Geçen hafta bu köşede “Borsadaki peri masalı kabusa mı dönüyor?” diye sormuştum. Borsada banka hisselerinde yaşanan sert yükseliş ve arkasında gelen çöküş çok sayıda küçük tasarruf sahibinin parasının batmasına neden oldu. Bu arada evdeki hesapları çarşıya uymayan ve borsadaki düşüş sonrasında milyarlık teminat açıklarını kapatamayan bazı spekülatörler de iflasın eşiğine geldi. Onların iflasın eşiğine gelmesi işlem yaptıkları aracı kurumları tehlikeye düşürdü.
Borsa çılgınca yükselirken “Vatandaşlarımızın nereye kanalize olacağı çok açık” diyen Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’den ses yok. Ekonomi yönetiminin diğer yetkililerinden de. Ama dün garip bir şey oldu ve Halkbank, fiyatı önce yüzde 200 yükselen, sonra yüzde 50 düşen hisselerini desteklemek için borsada alım yaptı. Bankadan yapılan açıklamaya göre 8,06-8,58 TL fiyat aralığında 8,85 milyon lotluk hisse geri alımı gerçekleştirildi. Banka buna 38 milyon lira harcadı. Neden? Sıkışan spekülatörleri kurtarmak için mi?
BirGün’den Havva Gümüşkaya, banka hisselerindeki yoğun alımlarda iktidara yakın olarak bilinen Ahlatcı Yatırım'ın ismi öne çıktığını yazmıştı. Ahlatcı Yatırm'ın patronu Ahmet Ahlatcı, Odatv’ye "Biz aracı kurumuz. Söz konusu işlemleri yapan kişi Mehmet Akdere" dedi.
Akdere borsanın ünlü spekülatörlerinden. Geçmişte bazı hisse senetlerinde yaşanan sert hareketlerin arkasında olduğu biliniyor. Ama kamu bankaları farklı. Aynı anda Vakıfbank, Halkbank, TSKB ve Şekerbank hisselerinde yükseliş başlatmak, bu hisseleri yüzde 200-300 yukarıya taşımak birkaç kişinin başarabileceği iş değil.
Ayrıca ekonomi yönetiminin elinde tüm takip ve izleme araçları var. Tüm ilgili piyasa ve kurumlar, kamunun anlık gözetiminde. Borsada olup biteni fark etmemiş olabilirler mi? Çılgın yükseliş sırasında neden müdahale etmediler? “Serbest piyasa, bizi ilgilendirmez” diye mi düşündüler? Yoksa borsadaki hormonlu yükselişin cazibesine kapılan vatandaşların üç kuruş birikimlerini hisse senetlerine gömmesine, “Dolar, altın almasınlar da ne yaparlarsa yapsınlar” diye sevindiler mi?
Borsada olup bitenin arka planı bugün olmasa bile yarın ortaya çıkar. Şimdilik buzdağının yüzeydeki parçasını görebiliyoruz. Şu anda görünen manzara: Spekülatörlerin evdeki hesabı çarşıya uymadı ve borsada büyük bir çöküş yaşandı. Yani kendileri etiler, kendileri buldular. Bize ne? Devlete ne? Devlet neden hisse geri alımı yapıyor ki? Bırakınız yapsınlar, bırakınız batsınlar. Serbest piyasa ekonomisinde olduğumuzu söylememiş miydiniz? Spekülatörleri kurtarmak devletin görevi mi?