktidarın, bu tür kararları kayıt dışını artırır. Emekliler arasında yarattığı bu ayrımcılığın, çalışmanın teşvik edilmemesinin kimseye bir yararı olmaz.
KİMLER EMEKLİ OLDUKTAN SONRA ÇALIŞIYOR? Evet, önemli bir soru. Çalışanlar kimler? Gelir düzeyi düşük olan emekliler, çalışmak zorunda. Yüksek maaşlılar çalışmıyor. Şimdi, bu kararla yüksek maaşlıları ödüllendiriyoruz. Diğerlerini bu ikramiyenin dışında tutuyoruz.
Evet, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı dolayısıyla bir kereye özgü olarak ödenecek ikramiye, bu haliyle toplumsal hafızamızda derin bir hayal kırıklığı olarak yerini alacak.
İkramiyede, 100 yıllık Cumhuriyetimizin şanına yakışır başta “eşitlik” ilkesi olmak üzere hayal kırıklıklarını giderecek düzenlemeler kaçınılmaz görünüyor.