Yazıp, söyleyince kızıyorlar ama Kabul etmeliler artık. Anket sonuçlarına bakarak analizler yapmak tehlikelidir. Bu anketlerin bir işe yaramadığı, bu yıl Brezilya’da Bolsonaro’nun, 2019’da da İngiltere’de Boris Johnson’un “kesin kaybedecekler”inin söylenmesine rağmen hiç de hezimete uğramadıklarından belli.
Demokratlar kolay lokma değil
Aynısı ABD ara seçimlerinde de oldu. Anketlere göre Demokratların büyük kayıplarla çıkacağı bir seçim olacaktı bu. Hemen hemen tüm kamuoyu anketleri bunu söylüyordu. Tabii, seçmenin sandık başında fikir değiştiren bir canlı olduğunu hesaba katmamak gibi bir hataları var bu kamuoyu yoklamalarını yapanların. Beklenen olmadı, ilk sonuçlara göre Demokratların Kongre’deki koltukları koruyabilecekleri ortaya çıktı. Özellikle Cumhuriyetçilerin neredeyse tüm umutlarını bağladığı son derece sağcı Pensilvanya’da John Fetterman’ın, Cumhuriyetçi Mehmet Öz karşısında zafer kazanması seçimlerde Demokratların kolay lokma olmadığını gösterdi. Kesin sonuçlar açıklandığında, Cumhuriyetçiler kazanmış olabilir ama bu “kıl payı” kazanılmış bir zafer olacak onlar için.
Senato’da Demokratlar
Demokratlar hem Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da az farkla da olsa çoğunluğa sahip. Bu iki kurumun Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçmesi, Başkan Joe Biden'ın iç gündeminde karşısına büyük engeller çıkartacaktı. Ancak, dediğim gibi, şu ana kadar gelen sonuçlara bakılırsa yaşanan gerçek bir sürpriz. Senato, Temsilciler Meclisi ile valilik seçimlerinde Demokratlar şaşırtıcı bir zafer yaşadılar. Senato'daki koltuklarını korudular, Temsilciler Meclisi yarışında Cumhuriyetçi rakiplerini yendiler.
Seçim sistemi kurtuldu
Wisconsin eyaletinde Demokrat aday Tony Evers’ın yeniden Vali seçilmesi, Cumhuriyetlerin bu eyaletteki seçim sistemini kontrol altına almalarını imkansız hale getirdi. Hatırlayalım Cumhuriyetçi aday Tim Michels (bir inşaatçıdır) seçilmesi halinde eski Başkan Donald Trump’ın kaybettiği 2020 seçim sonuçlarını iptal etmeye çalışacağını açıklamıştı. Bu artık mümkün değil. Eski Başkanların kampanyalarda boy göstermeleri neye yarıyor diyenlere Evers’in kazanmasında Barack Obama’nın bizzat gelerek destek vermesinin de etkili olduğunu belirtelim.
Aşırı sağa fren
Aşırı sağın yükseldiği yönündeki tespitlerde yanlışlık yok. Ancak buna rağmen bu ara seçimlerde aşırı sağcıların istekleri pek gerçekleşmedi gibi. New York'taki çekişmeli seçimde Demokrat aday Joseph Morelle, Cumhuriyetçi eski polis şefi La'Ron Singletary'yi mağlup etti. Michigan'da Hillary Scholten, Trump yönetiminin eski konut yetkilisi, aşırı sağcı, 2020 seçim sonuçlarını kabul etmeyen John Gibbs'i sandığa gömdü. Ohio'da da Cumhuriyetçi aday Steve Chabot Demokrat aday Greg Landsman karşısında mağlup oldu.
Kürtaj karşıtı aday yenildi
Bu hiç yabana atılmamalı. “Amerikan değerleri”, “aile bütünlüğü” gibi tutucu ilkelerle yaptıkları propagandaya güvenenleri yanıltan sonuçlardan biri de New Mexico’da alındı. Demokrat vali Michelle Lujan Grisham, Cumhuriyetçi rakibi Mark Ronchetti'yi yendi. Zafer konuşmasındaki cümleleri dikkat çekici: "Bu gece New Mexico, kadınları ikinci sınıf vatandaş haline getirmek isteyen siyasi bir haçlı seferine 'hayır' dedi" .
Cumhuriyetçi senatörün itirafı
Seçimin Joe Biden'ın başkanlığının Amerikan halkı tarafından reddedileceğini göstereceği sanılırken durum öyle olmadı. Cumhuriyetçilerin "kırmızı dalgası" gücünü yitirdi, belki de hiç güçlü değildi. Bunu söyleyen Demokratlar değil, önde gelen bir Cumhuriyetçi Senatör olan Lindsey Graham: "Gelen kesinlikle bir Cumhuriyetçi dalga değil, bundan çok eminim."
Kesin sonuçları göreceğiz. Ancak ilk sonuçlar Cumhuriyetçi vali adaylarının seçildikleri eyaletlerde Trump’ın kaybettiği seçimin sonuçlarını iptal ettirme girişimleri başarılı olamayacak. Trump’ın güvendiği dağlara kar yağmış görünüyor.
Ekonomik sıkıntı, enflasyon vs bunlar var elbette ama, Trump’ın aşırı sağcılığının tehlikesini fark edenler Biden’ı savunmanın "demokrasiyi" savunmak demek olduğunu fark ettiler.
Biden için başkanlığının onaylanıp onaylanmayacağı referandumuna dönüştürülen seçimler, Trump için ağır bir yenilgi doğurmuş oldu.