Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir önceki gün Antalya Diplomasi Forumu’nda Altay Tankı motorunun Güney Kore’den geldiğini açıkladı. Yani yılan hikayesine dönen Altay Tankı’nda sorunlar nihayet çözüldü mü? 2019 yılında başlaması gereken seri üretim sonunda başlıyor mu?
2018 yılının Ocak ayında dönemin Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli, Altay Tankının üretimi ile ilgili olarak “Tank seri üretimine 2019 sonu veya 2020 başında başlayacağız” demişti.
Daha önce de Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2017-2021 yılı stratejik planında da, ilk 15 Altay ana muharebe tankının 2020 yılında hizmete gireceği, 2021’de ise 20 tankın teslim edileceği bilgisi yer alıyordu.
Aradan yıllar geçti... Ancak TSK envanterine bir tane bile Altay Tankı girmedi. Altay Tankı’na ne oldu?
Önce Altay tankının kısa tarihini hatırlayalım: 2007 yılında prototip üretimi için açılan ihaleyi Koç Holding şirketi Otokar kazanmıştı. Otokar, en kritik kısım olan tank motoru ve transmisyonunu Alman Daimler-Chrysler şirketinin ağır motor birimi olan MTU’dan tedarik etti. Üretilen prototiplerin hareket ve atış testleri Şereflikoçhisar Atış Bölgesinde yapıldı. Testler başarı ile tamamlandı.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı, ilk etap 250 adet Altay Tankı’nın seri üretimi için 2015 yılında ihaleye çıktı. Bu ihaleye Otokar, FNSS ve BMC girdi. İhale sonucunda BMC ile 2018 Nisan ayında sözleşme imzalandı. Sözleşme imzalandıktan sonra BMC’ye Arifiye Tank Palet Fabrikası ve 1.4 milyar TL'yi bulduğu söylenen teşvikler verildi. Bu arada BMC’nin yüzde 49’u Katar’a satıldı.
Aradan 3 yıl geçti… 2019’da başlayacağı söylenen seri üretim bir türlü başlamadı. Yakında başlayacakmış gibi de görünmüyor.
Bunun görünürdeki sebebi, Almanya’nın motor ve transmisyonu BMC’ye vermek istememisi. S-400 füzeleri meselesinin bunda rol oynadığını tahmin etmek zor değil.
Öte yandan Emekli Tuğgeneral Osman Aydoğan’ın verdiği bilgiye göre Almanya, NATO üyesi olmayan Katar’a teknoloji transferi yapmak konusunda da tereddüt ediyordu.
Altay Tankı’nın motor ve transmisyonu için rota Güney Kore’ye çevrildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen Ekim ayında Güney Kore ile Altay Tankı motoru tedarikine ilişkin niyet beyanının imzalandığını duyurdu. Güney Koreli Doosan Infracore Co. ve S&T Dynamics Co. şirketlerinin, Altay Ana Muharebe Tankı’nın motor ve transmisyonunu BMC için üreteceği açıklandı.
Ve önceki gün… Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Güney Kore’den prototip tankta kullanılacak motor ve transmisyonun geldiğini duyurdu, “Mayıs’ı bekliyoruz. Mayıs ayında Altay tankının prototipini, o motorla göreceğiz” dedi.
Öyleyse Altay Tankı’nda yılan hikayesi bitti mi?
Dereyi görmeden paçayı sıvamamak lazım. İki ülke arasında henüz sadece iyi niyet beyanı imzalandı. Kuzey Kore ve Çin’le çevrili Güney Kore, Amerika Birleşik Devletleri ile sıkı bir ittifak ilişkisi sürdürüyor. Almanya’nın yapmadığını Güney Kore’nin yapıp yapmayacağını bekleyip görmek gerek.
Öte yandan Güney Kore transmisyonu konusunda ciddi soru işaretleri var. Emekli Tuğgeneral Osman Aydoğan kısa süre önce yazdığı yazıda şu bilgiyi vermişti:
“Güney Kore K2 Black Panther (Kara Panter)’ isimli kendi yerli tankının ilk parti üretiminde başlangıçta Doosan firmasının tank motorunu ve S&T Dynamics firmasının transmisyonu kullanıyor. Ancak S&T Dynamics yapımı transmisyon, K2 Tankında güvenilirliğini ve dayanıklılığını sağlamada testlerde ve kullanımda defalarca sorun yaratıyor, başarısız oluyor. Motor ve transmisyon uyumunda yaşanan bu sorunlar nedeniyle Güney Kore, K2 Tankının ikinci ve üçüncü parti üretimde Doosan firmasının motoruyla birlikte S&T Dynamics firmasının transmisyonu yerine Alman RENK transmisyonu kullanmaya başlıyor…
Türkiye ile Güney Kore arasında imzalanan niyet beyanında gözden kaçan şu husus oluyor: Güney Kore kendi tankında Doosan firmasının tank motoru ile olan uyumsuzluğu ve başarısızlığı nedeniyle tercih etmediği S&T Dynamics firmasının transmisyonu, her ikisini birden bir güç grubu olarak Türkiye’ye satmak istiyor. Daha doğrusu Güney Kore’nin kendi tankında uyumsuzluğu ve başarısızlığı nedeniyle kullanamadığı güç grubunu Türkiye satın almak istiyor.”
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in Mayıs ayında ortaya çıkacağını duyurduğu prototipin seri üretim aşamasına gelmesinin en az 2 yıl süreceği tahmin ediliyor. Bir başka soru, üretimin nerede yapılacağı. O da henüz net değil.
BMC’nin Sakarya Karasu’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın temelini attığı fabrikadan vazgeçtiğini bu köşedeki “Altay Tankı’ne Ne Oldu?” başlıklı yazımda belirtmiştim. BMC’den bana iletilen açıklamada da yer konusuyla ilgili değerlendirmelerin sürdüğü kaydediliyordu.
Sektörde BMC’nin tank üretimini Yalova’da Tosyalı Holding’in Organize Sanayi Bölgesi’nde satın aldığı arazide yapmak istediği konuşuluyor. Peki Karasu’ya yapılan yatırım? Herhalde bir bardak su içilecek. Peki Arifiye’deki Tank Palet Fabrikası? BMC’ye kiralanan bu fabrikada obüs ve otobüs üretiminde deneyimli bir insan kaynağı bulunuyordu. Ama önemli bir kısmı BMC’de çalışmak istemedi, ayrılıp devlette başka kurumlara geçtiler.
Peki BMC’nin İzmir’deki fabrikası? Alışveriş merkezi olacağı konuşuluyor.
Altay Tankı’nda finale daha çok var.