Hindistan’ın Dharamshala kentinde sürgünde yaşıyor 87 yaşındaki Dalay Lama. Tibet’in ruhani lideri olarak batıda pek bir değer verirler. Ancak son zamanlarda kimi davranışları yüzünden ondan “iğrenç” ya da “çirkin” diye söz edilir oldu. “Ürkütücü” olduğunu söyleyenler de var.
Tüm dünyaya hızla yayılan bir videoda küçücük bir çocuğa çıkardığı dilini emdirmeye kalkışması tek kelimeyle iğrençti tabii. Zaten gelen tepkiler yüzünden ruhani lider çocuğun ailesi ile “görüntüden rahatsız olan herkesten” özür diledi.
Dil çıkarma geleneği
Birbirlerine emdirirler mi bilemem ama Tibetliler de dil çıkarma çok eski bir gelenek aslında. İnsanları selamlamanın bir biçimidir bu. 9. yüzyılda yaşadığı söylenen, pek de sevilmeyen Lang Darma adlı bir kraldan söz edilir. Dilinin siyahlığı ile meşhur bir kraldı bu. Budistlerin reenkarnasyona inandığı malum, bu sevilmeyen kralın reenkarne olmasından korkarlardı, o nedenle birbirlerini dillerini dışarı çıkararak selamlar, böylece dillerinin siyah olmadığını gösterirlerdi. Dolayısıyla kötü kralın reenkarnasyonu olmadıklarını da kanıtlarlardı.
Bu geleneğin varlığı Dalay Lama’nın küçük bir çocuğa dilini öptürmeye kalkmasına haklılık kazandırmaz tabii ki. Görüntü gerçekten mide bulandırır türdendi. Bir ara çocuklara yönelik cinsel saldırılarla mücadele amacıyla kurulmuş bir dernekte gönüllü çalışmıştım yıllar önce. Seminerlerde çok şey öğrenirdik. Hiç unutmadığım bilgilerden biri şudur; çocukları severken çok dikkatli olun. Çünkü çocuk bir pedofil ile normal bir insanın kendisine yaklaşımının farklı olduğunu anlayamaz. Çünkü pedofilliler de çocuklara normal insanların yaklaştığı gibi yaklaşıyorlar.
Düpedüz taciz bu
Dalay Lama’nın bu davranışı normal bir insan davranışı değil tabii. İyi niyetli de olabilir ama dendiği gibi “sadece sevgisini gösteriyorsa” ya da “şakalaşıyorsa” da görüntünün tacizden farkı yok gerçekten. Videoda çocuğa “dilimi emebilir misin?” diye sorduğu duyuluyor ayrıca.
Kutsallaştırılmış figürlerin sorgusuz sualsiz davranışlarının bir çok örneği var böyle. İnananlarca da sorgulanamaz oluşları her yaptıklarında hiç bir engelle karşılaşmamalarını sağlıyor bu figürlerin. Hele keramet, mucize yaratıcı olmak gibi özellikler atfedilmişse eleştirmek ne kelime, yaptıkları her neyse onaylanıyor da üstelik.
Dalay Lama daha önce de tartışmaların odağında olmuştu. BBC’de 2019 yılında yaptığı bir söyleşide gelecekte yerini bir kadının alabileceğini söylemiş ancak öncelikle o kadının “çok çekici” olması gerektiğini vurgulamıştı. Eğer kadın çekici olmazsa bunun pek işe yaramayacağını, insanların onu görmemeyi tercih edeceğini de eklemişti. Saçma sapan laflar tabii ama bir ruhani liderin kadına bakışı sıradan birinden biraz farklı olmalıydı. Daha doğrusu “kadın açlığını” bu kadar belli etmemeliydi. Dalay Lama da olsa sonuçta bir “erkek” tabii.
Çocuğa dilini öptürmeye çalıştığı görüntülerinden sonra özür dileyen Dalay Lama, BBC’deki bu sözleri nedeniyle de özür dilemişti. İyi bir insan tutumu olan “özür dileme”yi değersizleştirecek sıklıkta özür diliyor. İnandırıcılığını yitiren özürler bunlar tabii.
Görüntüleri izlediğimde bir kez daha inandım; çocuk için tehlikeli olmayan yer yok kainatta. Kutsal ya da ruhani yerlerde, mekanlarda bile güvende değiller. Herkese açık bir törende bir ruhani liderin “dilinden“ kurtulamıyor örneğin.
Büyüklerin dünyasında, büyüklerin kurallarıyla yaşadıkları dünyada işleri gerçekten zor çocukların. En acısı da küçücük bedenlerinde büyüklerin haz aramaları. Korkunç gerçekten de. O nedenle Dalay Lama gibi, kazık kadar adamın küçücük bir çocuğa dilini emdirmeye kalkması lanetleniyor.
Nerede olsa lanetlenmeli tabii.
Budist tapınağında da, Kuran Kursu’nda da.