Pera Müzesi’nden Kosta Rika Ormanlarına “José Sancho: Erotik Doğa”
Pera Müzesi, “José Sancho: Erotik Doğa” sergisi ile 25 Mayıs – 6 Ağustos 2017 tarihleri arasında, kendine has kavramsal üslubuyla Kosta Rika sanatında önemli bir yer edinen José Sancho’nun heykellerini sanatseverlerle buluşturuyor.
Pera Müzesi’nin José Sancho Vakfı iş birliği, Kosta Rika Büyükelçiliği himayesi ve Ekore’nin nakliye sponsorluğu ile düzenlediği “José Sancho: Erotik Doğa” sergisinin küratörlüğünü María Enriqueta Guardia-Yglesias üstleniyor. Eserlerinin niteliği ve tutarlılığı ile öne çıkan José Sancho’nun, hayvan ve figür temalarına odaklanan eserlerinden bir seçki sunan sergi, 25 Mayıs Perşembe günü ziyarete açılıyor. José Sancho’nun içselleştirdiği evreni ve yaratıcılığını özgürce yaşadığı doğal dünyayı son derece kişisel bir tarzda ele aldığı eserlerde sanatçının kariyerinin başlangıcından itibaren özel ilgi gösterdiği bitki, hayvan ve kadın gövdesi odaklı heykelleri ön plana çıkıyor.
José Sancho’nun hayvan dünyasının uçsuz bucaksız çeşitliliğini yansıtan heykelleri, her türün özgün niteliğini yansıtırken, biçimsel vurgulamalar yoluyla birer simgeye dönüşüyor. Kadın gövdeleri ise, kıvrımları vurgulayan formları sayesinde doğal bir canlılığı yansıtıyor. Daha çok ahşap, metal ve mermerden oluşan heykellerin malzeme seçiminde, sadece üretim süreci değil aynı zamanda tasarım da belirleyici rol oynuyor. Küratör María Enriqueta Guardia-Yglesias, köklerini doğadan alırken aynı zamanda evrensel bir dil kullanan Sancho için “Yüzyıllar boyu defalarca tekrarlanan temalar onun yaratıcılığı sayesinde yepyeni bir anlam kazanır.” yorumunda bulunuyor.
Sanat üretimine yönelik ilk yaklaşımlar
Jose Sancho, 1974 yılında Pablo Picasso’nun Boğa Başı eserinden ilhamla, hurda metal parçaları kullanarak ilk heykeli Akrep’i yaptı. 1974 yılında, San José’deki Ulusal Tiyatro’nun bahçesinde, hurda metal parçalarından ürettiği heykelleriyle ilk sergisini gerçekleştirdi. Sancho’nun kamuoyu tarafından bir sanatçı olarak ilk kez tanınması, La Nación gazetesinin verdiği “Ancora de Oro” ödülü sayesinde gerçekleşti. Bu dönemde sanatçı, Constantin Brancusi’nin anıtsal eserlerini incelemek için Tirgu-jiu’ya (Romanya), mermer ve granite doğrudan oyma tekniklerini öğrenmek için Carrara’ya (İtalya) gitti. 1978’de, Kosta Rika Kültür Bakanlığı’nın Plastik Sanatlar Sergisi’nde altın madalya, 1980 yılında ise Kosta Rika Kültür Bakanlığı’nın Heykel Sergisi’nde mansiyon ödülüne layık görüldü. Ahşap ile taş oymalarından oluşan ilk heykel sergisini Kosta Rika Ulusal Müzesi sergi salonunda gerçekleştirdi.
Uluslararası görünürlüğünün başlangıcı
Sanatçı 1983 yılında Kosta Rika Sanat Müzesi ve Arjantin Cumhuriyeti Büyükelçiliği’nin ortaklaşa düzenlediği yarışmada birincilik ödülünü aldı, 1985 yılında Kosta Rika Kültür Bakanlığı tarafından verilen Ulusal Ödül’e layık görüldü. 1989 yılında Paris’teki Maison de l'Amérique Latine’de gerçekleşen bir grup sergisine katıldı ve Ulusal Tiyatro’nun Enrique Enchandi Galerisi’nde eserlerini sergiledi. Sanatçı 1993 yılında Kosta Rika Sanat Müzesi merkezinde 62 eserden oluşan Hayvansı Koleksiyon başlıklı sergisini açtı. Ertesi yıl, Kosta Rika’nın Escazú şehrinde bulunan ve aynı zamanda ev işlevi gören atölyesinde bir heykel bahçesi kurmaya başladı. 1995’te San José’deki Capris binasında “torso”lardan oluşan bir koleksiyon sergiledi ve West Palm Beach, Brüksel ve Ontario’da düzenlenen sergilerde yer aldı.
2003 yılında devasa boyutlarda soyut bitki figürleri üretmeye başladı. Bu heykellerden bazıları Merkez Bankası bahçesine, Kosta Rika Sanat Müzesi bahçesine ve San José’deki Barış Parkı’na dikildi. 2011 yılında Merkez Bankası Müzesi tarafından “Plaza de la Cultura”da Biçim ve Öz, ertesi yıl Kosta Rika Üniversitesi’nin Rodrigo Facio kampüsünde José Sancho’nun Torsoları sergilerini düzenlendi.
José Sancho Vakfı ve Heykel Gezinti Alanı
José Sancho Vakfı, 2010 yılında, sanatçının sanatsal mirasını koruyup yaymak ve çeşitli burslar aracılığıyla heykel sanatı öğrenen gençleri desteklemek amacıyla kuruldu. Vakıf 2013 yılında, devraldığı mirası oluşturan eserlerin bir kataloğu olarak Daimi Koleksiyon başlıklı bir kitap yayımladı. 20 Ağustos 2014’te Kosta Rika Üniversitesi, sanatçının bağışladığı, hayvansal temalar taşıyan granit, demir ve mermer dokuz esere ev sahipliği yapan Heykel Gezinti Alanı’nı açtı. 2015’te ise heykel sanatı alanında bir burs programı başlattı.
José Sancho serginin ziyarete açılacağı 25 Mayıs Perşembe günü saat 18:30’da, Pera Müzesi oditoryumunda bir de konuşma gerçekleştiriyor. Etkinlik ücretsiz gerçekleştirilecek olup sınırlı sayıdaki yer için rezervasyon alınmamaktadır. Konuşma İspanyolca gerçekleştirilecek, Türkçe simültane tercüme yapılacaktır.
“José Sancho: Erotik Doğa” sergisi 6 Ağustos 2017 tarihine kadar ziyaret edilebilir.
Pera Müzesi Salı’dan Cumartesi’ye 10:00-19:00 saatleri arasında, Pazar günleri ise 12:00- 18:00 saatleri arasında gezilebilir. Müzede Cuma günleri hem uzun hem de ücretsiz! “Uzun Cuma”larda müze 18:00 - 22:00 saatleri arasında ücretsiz olarak ziyaret edilebilir. Çarşamba günleri ise “Genç Çarşamba”. “Genç Çarşamba” günleri tüm öğrenciler müzeyi ücretsiz ziyaret edebilir.
-HİKMET AYDOĞAN